Geozasoby w służbie człowiekowi i środowisku 1300-WGSCS
Wykład (WYK) Semestr letni 2024/25

Critical Raw Material Act – rozporządzenie UE z 11 kwietnia 2024

Ilyas S., Kim H., Srivastava R.R. (2019) – Sustainable Urban Mining of Precious Metals, CRC Press.

Kozłowski R. (red.) – Surowce mineralne Polski, Wydawnictwa Geologiczne, Warszawa.

Lewandowski W. M., Klugmann-Radziemska E. (2017) – Proekologiczne odnawialne źródła energii. Kompedum, PWN.

Lipiński A. (2020) – Prawne podstawy geologii i górnictwa. Wolters Kluwer.

Mizerski W., Szamałek K. (2009) – Geologia i surowce mineralne oceanów, PWN.

Myszona-Kostrzewa K., Mreńca E., Zientarski P.B. (red.) (2019) Prawne aspekty działalności kosmicznej, Kancelaria Senatu, Warszawa.

Nieć M. (red.) (2012) – Metodyka dokumentowania złóż kopalin stałych. Kraków.

Smirnow W. I. (1986) – Geologia złóż kopalin użytecznych. Wydawnictwo Geologiczne, Warszawa.

Sonnenberg S., Selley R. (2022) - Elements of Petroleum Geology, Elsevier Science Publishing.

Szamałek, K. (2007) - Podstawy geologii gospodarczej i gospodarki surowcami mineralnymi. Warszawa, Wydawnictwo Naukowe PWN.

Szymański A. (1997) – Mineralogia techniczna, PWN.

Wojnar K. (1997) Wiertnictwo, AGH Kraków.

P2A_W01 - rozumie zjawiska przyrodnicze prowadzące do powstania geozasobów i warunków ich współczesnego występowania,

P2A_W04 - ma pogłębioną wiedzę obejmującą szereg nauk przyrodniczych, technicznych i prawno-ekonomicznych pomiędzy którymi zachodzą interakcje wynikające z działań prowadzonych w ramach poszukiwania i eksploatacji geozasobów,

P2A_W06 - ma znajomość technik poszukiwania, rozpoznawania i dokumentowania geozasobów

P2A_W07 - na podstawie zdobytej wiedzy potrafi opisać wpływ prac poszukiwawczych i wydobywczych na środowisko przyrodnicze oraz jak minimalizować ten wpływ

P2A_U02 - wykorzystuje literaturę naukową i branżową w celu opisu uwarunkowań eksploatacji geozasobów i oddziaływań środowiskowych wynikających z prowadzonych prac,

P2A_U03 - wykazuje umiejętność krytycznej analizy i selekcji informacji, zwłaszcza ze źródeł elektronicznych,

P2A_U06 - zbiera i interpretuje dane empiryczne oraz na ich podstawie formułuje odpowiednie wnioski na temat geozasobów

P2A_U07 - wykazuje umiejętność formułowania sądów odnośnie poszukiwań i eksploatacji geozasobów i ich wpływu na środowisko przyrodnicze i społeczne,

P2A_K02 - potrafi współdziałać i pracować w grupie, przyjmując w niej różne role,

P2A_K07 - zna praktyczne wykorzystanie geozasobów, ich wpływ na środowsko przyrodnicze, społeczeństwo i politykę państwa.

Przygotowanie pisemnej debaty w parach na jeden z przygotowanych tematów w oparciu o dostępną literaturę naukową i branżową oraz źródła elektroniczne. Do przygotowania debaty dopuszczone są osoby, które miały maksymalnie dwie nieobecności w całym cyklu wykładów.

Historia poszukiwań geozasobów

Na wykładzie w sposób syntetyczny zostanie przedstawiona historia poszukiwań i wykorzystania geozasobów od epoki kamienia łupanego po współczesność. Omówiony zostanie także wpływ odkrywania nowych geozasobów i sposobów ich wykorzystania na rozwój pierwszych cywilizacji, jak i wpływ na politykę, gospodarkę i społeczeństwo naszych wieków.

Rodzaje geozasobów

Na wykładzie przedstawione są podstawowe klasyfikacje geozasobów, a na ich tle omawia się główne kategorie kopalin wraz z przykładami. Szczególny nacisk położony jest na procesy prowadzące do powstawania złóż, których znajomość jest podstawowym instrumentem dla ich poszukiwań.

Poszukiwanie geozasobów

Celem wykładu jest zapoznanie studentów z zasadami prognozowania złożowego oraz możliwościami, ograniczeniami i przydatnością różnych metod badawczych stosowanych w poszukiwaniach geozasobów wraz z podstawami interpretacji uzyskanych wyników.

Rozpoznawanie geozasobów

Celem wykładu jest omówienie metod laboratoryjnych, które umożliwiają rozpoznanie geozasobów pod kątem ich właściwości technologicznych, a co za tym idzie możliwości ich wykorzystania.

Uwarunkowania geologiczne i technologiczne eksploatacji geozasobów

Na wykładzie omawiane są metody eksploatacji (powierzchniowe, podziemne i otworowe) geozasobów na tle ich warunków występowania w górotworze. Dodatkowo przedstawiony jest wpływ eksploatacji geozasobów na środowisko.

Uwarunkowania prawne poszukiwania i eksploatacji geozasobów

Wykład obejmuje regulacje prawne w zakresie poszukiwania i wydobywania geozasobów oraz wykonywania prac geologicznych, unormowanych prawem geologicznym i górniczym.

Uwarunkowania ekonomiczne poszukiwania i eksploatacji geozasobów

Wykład ma na celu zrozumienie procesów ekonomicznych zachodzących na rynku surowcowym. Omawiane są przykłady dynamicznych zmian na rynku surowcowym zarówno krajowym jak i zagranicznym.

Ochrona geozasobów i środowiska

Wykład obejmuje regulacje prawne w zakresie poszukiwania i wydobywania geozasobów w kontekście ochrony środowiska, unormowanych ustawą o ochronie i kształtowaniu środowiska, prawem wodnym i innymi aktami prawnymi.

Dokumentowanie geozasobów

Wykład łączący wiadomości charakteryzujące geozasoby jako obiekt przyrodniczy i wiedzą wymaganą przy ocenie złoża z punktu widzenia gospodarczego. Wykład obejmuje prawne i ekonomiczne podstawy dokumentowania geozasobów, a także procedury wymagane przy opracowaniu projektów zagospodarowania złóż oraz zasady projektowania prac poszukiwawczych, rozpoznawczych, udostępniających i eksploatacyjnych.

Geozasoby Polski i Świata

Wykład obejmuje syntetyczne omówienie złóż surowców energetycznych, chemicznych, metalicznych i skalnych występujących w Polsce oraz najciekawszych złóż na Świecie.

Geozasoby mórz i oceanów

Wykład obejmuje podstawy prawne wykorzystania geozasobów mórz i ocenów, współczesne metody badań dna oceanu, genezę i rozmieszczenie geozasobów mórz i oceanów, geozasoby Morza Bałtyckiego oraz udział Polski w badaniach międzynarodowych.

Polski mix energetyczny – odnawialne i nieodnawialne źródła energii

Wykład przedstawia wyzwania mix’u energetycznego w Polsce, w tym analizę wyzwań stojących przed polskim systemem energetycznym oraz wzrost roli źródeł odnawialnych.

Geozasoby krytyczne w polskich złożach polimetalicznych

Wykład dotyczy geozasobów krytycznych, którymi są surowce o dużym znaczeniu gospodarczym dla UE, których podaż może ulec zakłóceniom z powodu koncentracji źródeł oraz braku dobrych, przystępnych cenowo substytutów. Należą do nich metale szlachetne, metale nieżelazne do produkcji komponentów baterii, metale ziem rzadkich i in.

Górnictwo miejskie (ang. urban mining)

Wykład przedstawia możliwości odzyskiwania cennych surowców ze zużytych produktów (np. pojazdów, sprzętu elektronicznego), instalacji, budynków i różnych infrastruktur. Dzięki temu cenne zasoby można dostrzec w szerszej perspektywie niż tylko środowisko naturalne.

Zasoby kosmosu (kosmozasoby)

Wykład wprowadza słuchaczy w kosmiczne górnictwo, które może dostarczyć surowce przydatne nie tylko na Ziemi, ale także przy planowanej kolonizacji kosmosu przez człowieka. Na wykładzie omówione zostaną surowce mineralne na asteroidach, Marsie i Księżycu, forma ich występowania oraz pomysły ich eksploatacji.

Prezentacja multimedialna.