Formacje złożowe Polski

obowiązkowe

Ogólna znajomość geologii złóż, geologii regionalnej Polski, mineralogii i geochemii, umiejętność pracy z mikroskopem do światła przechodzącego i odbitego.

Na ćwiczeniach studenci uczą się rozpoznawania skał i minerałów z obszaru Polski, będących potencjalnymi surowcami mineralnymi oraz skałami zbiornikowymi dla płynnych i gazowych surowców energetycznych. Na przykładzie okazów skalnych, preparatów mikroskopowych i danych geologicznych pochodzących z polskich lokalizacji samodzielnie opisują przykładową formację złożową oraz decydują czy można ją wykorzystać jako złoże surowca o określonym zastosowaniu.

Przedmiot przedstawia zagadnienia związane z budową geologiczną potencjalnych złóż różnorodnych surowców mineralnych na obszarze Polski. Składa się z 5 tematów, pierwsze dwa dotyczą obecnie wykorzystywanych w gospodarce formacji złożowych związanych z surowcami metalicznymi, kolejne – z surowcami energetycznymi i chemicznymi. Na ostatnich zajęciach studenci poznają obecnie niewykorzystywaną formacją zawierającą mineralizację chromową.

Na każdym spotkaniu, po krótkim wprowadzeniu w formie prezentacji i na podstawie wiedzy prezentowanej na wykładzie „Formacje złożowe Polski”, studenci samodzielnie pracują z okazami skalnymi i/lub preparatami mikroskopowymi. Na podstawie materiałów pomocniczych uczą się rozpoznawać struktury i tekstury skał pochodzących z wybranych formacji złożowych Polski. W przypadku surowców metalicznych, studenci korzystając z próbek skał a następnie z preparatów mikroskopowych, rozpoznają główne minerały kruszcowe i płonne obecne w badanych próbkach. Potem, na podstawie uzyskanych informacji uzupełnionych przez dane geologiczne z materiałów pomocniczych studenci decydują czy skały z danej formacji rzeczywiście są potencjalnym surowcem i które surowce są w niej najbardziej interesujące.

Prezentowane na ćwiczeniach formacje złożowe i pobrane z nich okazy pochodzą w większości z lokalizacji, które studenci mieli okazję odwiedzać w czasie kursów terenowych na I stopniu studiów. Tematem pierwszych dwóch zajęć jest formacja miedzionośna cechsztynu monokliny przedsudeckiej, kolejnych dwóch dolomity kruszconośne rejonu olkuskiego, następne dwa obejmują piaskowce czerwonego spągowca Niżu Polskiego i ich właściwości zbiornikowe. Na koniec prezentowane są okazy pochodzące z solonośnej formacji cechsztynu, solonośnej formacji miocenu i mioceńskich osiarkowanych wapieni pogipsowych.

Każdy cykl tematyczny kończy się oddaniem przez studentów krótkiego (2-3 strony) raportu podsumowującego uzyskane informacje i wykonane zadanie.

1. Karnkowski P. (1993) – Złoża gazu ziemnego i ropy naftowej w Polsce, AGH, Kraków.

2. Kozłowski R. (red.) – Surowce mineralne Polski (cała seria). Wydawnictwa Geologiczne, Warszawa.

3. Levorsen A.I. (1972) – Geologia ropy naftowej i gazu ziemnego. Wydawnictwa Geologiczne, Warszawa.

4. Ney R. (red.) – Surowce mineralne Polski (cała seria). Wydawnictwo Instytutu GSMiE PAN, Kraków.

5. Ney R., Smakowski T. (red.) – Bilans gospodarki surowcami mineralnymi Polski i świata. Ministerstwo Ochrony Środowiska, Kraków (najnowszy rocznik).

6. Osika R. (red.) (1987) – Budowa geologiczna Polski. Złoża surowców mineralnych. Wydawnictwa Geologiczna, Warszawa.

7. Piestrzyński A. (1992) – Wybrane materiały do ćwiczeń z petrografii rud. Skrypty uczelniane AGH, Kraków.

8. Sokołowski J. (1990) – Geologia regionalna i złożowa Polski. Wydawnictwa Geologiczne, Warszawa.

Po zaliczeniu ćwiczeń z przedmiotu Formacje złożowe Polski student posiada wiedzę na temat występowania w formacjach geologicznych wybranych surowców mineralnych Polski, z naciskiem na obecnie eksploatowane. Zna lokalizację jednostek złożowych na tle geologii regionalnej, budowę geologiczną i skład mineralny wybranych złóż. Wykorzystując próbki skał i preparaty polerowane potrafi rozpoznać i opisać skały i minerały wchodzące w skład formacji złożowych. Ponadto umie opisać, nazwać i przeanalizować procesy, które doprowadziły do ich uformowania się. W zakresie podstawowym potrafi określić własności skał zbiornikowych. Wie jak wykonać wstępną analizę geologiczno-złożową względem zadanych kryteriów bilansowości oraz określić przydatność niektórych surowców w gospodarce na tle opłacalności eksploatacji.

KRK dla kierunku Geologia poszukiwawcza

Efekty kierunkowe w obszarze wiedzy

K_W01 – ma pogłębioną wiedzę na temat procesów i czynników kształtujących Ziemię w zakresie geologii czwartorzędu, geomorfologii, stratygrafii, sedymentologii, paleontologii, geochemii, mineralogii, petrologii, geologii złóż

K_W09 – ma pogłębioną wiedzę o warunkach geologicznych Polski w podziale regionalnym, w tym: regionalizację geologiczną Polski, piętra strukturalne, historię basenów sedymentacyjnych, obszary występowania złóż, ma wiedzę na temat budowy geologicznej wybranych regionów na świecie oraz treści seryjnych i specjalistycznych map geologicznych

K_W10 - Ma pogłębioną wiedzę na temat doboru i wykonania specjalistycznych badań laboratoryjnych i dokumentacyjnych w badaniach różnych typów skał; ma wiedzę o procesach sedymentacyjnych, tektonicznych i diagenetycznych zachodzących w różnych typach skał

Efekty kierunkowe w obszarze umiejętności

K_U03 – umie określić genezę złoża surowców mineralnych, procesy prowadzące do jego powstania i wykorzystanie określonych surowców w celach naukowych i przemysłowych

K_U06 – potrafi w sposób pogłębiony scharakteryzować warunki geologiczne poszczególnych rejonów Polski i wybranych regionów świata, umie porównać obszary Polski pod względem zasobności w złoża surowców mineralnych i skalnych, potrafi wyjaśnić genezę w nawiązaniu do historii geologicznej rozwoju danego obszaru i jego budowy geologicznej

Efekty kierunkowe w obszarze kompetencji społecznych

K_K02 – współdziała w grupach tematycznych na zajęciach terenowych oraz podczas grupowych zajęć kameralnych

Zaliczenie na ocenę na podstawie pisemnego kolokwium i raportów wykonanych przez studentów.

Każdy z cyklów tematycznych zaliczany jest na podstawie krótkiego raportu (2-3 strony) dotyczącego danego złoża (½ oceny końcowej). Ćwiczenia kończą się kolokwium w formie pisemnej odpowiedzi na ogólne pytania opisowe. Aby zaliczyć należy uzyskać co najmniej 51% maksymalnej liczby punktów (½ oceny końcowej). Warunkiem podejścia do kolokwium jest obecność na zajęciach (dopuszczalne są 2 nieobecności).

brak