Botanika konserwatorska

obowiązkowe

Botanika M 1400-111BOT-M

Flora i Fauna 1400-112FF

Student swobodnie posługuje się pojęciami z zakresu botaniki (morfologia roślin) i zna pospolitsze gatunki polskiej flory.

Zajęcia są dedykowane przyszłym pracownikom organów administracji, organizacji pozarządowych, i innych instytucji działających na rzecz ochrony przyrody i środowiska w Polsce. Na zajęciach poruszane są tematy dotyczące rzadkich i ginących gatunków roślin i grzybów: przyczyn rzadkości, zagrożeń, sposobów ochrony (aspekty prawne, stosowane metody). Podczas ćwiczeń, które są realizowane częściowo w sali, a częściowo w dwu warszawskich ogrodach botanicznych, przedstawione zostaną wybrane rzadkie gatunki i przekazana umiejętność ich samodzielnego oznaczania i rozpoznawania.

Zajęcia są dedykowane przyszłym pracownikom organów administracji, organizacji pozarządowych, i innych instytucji działających na rzecz ochrony przyrody i środowiska w Polsce.

Podobnie jak „kompatybilne” zajęcia z „Zoologii konserwatorskiej”, mają dostarczyć absolwentom wiedzy na temat gatunków ginących, zagrożonych, z różnych względów objętych ochroną. Przedstawiane są rośliny z wykazów dołączonych do najważniejszych aktów prawnych (w skali Polski, Europy i świata) oraz wymienione w Czerwonej Księdze, na czerwonej liście itp.

Jednym z celów zajęć jest zapoznanie studentów ze sposobami identyfikacji rzadkich gatunków, przekazanie umiejętności rozpoznawania wybranych roślin w terenie i w pracowni. Będą przy tym wykorzystane zasoby Ogrodu Botanicznego UW, Ogrodu Botanicznego PAN w Powsinie i Zielnika Wydziału Biologii UW.

Studenci uzyskają wiedzę na temat biologii, ekologii, chorologii rzadkich gatunków roślin. Poznają metody ich ochrony, uczą się oceniać ich skuteczność.

Klucze do oznaczania:

Drzewa CITES. Klucz z płytą CD do oznaczania drewna gatunków objętych przepisami Konwencji Waszyngtońskiej. 2004. Ogród Botaniczny UW, wersja internetowa: http://www.ogrod.uw.edu.pl/cites/drzewa/wstep.htm

Moraczewski I., Sudnik-Wójcikowska B., Dubielecka B., Rutkowski R., Nowak K., Borkowski W., Galera H. 2004. Flora ojczysta. System identyfikacji roślin i atlas [CD-ROM]. Wyd. Cortex Nova, Bydgoszcz.

Mosses and Liverworts of Britain and Ireland - a field guide; dostępna w internecie na stronie: http://www.bbsfieldguide.org.uk

Rutkowski L. 1998. Klucz do oznaczania roślin naczyniowych Polski niżowej. Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.

Szafer W., Kulczyński S., Pawłowski B. 1976. Rośliny polskie. PWN, Warszawa.

Atlasy:

Ewald G. 2006. Grzyby. Wielki Ilustrowany przewodnik, KDC, Warszawa.

Kłosowski S., Kłosowski G. 2001. Flora Polski. Rośliny wodne i bagienne. Multico, Oficyna Wydawnicza, Warszawa.

Kukier-Wyrwicka M., Werblan-Jakubiec H., Zych M. 2004. Rośliny CITES. Przewodnik z płytą CD. Ogród Botaniczny UW, ss. 134, wersja internetowa: http://www.ogrod.uw.edu.pl/cites/rosliny/wstep.htm

Mirek Z., Piękoś-Mirkowa H. 2000. Atlas roślin chronionych. Multico, Oficyna Wydawnicza, Warszawa.

Piękoś-Mirkowa H., Mirek Z. 2007. Flora Polski. Rośliny górskie. Multico, Oficyna Wydawnicza, Warszawa.

Szlachetko D. L. 2001. Flora Polski. Storczyki. Multico, Oficyna Wydawnicza, Warszawa.

Wójciak H. 2003. Flora Polski. Porosty, mszaki, paprotniki. Multico, Oficyna Wydawnicza, Warszawa.

Wrzosek M., Snowarski M. 2006. Grzyby Chronione, Wyd. UW, Warszawa.

Zając A., Zając M. 2001. Atlas rozmieszczenia roślin naczyniowych. Pracownia Chorologii Komputerowej Instytutu Botaniki UJ, Kraków.

Opracowania dotyczące zagrożeń i metod ochrony:

Bilz M., Kell S.P, Maxted N., Lansdown R.V. 2011. European Red List of Vascular Plants. Publications Office of the European Union, Luxembourg, wersja internetowa: http://ec.europa.eu/environment/nature/conservation/species/redlist/downloads/European_vascular_plants.pdf

Kaźmierczakowa R., Zarzycki K. 2001. Polska czerwona księga roślin. Instytut Botaniki im. W. Szafera PAN, Instytut Ochrony Przyrody, Kraków.

Mirek Z., Nikiel A., Paul W., Wilk Ł. 2005. Ostoje roślinne w Polsce. Instytut Botaniki im. Szafera PAN, Kraków.

Sudnik-Wójcikowska B., Werblan-Jakubiec H. (red.). 2004. Gatunki roślin. Poradniki ochrony siedlisk i gatunków Natura 2000 – podręcznik metodyczny. Wyd. Ministerstwa Środowiska, Warszawa.

Zarzycki K. Mirek Z. 2006. Red list of plants and fungi in Poland. Czerwona lista roślin i grzybów Polski. Instytut Botaniki im. W. Szafera PAN, Kraków.

Dokumenty:

Konwencja Waszyngtońska. 1973. Konwencja o międzynarodowym handlu dzikimi zwierzętami i roślinami gatunków zagrożonych wyginięciem (Convention on International Trade in Endangered Species of Wild Fauna and Flora, CITES)

Rozporządzenie Ministra Środowiska w sprawie ochrony gatunkowej roślin (aktualne)

K_W06: Ma wiedzę w zakresie najważniejszych problemów ochrony przyrody oraz zna ich powiązania z innymi dyscyplinami przyrodniczymi.

K_W11: Charakteryzuje stan zasobów przyrody ożywionej oraz formy i metody ich ochrony.

K_W12: Posiada wiedzę o podstawowych normach prawnych, moralnych i etycznych mających zastosowanie w naukach przyrodniczych.

K_U07: Wyszukuje w internecie i ze zrozumieniem czyta najważniejsze aktualne akty prawne z zakresu ochrony przyrody.

K_U08: Analizuje przyczyny zagrożeń różnorodności biologicznej oraz potrafi wskazać rodzaj działań zaradczych.

K_U14: Rozpoznaje typowych przedstawicieli głównych grup systematycznych organizmów roślinnych ze szczególnym uwzględnieniem gatunków chronionych i zagrożonych.

K_U17: Potrafi samodzielnie studiować poleconą literaturę i korzystać z zasobów internetowych.

K_K02: Wykazuje potrzebę poszerzania i stałego aktualizowania wiedzy z zakresu o środowisku oraz podnoszenia kompetencji zawodowych.

K_K03: Potrafi odpowiednio określić priorytety służące rozwiązaniu problemów w zakresie ochrony przyrody.

Zaliczenie ćwiczeń - sprawdzian końcowy dwuczęściowy:

- część teoretyczna (pisemna)

- część praktyczna (rozpoznawanie gatunków roślin)

Warunkiem zaliczenia jest uzyskanie z części praktycznej co najmniej 60% punktów.

Wykład - egzamin pisemny.