Geografia społeczna

geografia

obowiązkowe

Przedmiot wprowadzający w zakres badań współczesnej geografii społecznej, prezentujący najważniejsze podejścia teoretyczno-metodologiczne; wskazujący na rolę geografii społecznej w wyjaśnianiu problemów współczesnego świata.

w sali

Przedmiot wprowadzający w zakres badań współczesnej geografii społecznej, prezentujący najważniejsze podejścia teoretyczno-metodologiczne; wskazujący na rolę geografii społecznej w wyjaśnianiu problemów współczesnego świata.

Ocena końcowa z przedmiotu jest brana pod uwagę przy wyborze specjalności geografia społeczno-ekonomiczna stosowana.

Zajęcia składają się z wykładu (30 godz.) oraz ćwiczeń (15h).

Wykład ma na celu zapoznanie studentów z przedmiotem i zakresem badań współczesnej geografii społecznej. Istotnym elementem jest wskazanie roli, jaką może pełnić geografia w wyjaśnianiu zjawisk i procesów zachodzących we współczesnym świecie.

Wykłady obejmują następujące bloki tematyczne:

1. Znaczenie i istota współczesnej geografii społecznej (przedmiot i zakres badań, podejścia badawcze, geografia społeczna w Polsce)

2. Środowiskowe aspekty badań w geografii społecznej (społecznie i kulturowo uwarunkowane podejście człowieka do „przyrody”; próba wytłumaczenia relacji człowiek-środowisko poprzez nowe ujęcia teoretyczne)

3. Postrzeganie zagrożeń środowiskowych (podatność społeczna na zagrożenia środowiskowe, modele odporności/zdolności adaptacyjnej, zachowania proekologiczne)

4. Struktura demograficzna i jej zróżnicowanie jako zmienna wyjaśniająca i zmienna wyjaśniana (podejście relacyjno-kontekstowe w badaniach demograficznych, pierwsze i drugie przejście demograficzne, piramidy wieku, rozszerzone modele płodności, znaczenie mobilności i migracji, model przejścia migracyjnego)

5. Badania społecznie istotnych zróżnicowań przestrzennych (badania geograficzne zaspokojenia potrzeb człowieka, sprawiedliwość społeczne, wykluczenie i ubóstwo, kultura ubóstwa, kultura bezrobocia, patologie, kapitał ludzki, kapitał społeczny, zróżnicowanie w dostępie do wiedzy)

6. Społeczne i kulturowe aspekty badań w geografii społecznej (społeczeństwo a społeczność, społeczności lokalne, grupy społeczne; społeczeństwo sieciowe; podziały społeczne; zmiany struktury społecznej w Polsce – cechy charakterystyczne)

7. Zwrot kulturowy w badaniach w geografii społecznej („tradycyjna” vs „nowa” geografia kultury, women studies, gender studies, zróżnicowanie kulturowe i jego wymiar przestrzenny i społeczny, znaczeni władzy)

8. Geografia społeczna miast (zróżnicowanie społeczno-przestrzenne miast, klasyczne badania szkoły chicagowskiej, analiza obszarów społecznych, ekologia czynnikowa, szkoła kalifornijska, segregacja)

9. Badania geografii społecznej w podejściu humanistycznym nad przestrzenią i miejscem oraz w podejściu behawioralnym nad percepcją przestrzeni miejskiej - przykłady badań

10. Geograficzne badania nad rozwojem - rozwój oparty na społecznościach lokalnych - przykłady badań

Uwaga: poszczególne zagadnienia są omawiane na więcej niż jednych zajęciach.

Ćwiczenia mają na celu wzmocnienie umiejętności interpretowania zjawisk i procesów obserwowanych w bezpośrednim otoczeniu studenta. Techniki warsztatowe i samodzielnie przeprowadzane proste zadania badawcze w ramach ćwiczeń stwarzają możliwość aktywnego poznawania wybranych problemów społecznych.

Szacowana liczba godzin, którą student musi przeznaczyć na osiągnięcie zdefiniowanych dla przedmiotu efektów uczenia się.

Wykład i ćwiczenia: 3 ECTS = 3x25h= 75h (w bezpośrednim kontakcie 2 ECTS)

(N) – praca w bezpośrednim kontakcie z nauczycielem,

(S) – praca własna (samodzielna) studenta.

Zajęcia (wykład) = 30h (N)

Zajęcia (ćwiczenia) = 15h (N)

• Przygotowanie (samodzielne) do egzaminu = 15h (S)

• Samodzielne przygotowanie do ćwiczeń – 1h/tyg. = 7h (S)

• Prace analityczne i projektowe = 4h (S)

• Zaliczenie ćwiczeń, test z wykładu, egzamin = 4h (N)

Razem około 75 h

Literatura podstawowa:

Ho, E. L.-E. (2024). Social geography III: Emotions and affective spatialities. Progress in Human Geography, 48(1), 94–102. https://doi.org/10.1177/03091325231174191

Ho, E. L.-E. (2022). Social Geography II: Space and Sociality. Progress in Human Geography, 46(5), 1252–1260. https://doi.org/10.1177/03091325221103601

Ho, E. L.-E. (2021). Social geography I: Time and temporality. Progress in Human Geography, 45(6), 1668–1677. https://doi.org/10.1177/03091325211009304

Hopkins, P. (2021). Social geography III: Committing to social justice. Progress in Human Geography, 45(2), 382–393. https://doi.org/10.1177/0309132520913612

Hopkins, P. , (2019). Social geography I: Intersectionality. Progress in Human Geography, 43(5), 937–947. https://doi.org/10.1177/0309132517743677

Węcławowicz G. (2018) Geografia społeczna Polski, PWN, Warszawa

Del Casino, (2009), Social Geography, Critical introduction to Geography, Wiley-Blackwell

Del Casino, Thomas, Cloke, Panelli, (2011), A Companion to Social Geography, Wiley-Blackwell

Knoxa, Pinch, (2010), Urban Social Geography, Sixth edition, Pearson

Artykuły polecane przez wykładowcę.

Efekty uczenia się: K_W01,K_W04, K_W05, K_W09,K_W14,K_U01, K_U04, K_U07, K_K01,K_K02, K_K05

WIEDZA: Student zna i rozumie

K_W01, K_W04, K_W05, K_W09, K_W14

- główne kierunki badawcze i osiągnięcia współczesnej geografii społecznej

- główne koncepcje wyjaśniające zróżnicowanie zjawisk i procesów społecznych na świecie

- podziały współczesnego świata w perspektywie geograficznej, płaszczyzny podziałów społecznych

- czynniki kształtujące zróżnicowanie struktur społeczno-przestrzennych

UMIEJĘTNOŚCI: Student potrafi

K_U01, K_U04, K_U07

- prawidłowo interpretować i wyjaśniać wzajemne relacje między zjawiskami i procesami społecznymi i przyrodniczymi na różnych obszarach,

- wykorzystywać krytycznie literaturę naukową i inne źródła także w języku obcym w zakresie geografii społecznej

-zaplanować i przeprowadzić proste badania związane z geografią społeczną, zarówno indywidualne jak i zespołowe

KOMPETENCJE SPOŁECZNE: Student jest gotów do:

K_K01, K_K02, K_K05

- poszerzania kompetencji zawodowych i aktualizacji wiedzy geograficznej

- krytycznej oceny zachodzących procesów i działania z poczuciem odpowiedzialności za stan ekosystemów i zasobów Ziemi

- współdziałania i pracy w grupie

Zaliczenie wykładu: test z pytaniami otwartymi i test wielokrotnego wyboru z pytaniami zamkniętymi z zagadnień przedstawianych na wykładzie i z zadanej literatury; Zaliczenie egzaminu od 50%; Egzamin poprawkowy jest analogiczny do egzaminu w pierwszym terminie (w uzasadnionych przypadkach może mieć formę ustną).

Zaliczenie ćwiczeń jest warunkiem przystąpienia do egzaminu, ale ocena nie wpływa na wynik egazaminu.

Ćwiczenia: oceniane są na podstawie aktywności studentów w ćwiczeniach (przygotowywanie się do ćwiczeń, znajomość zalecanych lektur, ocena zadań wykonywanych indywidualnie i w grupie, udział w dyskusjach). Obecność na ćwiczeniach obowiązkowa.

Brak