Filozofia życia Fryderyka Nietzchego

ogólnouniwersyteckie

Konwersatorium ma na celu pogłębione zapoznanie osób studiujących z filozofią Fryderyka Nietzschego w kontekście jego biografii oraz bliższych i dalszych jej okoliczności historycznych oraz przedstawienie jej jako ciągle rozwijającej się para-teorii metafizyczno-psychologicznej związanej ściśle z doświadczeniem osobistym filozofia, jego przełomowymi, krytycznymi punktami - i przez jego pryzmat ostatecznie się wyjaśniającej, legitymizującej i waloryzującej jako, ostatecznie, skrajnie ekscentryczna „filozofia samego siebie”, stanowiąca zarazem kulminacyjny/krytyczny moment w dziejach zachodniego Ja (podmiotu egocentrycznego), poddająca pytaniom i próbom ostatecznym jego wytrzymałość i kulturową krzepę oraz diagnozująca, za pomocą narzędzi medycyny psychometaficzycznej (wzgl. ontopsychiatrii) stan jego zdrowia.

Z powyższej perspektywy jego myśl interpretować można jako pierwszą w dziejach nowoczesnych i pierwszą par excellence nowoczesną (auto)psychoterapię depresji (gdy jego wychowawca Schopenhauer sięgał jeszcze, w odniesieniu do „choroby na świat”, po terapeutyczne remedia starodawnej proweniencji). Zajęcia koncentrować się będą na lekturze obszernego wyboru tekstów filozofa, od wczesnych aż po ostatnie, a także wybranych komentarzy na ich temat. Konwersatoryjny charakter kursu wymaga od osób studiujących przygotowania lekturowego, ewentualnie gotowości do zreferowania zadanego tekstu oraz aktywnego uczestnictwa w dyskusji w czasie zajęć, które to elementy zostaną wzięte w rachubę w końcowej ocenie.

1. Wstępne uwagi na temat filozofii Nietzschego: dlaczego powracać do filozofa na nowo i jak to robić w świetle aktualnego stanu wiedzy? Rzut oka na interpretacje późno-XX-wieczne: Nietzsche i postmodernizm. Klasyczne odczytania z połowy XX wieku.

2. Życie Nietzschego: od urodzenia do zerwania z Wagnerem. Rodzina, pochodzenie (czy Nietzsche miał polskich przodków?), edukacja, kariera akademicka; Niemcy, Europa i świat w połowie XIX wieku.

3. Życie Nietzschego: od zerwania z Wagnerem do załamania. Siostra, niedoszłe narzeczone, przyjaciele i zdrajcy. Samotność filozofa: góry i morze. Europa i świat w latach 70. i 80. XIX wieku.

4. Nietzsche i jego choroba w świetle najnowszych ustaleń. Nietzsche po Nietzschem, czyli ostatnie lata: 1889-1900. Filozof jako lekarz samego siebie. Zdrowie i choroba jako główna różnica antropologiczna.

5. Młody Nietzsche: „Schopenhauer jako wychowawca” i „Narodziny tragedii”.

6. Wczesny Nietzsche: „Ludzkie, arcyludzkie”, „Wędrowiec i jego cień”, „Jutrzenka”

7. Dojrzały Nietzsche: od „Wiedzy Radosnej” do „Zaratustry”.

8. „Tako rzecze Zaratustra”

9. Późny Nietzsche: Od „Poza dobrem i złem” do „Z genealogii moralności”

10. „Z genealogii moralności” – najważniejszy filozoficzny tekst Nietzschego

11. Nietzsche na krawędzi załamania nerwowego: ostatnie teksty, czyli w stronę „Woli mocy”

12. „Zmierzch bożyszcz” i „Antychryst”

13. „Przypadek Wagnera”, „Ecce homo”, „Nietzsche contra Wagner”. Dygresja: rzut oka na Nietzschego filozofię muzyki i Nietzschego-muzyka.

14. Podsumowanie rozważań.

Oprócz fragmentów wymienionych w pełnym opisie dzieł F. Nietzschego, literatura wzbogacona zostanie w późniejszym terminie i na bieżąco o teksty uzupełniające.

Osoba studiująca zna, rozumie i potrafi poddać krytycznej ewaluacji filozoficzne poglądy i argumentacje Nietzschego; zna i rozumie kontekst biograficzny i historyczny ich powstania; zna i rozumie różnorodne klucze interpretacyjne do myśli filozofa.

Zaliczenie na ocenę (3) na podstawie obecności. Zaliczenie na wyższą ocenę na podstawie aktywności w czasie zajęć oraz oceny z testu zaliczeniowego wielokrotnego wyboru dotyczącego wiedzy przekazanej w trakcie kursu, gdzie końcowa ocena wynikać będzie z oceny z testu uzupełnionej o jeden punkt dodatkowy za aktywność.