Filozofia

obowiązkowe

w sali

Wykład skoncentrowany jest na zagadnieniach filozofii nowożytnej i nowoczesnej, począwszy od transformacji metafizyki u progu ery nowożytnej - przejście od paradygmatu teocentrycznego do antropocentrycznego.

(Sylabus skrócony)

1 Źródła życia nowoczesnego: oświecenie.

2 Filozofia społeczna oświecenia.

3 Romantyzm przeciwko oświeceniu: nowoczesna nienowoczesność

4 Romantyzm: Hegel i Schopenhauer.

5 Marks i marksizm

6 Modernizm: wielkie idee modernizmu

7 Filozofia Nietzschego

8 Wielkie narracje antropologiczne modernizmu: S. Freud i psychoanaliza

9 Wielkie narracje antropologiczne modernizmu: egzystencjalizm.

10 Wielkie narracje antropologiczne modernizmu: Szkoła Frankfurcka

11 Postmodernizm: era wielkich końców. Strukturalizm i poststrukturalizm

12 Postmodernizm: J. Derrida i P. Sloterdijk

13 Filozofia feminizmu i jej źródła

Wykład skoncentrowany jest na zagadnieniach filozofii nowożytnej i nowoczesnej, począwszy od transformacji metafizyki u progu ery nowożytnej - przejście od paradygmatu teocentrycznego do antropocentrycznego. W dalszym ciągu omówione zostaną przekształcenia w filozofii nauki i wiedzy XVII i XVIII wieku. Omówiona zostanie etyka nowoczesna w konfrontacji z tradycyjnymi systemami moralno-religijnymi. Oddzielne rozważania poświęcimy kluczowym pojęciom z historii filozofii i cywilizacji: oświecenie, romantyzm, modernizm, postmodernizm - oraz związanym z nimi prądom i szkołom, wymienionym w opisie długim. Wykład ma na celu powiązanie przemian w filozofii i ideologii z przemianami historyczno-społecznymi charakterystycznymi dla życia nowoczesnego.

Sylabus pełny

1 Źródła życia nowoczesnego: oświecenie. Postęp a tradycja. Dziedzictwo oświecenia: nauka, technika, emancypacja, racjonalność

2 Filozofia społeczna oświecenia: Adam Smith, bogactwo narodów, praca a wartość, podział pracy, Jean Jacques Rousseau, pochodzenie nierówności, stan natury, „szlachetny dzikus”, własność prywatna

3 Romantyzm przeciwko oświeceniu: nowoczesna nienowoczesność. Irracjonalizm, subiektywizm, indywidualizm, tradycjonalizm; rewitalizacja religii i duchowości. Idea ducha.

4 Romantyzm: Hegel i Schopenhauer. Absolut, historiozofia, pan i niewolnik, praca. Wola, pesymizm metafizyczny, nirwana.

5 Marks i marksizm. Filozofia dziejów, walka klas, wyzysk, kapitalizm, środki produkcji, alienacja, własność prywatna

6 Modernizm: wielkie idee modernizmu, stadia modernizmu, klimat i duch modernistyczny

7 Filozofia Nietzschego: krytyka nowoczesności, antymodernizm Nietzschego; krytyka i odrzucenie Schopenhauera; krytyka chrześcijaństwa; idea pana i niewolnika i inne dychotomie: zdrowy/chory, silny/słaby, dostojny/podły; nadczłowiek, wola mocy. Nietzsche i egzystencjalizm

8 Wielkie narracje antropologiczne modernizmu: S. Freud i psychoanaliza. Popędy, id, ego, wyparcie, sublimacja, nieświadomość, kultura jako źródło cierpień, eros i thanatos.

9 Wielkie narracje antropologiczne modernizmu: egzystencjalizm. J.P. Sartre, mdłości, nihilizm, „egzystencja poprzedza esencję”, „zła wiara”, autentyczność; M. Heidegger: bycie ku śmierci, Się/gadanina

10 Wielkie narracje antropologiczne modernizmu: Szkoła Frankfurcka, Th. Adorno, dialektyka oświecenia, przemysł kulturalny, poezja po Auschwitz; H. Marcuse: eros i cywilizacja, człowiek jednowymiarowy

11 Postmodernizm: era wielkich końców. Strukturalizm i poststrukturalizm. Historie (szaleństwa, więzienia, seksualności) M. Foucault; „śmierć człowieka”; Deleuze/Guattari: filozofia bez podmiotu, pragnienie; J.F. Lyotard: koniec wielkich narracji

12 Postmodernizm: J. Derrida, dekonstrukcja w humanistyce, dyskursy, filozofia innego, tekst i kres autora. P. Sloterdijk: krytyka cynicznego rozumu.

13 Feminizm i jego źródła: M. Wollstonecraft, Millowie: „Poddaństwo kobiet”, F. Engels: kobieta pierwszym niewolnikiem, S. de Beauvoir: druga płeć, płeć i gender; feminizm liberalny, marksistowski, radykalny.

S. Blackburn, Oksfordzki słownik filozoficzny. F. Copleston, Historia filozofii; W. Krajewski (red.), Słownik pojęć filozoficznych. Z. Kuderowicz (red.), Filozofia współczesna (dwa tomy). A. Miś, Filozofia współczesna. Główne nurty; A. Miś, Problemy i kierunki etyki. Antologia tekstów. Wyboru dokonał i komentarzami opatrzył…; R. H. Popkin i A. Stroll, Filozofia; H. Puszko i A. Miś (red.), Historia filozofii, tom I i II; W. Tatarkiewicz: Historia filozofii, trzy tomy.

Dodatkowa literatura będzie podawana przez wykładowcę w trakcie zajęć.

Student zna, rozumie, potrafi zdefiniować i poddać krytycznej analizie, jak również stosować w życiu codziennym pojęcia, terminy i kategorie wymienione szczegółowo w Opisie (patrz wyżej).

Podstawą zaliczenia przez studenta przedmiotu i uzyskania oceny jest obecność na zajęciach w ciągu ich pełnego cyklu (z dopuszczeniem dwu nieusprawiedliwionych nieobecności) oraz zdanie egzaminu końcowego pisemnego bądź zaliczenie testu zaliczeniowego dotyczącego pojęć wymienionych w pełnym opisie przedmiotu (patrz wyżej).

Brak