Mega-miasta na Bliskim Wschodzie

uzupełniające

w sali

Tematem wykładu są mega-miasta starożytnego Bliskiego Wschodu, które ze względu na

swoją rolę polityczną czy kulturową i towarzyszący monumentalizm formy architektonicznej

odegrały znaczącą rolę w historii Bliskiego Wschodu. Na wykładzie zaprezentowane zostaną

mega-miasta Mezopotamii, Anatolii, Lewantu i Iranu, począwszy od najwcześniejszych

miast, poprzez miasta sumeryjskie oraz stolice imperiów bliskowschodnich – Niniwę,

Babilon, czy Hattusa. W trakcie wykładu przedstawiona zostanie historia miast oraz ich

kontekst kulturowy ze szczególnym uwzględnieniem krajobrazu miejskiego z architekturą

pałacową i świątynną oraz infrastrukturą, charakterystyczną dla bliskowschodnich miast.

Wykład dedykowany jest najbardziej znaczącym miastom na Bliskim Wschodzie, które były

jednym z najistotniejszych elementów w rozwoju starożytnego świata. Pierwsze miasta

pojawiły się na starożytnym Bliskim Wschodzie i były częścią szerszej transformacji

kulturowej, która doprowadziła do powstania złożonych społeczności. Na wykładzie

przedstawione zostaną miasta od tych najwcześniejszych, takich jak Uruk po miasta

sumeryjskie reprezentowane m.in. przez Ur czy Nippur, poprzez miasta 2 tysiąclecia,

następnie stolice asyryjskie oraz babilońskie na czele z Niniwą oraz Babilonem czy stolice

innych imperiów takie jak Hattusa. Miasta zostaną pokazane w szerszym historycznym i

kulturowym kontekście, w którym funkcjonowały. Omówiona zostanie koncepcja

urbanistyczna mega-miast z ich infrastrukturą, siecią urbanistyczną oraz instytucjami

charakterystycznymi dla miast. Jednym z głównych tematów będzie architektura mega-miast

związana zarówno z instytucjami publicznymi takimi jak pałace czy świątynie jak i

dzielnicami mieszkalnymi. W trakcie wykładu przedstawione zostanie również życie

codzienne w mieście, zrekonstruowane na podstawie zarówno pozostałości archeologicznych

jak i tekstów.

Pedersén, O., P.J.J. Sinclair, I. Hein, J. Andersson 2010. Cities and urban landscapes in the

Ancient Near East and Egypt with special focus on the city of Babylon, in P.J.J. Sinclair, G.

Nordquist, F. Herschend, C. Isendahl The urban mind, cultural and environmental dynamics:

113–47. Uppsala: Uppsala University Press

Mieroop, M. V. D. 1999. The ancient Mesopotamian city. Oxford: Oxford University Press

Algaze, G. 2008. Ancient Mesopotamia at the dawn of civilization: the evolution of an urban

landscape. Chicago: University of Chicago Press

Smith, M. L. 2003. Introduction. The social construction of ancient cities, in M. L. Smith (ed.)

The social construction of ancient cities: 1-36. Washington and London: Smithsonian Books

Childe, V. G. 2004. The urban revolution, in T.C. Patterson, C.E. Orser (ed.) Foundations of

social archaeology, selected writings of V. Gordon Childe: 107-16. Walnut Creek: AltaMira

Press

Harmansah, Ö. 2012. Beyond Assur: new cities and the Assyrian politics of landscape.

Bulletin of the American Schools of Oriental Research 365: 53-77

Schloen, D. J. 2001. The house of the father as fact and symbol. Patrimonialism in Ugarit and

the ancient Near East. Winona Lake: Eisenbrauns

Fischer, C. S. 1905. Excavations at Nippur : plans, details and photographs of the buildings,

with numerous objects found in them during the excavations of 1889, 1893-1896, 1899-1900.

Phildalphia: University of Pennsylvania

Gates, C. 2003. Ancient cities, the archaeology of urban life in the ancient Near East and

Egypt, Greece, and Rome. London: Routledge

Steinkeller, P. 2007. City and countryside in third-millennium southern Babylonia, in E. C.

Stone (ed.) settlement and society: essays dedicated to Robert McCormick Adams: 185-212.

Los Angeles: Cotsen Institute of Archaeology

Oates, J., A. McMahon, P. Karsgaard, S. al Quntar, J. Ur 2007. Early Mesopotamian

urbanism, a new view from the north. Antiquity 81: 585-600

Hole, F. 2000. Is size important? Function and hierarchy in Neolithic settlements, in I. Kuijt

(ed.) Life in Neolithic farming communities, social organization, identity, and differentiation:

191-209. New York: Kluwer Academic

Stone, E. C., P. Zimansky, P. (ed.) 2004. The anatomy of a Mesopotamian city. Survey and

sounding at Mashkan-Shapir. Winona Lake: Eisenbrauns

Pollock, S. 2001. The Uruk period in southern Mesopotamia, in M. S. Rothman (ed.) Uruk

Mesopotamia and its neighbours: cross-cultural interactions in the era of state formation: 181-

231. Santa Fe: School of American Research

Oates, J. 1986. Babylon, London: Thames &Hudson

Stone, E. C. 2007. The Mesopotamian urban experience, in E. C. Stone (ed.) Settlement and

society: essays dedicated to Robert McCormick Adams: 213-34. Los Angeles: Cotsen

Institute of Archaeology

Ur, J. 2010. Cycles of civilization in northern Mesopotamia, 4400-2000 BC. Journal of

Archaeological Research 18: 387-431

Pogłębiona i uporządkowana wiedza na temat miast, ich powstania i funkcjonowania.

Rozumienie głównych założeń dotyczących koncepcji mega-miast na Bliskim Wschodzie i

umiejętność definiowania głównych pojęć związanych z tym zagadnieniem. Umiejętność

dokonywania porównań i budowania syntez w oparciu o różnorodny materiał archeologiczny.

Umiejętność dyskusji i krytycznej analizy. Rozumienie i umiejętność wyszukiwania i

posługiwania się źródłami archeologicznymi wykorzystywanymi w analizie miast.

Wykład kończy się egzaminem