Atrakcje geoturystyczne Mazowsza

obowiązkowe
ogólnouniwersyteckie

Znajomość podstaw wiedzy przyrodniczej z zakresu ukształtowania powierzchni i historii geologicznej Polski.

Przegląd i charakterystyka form rzeźby terenu i elementów budowy geologicznej oraz paleogeografii regionu Mazowsza.

Przedmiot ma na celu przedstawienie najciekawszych zagadnień związanych z rzeźbą i budową geologiczną Mazowsza, w tym dostępnych do bezpośredniej obserwacji na terenie Warszawy.

W części wstępnej omówione będą podstawowe definicje z zakresu geomorfologii Niżu Polskiego, a także scharakteryzowane będą najważniejsze typy skał osadowych występujących na powierzchni terenu oraz makroskopowe i laboratoryjne metody ich badania. Kolejno zaprezentowane zostaną formy rzeźby glacjalnej, eolicznej, rzecznej i jeziornej oraz tajniki ich rozpoznawania na mapie i na numerycznym modelu terenu. Następnie omówiona zostanie rzeźba i historia geologiczna Mazowsza na tle ukształtowania powierzchni Polski. Najważniejszą część wykładu stanowić będzie omówienie najciekawszych stanowisk geomorfologicznych i geologicznych występujących na terenie Mazowsza, począwszy od ciekawostek przyrodniczych na obszarze aglomeracji warszawskiej. Wśród scharakteryzowanych atrakcji geoturystycznych znajdą się między innymi: stratotypowe stanowisko osadów glacjalnych w Mochach k. Zakroczymia; spektakularny zapis sedymentacji iłów warwowych w Dębem n. Zaporą; stanowisko Kamion k. Sochaczewa z glebami kopalnymi w wydmie; Huta Zawadzka z największym głazem narzutowym w Polsce środkowej; Dobrzyń n. Wisłą z unikatowym profilem neogeńskich osadów z węglem brunatnym i gipsem. Scharakteryzowana będzie też urozmaicona rzeźba polodowcowa Pojezierza Dobrzyńskiego oraz rzeźba staroglacjalna Równiny Radomskiej. Niezwykle ciekawa będzie charakterystyka okolic grodziska n. Liwcem i prześledzenie związków pomiędzy rzeźbą terenu a wczesnośredniowieczną działalnością człowieka. Zaskakujące dla przeciętnego słuchacza będzie wskazanie naturalnych geozagrożeń na jakie narażony jest obszar Mazowsza.

Dzierżek J. (red.) 2015. Nizina Mazowiecka i obszary przyległe. 43 stanowiska geologiczne. Wydz. Geol. UW. ISBN 978-83-932617-6-5.

Lindner, L. (red.) 1992. Czwartorzęd: osady, metody badań, stratygrafia. PAE. Warszawa.

Migoń P. 2013. Geomorfologia. PWN, Warszawa.

Mojski J.E., 2005. Ziemie polskie w czwartorzędzie, zarys morfogenezy. Państwowy Instytut Geologiczny, Warszawa.

Palacios D., Hughes D. P., Barcia-Ruiz J., Andres N. 2023. European Glacial Landscapes. The last Glaciations. ISBN: 978-0-323-91899-2.

Glaciers and Glacial Landforms. National Park Service. https://www.nps.gov/subjects/geology/glacial-landforms

Wiedza:

- ma wiedzę na temat procesów i czynników kształtujących Ziemię w zakresie geologii ogólnej

- ma wiedzę na temat wielorakich związków między elementami środowiska, powiązaniami abiotyczno-biotycznymi oraz oddziaływaniami antropogenicznymi, zna podstawowe parametry i schematy opisujące te oddziaływania oraz metody ich zapisu matematycznego i analizy statystycznej

- zna, rozumie i interpretuje procesy oraz zjawiska rozgrywające się w przeszłości i współcześnie na powierzchni Ziemi i w jej wnętrzu

- rozumie i umie objaśnić zróżnicowaną budowę geologiczną Polski

- posiada podstawową wiedzę o geologii czwartorzędu i formach urzeźbienia na obszarach nizinnych

- ma wiedzę na temat doboru i wykonania specjalistycznych badań laboratoryjnych i dokumentacyjnych w badaniach różnych typów skał; ma wiedzę o procesach sedymentacyjnych, tektonicznych i diagenetycznych zachodzących w różnych typach skał

Umiejętności:

-umie zastosować metody analizy geomorfologicznej, rozpoznaje procesy rzeźbotwórcze i formy rzeźby na obszarach nizinnych

- umie wykazać zależność pomiędzy rodzajem osadu a formą jego występowania, umie rozpoznać, opisać właściwości i podać genezę osadów czwartorzędowych, samodzielnie wykonuje i opisuje wiercenie sondą ręczną

Kompetencje społeczne:

- rozumie konieczność ciągłego podnoszenia swoich zawodowych kompetencji oraz znajdowania nowych technologii w celu rozwiązywania problemów badawczych poprzez zapoznawanie się z literaturą fachową i aktami prawnymi

- realizując geologiczne zadania badawcze umie zidentyfikować problemy i zaproponować właściwe sposoby ich rozwiązania

Test pisemny w formie zdalnej.

brak