Geografia społeczna

geografia

obowiązkowe

Przedmiot wprowadzający w zakres badań współczesnej geografii społecznej, prezentujący najważniejsze podejścia teoretyczno-metodologiczne; wskazujący na rolę geografii społecznej w wyjaśnianiu problemów współczesnego świata.

w sali

Przedmiot wprowadzający w zakres badań współczesnej geografii społecznej, prezentujący najważniejsze podejścia teoretyczno-metodologiczne; wskazujący na rolę geografii społecznej w wyjaśnianiu problemów współczesnego świata.

Zajęcia składają się z wykładów (30h) oraz ćwiczeń (15h).

Wykład ma na celu zapoznanie studentów z przedmiotem i zakresem badań współczesnej geografii społecznej. Istotnym elementem jest wskazanie roli, jaką może pełnić geografia w wyjaśnianiu zjawisk i procesów zachodzących we współczesnym świecie.

W czasie wykładu są omawiane następujące zagadnienia:

1. Geografia społeczna - przedmiot i zakres badań - wprowadzenie.

2. Zróżnicowane podejścia badawcze. Rozwój geografii społecznej w Polsce.

3. Relacje człowiek- środowisko w ujęciu geografii społecznej (społecznie i kulturowo uwarunkowane podejście człowieka do środowiska i potrzeby jego ochrony, postrzeganie zagrożeń środowiskowych).

4. Społecznie uwarunkowana podatność na żagrożenia środowiskowe. Budowanie postaw proekologicznych (podatność społeczna na zagrożenia środowiskowe, modele odporności społecznej i adaptacyjnej, wymiary świadomości ekologicznej).

5. Wymiar społeczny zmian demograficznych (dane demograficzne jako zmienna wyjaśniająca i wyjaśniana, charakterystyka współczesnych procesów demograficznych, znaczenie zachodzących zmian).

6. Mobilność (mobilność i migracje wewnętrzne, (nie)mobilność i wykluczenie, życie tu i tam: wielolokalność).

7. Migracje. Transformacja migracyjna w Polsce (imigranci i uchodźcy jako nowe grupy społeczne).

8. i 9. Wymiary zróżnicowania społecznego (wykształcenie i zróżnicowanie w dostępie do wiedzy, ubóstwo, bezrobocie i wykluczenie społeczne, socjogeograficzne aspekty mieszkalnictwa).

10. Różnicowanie społeczne, integracja społeczna i ruchy społeczne (społeczeństwo a społeczność, zmiany struktury społecznej w Polsce, nowe klasy i podziały społeczne, wykluczenie społeczne, zaangażowanie społeczne).

11. Zwrot kulturowy w badaniach w geografii społecznej („tradycyjna” vs „nowa” geografia kultury, reinterpretacja podziałów społecznych związanych z religią, językiem, narodowością; płeć kulturowa).

12. Globalizacja a tożsamość przestrzenna (zmiany wywołane przez globalizację i deglobalizację, kategorie tożsamości przestrzennej, znaczenie „zakorzenienia” i „genius loci”).

13. Geografia społeczna miast (klasyczne badania zróżnicowań społeczno-przestrzennych szkoły chicagowskiej, analiza obszarów społecznych, segregacja, polaryzacja, gentryfikacja, prywatyzacja).

14. Miasto i miejskość (krajobraz miejski i street art, miejski styl życia, reprezentacja w przestrzeni grup społecznych: między Zbawixem a Mordorem, ruchy miejskie).

15. Geograficzne badania nad rozwojem („nierówne światy”, podział na globalną północ i południe, koncepcje rozwoju zrównoważonego oraz „degrowth”).

Ćwiczenia mają na celu wzmocnienie umiejętności interpretowania zjawisk i procesów obserwowanych w bezpośrednim otoczeniu studenta. Techniki warsztatowe i samodzielnie przeprowadzane proste zadania badawcze w ramach ćwiczeń stwarzają możliwość aktywnego poznawania wybranych problemów społecznych.

Szacowana liczba godzin, którą student musi przeznaczyć na osiągnięcie zdefiniowanych dla przedmiotu efektów uczenia się.

Wykład i ćwiczenia: 3 ECTS = 3x25h= 75h (w bezpośrednim kontakcie 2 ECTS)

(N) – praca w bezpośrednim kontakcie z nauczycielem,

(S) – praca własna (samodzielna) studenta.

Zajęcia (wykład) = 30h (N)

Zajęcia (ćwiczenia) = 15h (N)

• Przygotowanie (samodzielne) do egzaminu = 15h (S)

• Samodzielne przygotowanie do ćwiczeń – 1h/tyg. = 7h (S)

• Prace analityczne i projektowe = 4h (S)

• Zaliczenie ćwiczeń, test z wykładu, egzamin = 4h (N)

Razem około 75 h

Literatura podstawowa:

The Newcastle Social Geographies Collective (2020) Social Geographies: An Introduction, Rowman & Littlefield International.

Węcławowicz G. (2018) Geografia społeczna Polski, PWN, Warszawa.

Knoxa, Pinch, (2014) Urban Social Geography, Pearson

Del Casino, (2009) Social Geography, Critical Introduction to Geography, Wiley-Blackwell

Artykuły polecane przez wykładowcę podczas zajęć

Efekty uczenia się: K_W01,K_W04, K_W05, K_W09,K_W14,K_U01, K_U04, K_U07, K_K01,K_K02, K_K05

WIEDZA: Student zna i rozumie

K_W01, K_W04, K_W05, K_W09, K_W14

- główne kierunki badawcze i osiągnięcia współczesnej geografii społecznej

- główne koncepcje wyjaśniające zróżnicowanie zjawisk i procesów społecznych na świecie

- podziały współczesnego świata w perspektywie geograficznej, płaszczyzny podziałów społecznych

- czynniki kształtujące zróżnicowanie struktur społeczno-przestrzennych

UMIEJĘTNOŚCI: Student potrafi

K_U01, K_U04, K_U07

- prawidłowo interpretować i wyjaśniać wzajemne relacje między zjawiskami i procesami społecznymi i przyrodniczymi na różnych obszarach,

- wykorzystywać krytycznie literaturę naukową i inne źródła także w języku obcym w zakresie geografii społecznej

-zaplanować i przeprowadzić proste badania związane z geografią społeczną, zarówno indywidualne jak i zespołowe

KOMPETENCJE SPOŁECZNE: Student jest gotów do:

K_K01, K_K02, K_K05

- poszerzania kompetencji zawodowych i aktualizacji wiedzy geograficznej

- krytycznej oceny zachodzących procesów i działania z poczuciem odpowiedzialności za stan ekosystemów i zasobów Ziemi

- współdziałania i pracy w grupie

Zaliczenie wykładu: test z pytaniami otwartymi i test wielokrotnego wyboru z pytaniami zamkniętymi z zagadnień przedstawianych na wykładzie i z zadanej literatury; Zaliczenie egzaminu od 50%; Egzamin poprawkowy jest analogiczny do egzaminu w pierwszym terminie (w uzasadnionych przypadkach może mieć formę ustną).

Zaliczenie ćwiczeń jest warunkiem przystąpienia do egzaminu, ale ocena z ćwiczeń nie wpływa na wynik egazaminu.

Ćwiczenia: oceniane są na podstawie aktywności studentów na ćwiczeniach (przygotowywanie się do ćwiczeń, znajomość zalecanych lektur, ocena zadań wykonywanych indywidualnie i w grupie, udział w dyskusjach). Obecność na ćwiczeniach obowiązkowa.

Brak