Regiony świata

geografia

obowiązkowe

w sali

Region, region społeczno-gospodarczy – główne zasady i kryteria delimitacyjne, polityczna mapa świata. Przyczyny i skutki społeczno-gospodarcze globalnych i regionalnych procesów demograficznych. Współczesne procesy integracyjne i dezintegracyjne o zasięgu regionalnym. Globalizacja życia społeczno-gospodarczego i jej przyczyny. Charakterystyki regionów świata - ich wewnętrzna spójność i zróżnicowanie oraz wyzwania rozwojowe.

Tematyka wykładów:

1. Region, region społeczno-gospodarczy – definicje, sposoby delimitacji. Polityczna mapa świata. Regiony kulturowe. Międzynarodowa współpraca gospodarcza – organizacje regionalne i ponadregionalne.

2. Europa: Współczesne wyzwania (zmiany demograficzne, starzenie się społeczeństwa, migracje w i do Europy, miasta - obszary kurczenia się i dynamicznego wzrostu, sytuacja gospodarcza, polaryzacja społeczna w Europie, znaczenie Europy na arenie międzynarodowej, Europa wobec zmian klimatu)

3. Oceania - szczególne cechy społeczności i gospodarki wysp Oceanii, ze szczególnym uwzględnieniem ich przestrzennego zróżnicowania wynikającego z różnej genezy przyrodniczej, rozproszenia, izolacji i peryferyjnego położenia względem reszty świata. Ogólna charakterystyka będzie wzbogacona o przykłady z Polinezji Francuskiej.

4. Regiony wyspiarskie. Rozwój społeczno-ekonomiczny na obszarach wyspiarskich Pacyfiku, Oceanu Indyjskiego, Atlantyckiego oraz Karaibów (znaczenie rolnictwa, turystyki oraz funkcje rajów podatkowych). Przykłady europejskich obszarów wyspiarskich - Cypr oraz Malta. Znaczenie turystyki dla rozwoju gospodarczego obszarów wyspiarskich.

5. Azja Południowo-Wschodnia:

- dlaczego Azja Południowo-Wschodnia jest uznawana za osobny region? Porównanie najważniejszych cech wszystkich państw Azji Południowo-Wschodniej połączone z rozważaniami na temat tego, ile regionu jest w regionie, co te kraje łączy, a co dzieli.

- jak doszło do tego, że 17 tysięcy wysp stało się jednym państwem? Jak przyroda, ukształtowanie terenu, historia i kultury wpływają na kształt największego muzułmańskiego państwa świata.

6. Azja Wschodnia – Japonia - przemiany społeczno-demograficzne (starzenie się społeczeństwa, zmiany w strukturze narodowo-etnicznej, zmiany norm społecznych) i ekonomiczne (od cudu gospodarczego po stagnację w rozwoju, zmiany strukturalne w gospodarce i konsumpcyjne w społeczeństwie) w Japonii od II wojny światowej do współczesności. Japonia w międzynarodowych strukturach gospodarczych. Wpływ tsunami i katastrofy jądrowej w Fukushimie na funkcjonowanie społeczno-ekonomiczne kraju po 2011 roku.

7. Afryka na południe od Sahary – delimitacja regionu w różnych klasyfikacjach; podziały regionalne Afryki; charakterystyka środowiskowa, kulturowo-społeczna i gospodarcza państw regionu; obszary miejskie i wiejskie w Afryce; najważniejsze problemy XXI wieku.

8. Afryka Północna i Bliski Wschód – najważniejsze pojęcia i delimitacja regionu; cechy etniczno-kulturowe i demograficzne; specyfika społeczna i gospodarcza krajów Afryki Północnej i Półwyspu Arabskiego.

9. Ameryka Północna. Specyfika regionów społecznych i gospodarczych - wybrane regiony Stanów Zjednoczonych Ameryki i Kanady. Regiony problemowe, w tym: rolnicze i eksploatacji złóż.

10. Ameryka Łacińska - Kraje Andyjskie - położenie geograficzne, wspólne elementy historii, cechy demograficzne społeczeństwa i gospodarki. O specyfice krajów andyjskich w dużej mierze decyduje „trudne środowisko przyrodnicze” – wysokie góry, piętrowość klimatyczno-roślinna, w którą „wpisane” jest rolnictwo, związane z górami zasoby mineralne – głównie rudy metali kolorowych, których eksploatacja sprzyja wysokiej randze przemysłu wydobywczego oraz znaczący odsetek ludności indiańskiej.

11. Ameryka Łacińska: cechy społeczno-gospodarcze wyróżniające wielki region Jukatan (trzy, południowe stany Meksyku: Quintana Roo, Jukatan i Campeche). Kierunki rozwoju regionu a wylesienie i sytuacja ludności tubylczej. Szanse i zagrożenia wynikające z realizacji wielkiej inwestycji infrastrukturalnej - Tren Maya.

Uwaga: powyższe zagadnienia to ogólny zakres tematyki a nie tytuły poszczególnych wykładów. Zagadnienia te mogą być omawiane na więcej niż jednych zajęciach.

Szacowana liczba godzin, którą student musi przeznaczyć na osiągnięcie zdefiniowanych dla przedmiotu efektów uczenia się:

Wykład 2 ECTS, w tym:

1 ECTS (30 godz.) – godziny w bezpośrednim kontakcie z prowadzącymi, tj. udział w zajęciach

1 ECTS (20 godz.) - wkład pracy własnej studenta, zapoznanie z literaturą, kwerenda biblioteczna (10 godz.), przygotowanie do zaliczenia pisemnego, praca własna studenta (10 godz.).

Makowski J., Wites T. (red.), 2020, Geografia świata. Regiony, PWN, Warszawa.

Podhorodecka K., Wites T., 2024, Global Challenges - Social, Economic, Environmental, Political and Ethical, Spriger Geography

Knox P. L., S. A. Marston, 2013, Human Geography. Places and Regions In Global Context., Prientice Hall, Upper Saddle River

Efekty uczenia się: K_W02, K_W05, K_U01, K_U07, K_K05

Po ukończeniu przedmiotu student powinien:

- znać definicje i różnorodność koncepcji regionu, regionu społeczno-gospodarczego

- wskazywać podstawowe determinanty szans i barier rozwoju regionów na świecie,

- posiadać wiedzę na temat metod delimitacji regionów i kryteriów warunkujących ich rozwój,

- wiedzieć jaką rolę odgrywają procesy globalne w ujęciu regionalnym

- wskazać miejsce i znaczenie światowych i regionalnych organizacji

- posiadać wiedzę na temat współczesnych zmian demograficznych zachodzących w skali globalnej oraz regionalnej (regiony), wymienić ich przyczyny i skutki

- scharakteryzować najważniejsze regiony społeczno-gospodarcze świata z ich cechami wyróżniającymi na tle innych wydzieleń przestrzennych

Po ukończeniu przedmiotu student powinien zdobyć następujące umiejętności:

- ocenić skutki różnorodnych procesów rozwojowych i ich wpływ na międzynarodowe organizacje regionalne

- ocenić zależności między wzrostem liczby ludności na świecie a rozwojem gospodarczym

- wykazać orientację w zakresie delimitacji regionów, w tym regionów społeczno-gospodarczych

- zdobyć orientację w kierunku strategii i metod zapobiegania niekorzystnym przemianom gospodarczym;

- rozumieć zależności w kształtowaniu się procesów globalizacji.

Zaliczenie pisemne testowe uwzględniające materiał realizowany podczas wykładu. Do zaliczenia testu wymagane jest uzyskanie 50% punktów.

Zaliczenie poprawkowe odbywa się na tych samych zasadach jak zaliczenie w I terminie.

Brak.