Przemiany w Europie Środkowej i Wschodniej po II wojnie światowej

ogólnouniwersyteckie

Student powinien umieć myśleć, dokonywać kwerendy bibliotecznej oraz obserwować i samodzielnie analizować minione i aktualne wydarzenia.

w sali

Przemiany polityczne i gospodarcze w Europie Środkowej i Wschodniej od lat 40. do 90. XX w. z osobistą refleksją wykładowcy. Ukazana jest także sytuacja w Polsce na przełomie tysiącleci.

Cel przedmiotu:

Student powinien posiąść orientację w zjawiskach i procesach, które kształtowały życie i gospodarkę w Europie Środkowej i Wschodniej po 1945 r. Poznać i poprawnie rozwijać skróty nazw państw i organizacji, kojarzyć je oraz osoby z nimi związane z ich działaniami

Treści merytoryczne:

1. Wprowadzenie. Lata 40.a) konferencje Wielkiej Trójki - Teheran, Jałta, Poczdam; b) kształtowanie się dwóch ośrodków władzy w Polsce; c) Polska: zmiany terytorialne, przesiedlenia; d) "zimna wojna"; e) przejmowanie władzy przez rządy komunistyczne w krajach radzieckiej strefy wpływów, powstanie RWPG; f) kwestia niemiecka - układ zgorzelecki i układy wschodnie; g) Plan Marshalla; h) referendum "3 razy tak", reforma rolna, nacjonalizacja przemysłu, bitwa o handel, gospodarka planowa w Polsce; i) kształtowanie się systemu partyjnego w Polsce.

2. Lata 50.a) Stalin i stalinizm, Konstytucja Lipcowa, powstanie Układu Warszawskiego; b) Powstanie Berlińskie, Poznański Czerwiec; c) XX Zjazd KPZR - błędy i wypaczenia, ku odwilży, zmiany władzy w ZSRR; d) Polska: Poznański Czerwiec, Polski Październik, stosunki państwo - Kościół e) Powstanie węgierskie 1956.

3. Lata 60.a) Polska: siermiężna stabilizacja, obchody Millenium, Marzec 68, grudzień 70; b) Mur berliński c) Czechosłowacja - Praska Wiosna; d) ZSRR - era Breżniewa.

4. Lata 70. a) Zmiana władzy w Polsce KBWE; b) Czerwiec 197; c) Poprawki do Konstytucji; d) Powstawanie demokratycznej opozycji (KOR); e) Wybór Papieża; f) Początki reglamentacji; g) Strajki 1980, Powstanie NSZZ "Solidarność".

5. Lata 80.a) Zamach na Papieża, śmierć S. Wyszyńskiego, J. Glemp prymasem; b) Stan wojenny ;c) WRON, PRON, OPZZ; d) Śmierć Breżniewa i kolejnych przywódców ZSRR; e) Gorbaczow 1985 - pieriestrojka, głasnost; f) Strajki 1988, Okrągły Stół, wybory; g) Jesień Narodów.

6. Lata 90. a) zmiany władzy w Polsce, reforma gospodarcza mała konstytucja 1992, Konstytucja 1997; b) rozwiązanie Układu Warszawskiego i RWPG; c) rozpad ZSRR; d) Polska i in. w NATO; e) Postępująca integracja z UE.

7. Polska na przełomie tysiąclecia) reformy zdrowia, administracyjna, zabezpieczenia społecznego, edukacji; b) załamanie gospodarcze; c) procedury wyborcze i ich wyniki; d) parlamentaryzm; e) kontakty z państwami ościennymi.

0,5 ECTS (15 godz.) – godziny w bezpośrednim kontakcie z prowadzącym tj. udział w zajęciach, 0,5 ECTS (15 godz.) - wkład własny studenta, w tym godz. zapoznanie z literaturą i przygotowanie do zaliczenia.

Test zaliczeniowy

Podstawowa: Patek A., Rydel J., Węc J. (red.), 1997 (lub nowsze), Najnowsza historia świata, Wydawnictwo Literackie, Kraków

Uzupełniająca:

bieżące wydania tygodnika „Polityka”

dowolny podręcznik licealny do nauki współczesnej (po 1945 r.) historii Polski np. Radziwiłł A., Roszkowski W., 1994, Historia 1945-1990, WN PWN, Warszawa 1994

Rozpoznawanie pojęć i osób które kształtowały współczesną historię regionu.

Ułatwienie rozumienia genezy współczesnych sporów politycznych i społecznych.

Stworzenie warunków do samodzielnej oceny przeszłych i wspólczesnych wydarzeń w regionie (zwłaszcza w Polsce)

Test zaliczeniowy.

Aby zostać dopuszczonym do testu należy być obecnym co najmniej na jednym wcześniejszym wykładzie.

Nie obowiązują