Kształtowanie przestrzeni na obszarach wiejskich

obowiązkowe

Podstawowa wiedza w zakresie geografii rolnictwa i osadnictwa na obszarach wiejskich.

w sali
w terenie

Celem zajęć jest wprowadzenie studentów w tematykę problemów związanych z kształtowaniem przestrzeni na obszarach wiejskich w Polsce i związanych z nimi wyzwań: demograficznych, społecznych, środowiskowych, przestrzennych i gospodarczych.

Podczas zajęć zaprezentowane zostaną wybrane uwarunkowania zmian przestrzennych na obszarach wiejskich w Polsce: gospodarcze, demograficzne, społeczne, przyrodnicze. Studenci zapoznają się ze współczesnymi kierunkami rozwoju obszarów wiejskich oraz specyfiką gospodarki przestrzennej na wsi. Szczególna uwaga poświęcona jest przede wszystkim przemianom funkcjonalno - przestrzennym polskiej wsi od momentu rozpoczęcia zmian ustrojowych.

Analizowane będą także wybrane typy gmin wiejskich w Polsce według dominującej w nich funkcji: mieszkaniowo - usługowej, turystycznej, leśnej, rolniczej. Omawiane są one z punktu widzenia sytuacji demograficzno – społecznej, gospodarczej oraz zmian środowiska przyrodniczego.

Zakres wykładów:

1. Podstawowe pojęcia, definicje obszarów wiejskich i sposoby ich wydzielania.

2. Czynniki warunkujące sukces gospodarczy wsi.

3. Gospodarstwo rolne - pojęcie, struktura, rozłóg.

4. Kształtowanie przestrzeni rolniczej: struktura wielkościowa i własnościowa gospodarstw w Polsce.

5. Zasoby infrastrukturalne gospodarstw.

6. Wielofunkcyjność obszarów wiejskich w Polsce – kierunki przemian.

7. Wybrane problemy społeczne na wsi.

8. Odnowa i procesy rewitalizacji na wsi. Specjalizacja wsi.

9. Analiza wybranych typów gmin wiejskich w Polsce według dominującej w nich funkcji:

- mieszkaniowo - usługowej,

- turystycznej,

- leśnej,

- rolniczej (rolnictwa wysoko- i niskotowarowego).

Część zajęć odbywa się w terenie podczas wycieczki do jednej z podwarszawskich gmin wiejskich. Zajęcia te dotyczą wybranych problemów kształtowania przestrzeni na wsi, w tym procesów rewitalizacji.

Szacowana liczba godzin, którą student musi przeznaczyć na osiągnięcie zdefiniowanych dla przedmiotu efektów uczenia się.

Konwersatorium: 4 ECTS x 25 h = 100 h, w tym:

30 h. - w bezpośrednim kontakcie z prowadzącymi, udział w zajęciach i w wycieczce terenowej

70 h. - wkład własny studenta, w tym: 25 h. - przygotowanie pracy/referatu na zajęcia, 10 h. - zapoznanie z literaturą, 25 h. - przygotowanie do zaliczenia pisemnego, 10 h. - przygotowanie do dyskusji na zajęciach

1. Bański J., 2001, Stan i perspektywy rolnictwa na obszarach problemowych w Polsce, IGiPZ PAN, Warszawa.

2. Bański J., Stola W., 2002, Przemiany struktury przestrzennej i funkcjonalnej obszarów wiejskich, Komisja obszarów wiejskich PTG, IGiPZ PAN, Warszawa.

3. Falkowski J., Kostrowicki J., 2001, Geografia rolnictwa świata, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.

4. Kamińska W, Heffner K. (red.), 2011, Dychotomiczny rozwój obszarów wiejskich? Czynniki progresji, czynniki peryferyzacji, KPZK PAN, Warszawa

5. Kamińska W, Heffner K. (red.), 2011, Obszary wiejskie. Wielofunkcyjność, migracje, nowe wizje rozwoju, KPZK PAN, Warszawa

Efekty uczenia się: K_W02, K_W03 / K_U01, K_U05 / K_K06 / S2_W02, S2_W03, S2_W12 / S2_U01, S2_U05 / S2_K06

Wiedza:

- student zna i rozumie sposoby wydzielania obszarów wiejskich według różnych kryteriów, specyfikę działalności gospodarczej, osadnictwa i problemów społecznych na obszarach wiejskich w wybranych regionach świata.

(S2_W02, S2_W03, S2_W12)

Umiejętności:

- student potrafi wskazać najważniejsze wyzwania i problemy gospodarki przestrzennej wynikające ze specyfiki warunków klimatyczno – roślinnych, społecznych, gospodarczych. Potrafi także zaproponować praktyczne metody rozwiązywania tych problemów.

(S2_U01, S2_U05)

Kompetencje społeczne:

- student jest gotów do rozumienia potrzeby ciągłego aktualizowania i poszerzania swojej wiedzy z zakresu gospodarki przestrzennej na obszarach wiejskich.

(S2_K06)

Warunkiem zaliczenia przedmiotu jest aktywny udział w dyskusji na zajęciach, przygotowanie i prezentacja referatu na wybrany temat oraz uzyskanie pozytywnej oceny z końcowego egzaminu pisemnego (zaliczenie z oceną).

Zaliczenie na ocenę odbywa się na podstawie testu pisemnego składającego się z pytań zamkniętych i otwartych. Do uzyskania pozytywnej oceny wymagane jest uzyskanie 50% punktów.

Zaliczenie poprawkowe odbywa się na tych samych zasadach jak zaliczenie w I terminie.

brak.