Antropogeniczne przekształcenia rzeźby terenu - dobrodziejstwo czy zagrożenie?

geografia
geologia
gospodarka przestrzenna

ogólnouniwersyteckie

Przedmiot nie wymaga od słuchaczy dysponowania specjalistyczną wiedzą na poziomie uniwersyteckim. Uczestnikiem zajęć może być każdy student UW.

zdalnie

Przedmiot omawia bezpośrednie i pośrednie przejawy oddziaływania człowieka na rzeźbę terenu i przekształcające ją procesy. Zagadnienie to prezentowane jest zarówno w ujęciu historycznym, jak i regionalnym, z uwzględnieniem danych jakościowych i ilościowych. Przedmiot porusza też zagadnienia prawne związane z wykorzystaniem i ochroną krajobrazu i zwraca uwagę na katastrofalne skutki krajobrazowe niewłaściwych decyzji gospodarczych.

Celem zajęć jest zapoznanie słuchaczy z uwarunkowaniami historycznymi oraz skutkami bezpośredniej i pośredniej ingerencji człowieka w rzeźbę powierzchni Ziemi, a także wskazanie możliwości zapobiegania negatywnym skutkom tak rozumianej antropopresji. Przedmiot obejmuje omówienie historii, stanu obecnego i perspektyw funkcjonowania krajobrazów abiotycznych w różnym stopniu przekształconych przez człowieka, roli tych przekształceń w powstaniu krajobrazu kulturowego wybranych regionów, a także przedstawienie procesów decydujących o ewolucji rzeźby, przebiegających pod wpływem konkretnych dziedzin gospodarki. Prezentowane są również sposoby zrównoważonego rozwoju w warunkach rzeźby przekształconej antropogenicznie, obejmujące m.in. zagadnienia wchodzące w zakres rekultywacji terenów o rzeźbie zdegradowanej. Wykład porusza także zagadnienie zagrożeń związanych z antropogenicznymi przekształceniami abiotycznych komponentów krajobrazu oraz omawia metody prezentacji jakościowych i ilościowych skutków antropopresji w różnych strefach krajobrazowych.

Nakład pracy studenta:

Wykład – 30 godzin

Przygotowanie do zaliczenia – 5 godzin

Łącznie – 35 godzin.

Basiński T., Pruszak Z., Tarnowska M., Zeidler R., 1993. Ochrona brzegów morskich. IBW PAN, Gdańsk.

Craig J.R., Vaughan D.J., Skinner B.J., 2003. Zasoby Ziemi. PWN, Warszawa.

Degórski M., 2009. Krajobraz jako odbicie przyrodniczych i antropogenicznych procesów zachodzących w megasystemie środowiska geograficznego. Problemy ekologii krajobrazu 23, 53-60.

Goudie A., 2001. The human impact on the natural environment. Blackwell Publ.

Kozłowski S. (red.), 1998. Ochrona litosfery. PIG, Warszawa.

Myga-Piątek U., Jankowski G., 2009. Wpływ turystyki na środowisko przyrodnicze i krajobraz kulturowy – analiza wybranych przykładów obszarów górskich. Problemy ekologii krajobrazu 25, 27-38.

Po ukończeniu przedmiotu student:

w zakresie wiedzy:

• zna historię przemian rzeźby wywołanych działalnością człowieka,

• wie, jakie są główne bezpośrednie i pośrednie przejawy oddziaływania człowieka na rzeźbę,

• zna jakościowe i ilościowe skutki antropopresji w rzeźbie różnych regionów świata,

w zakresie umiejętności:

• potrafi wskazać zagrożenia związane z wykorzystaniem powierzchni Ziemi,

• odróżnia różne typy przekształceń rzeźby i umie podać ich przykłady,

w zakresie kompetencji społecznych:

• ma świadomość konieczności ochrony zarówno naturalnego, jak i antropogenicznego ukształtowania powierzchni,

• dostrzega potrzebę kontrolowania przekształceń rzeźby terenu.

• docenia potencjał rzeźby w krajobrazach naturalnych i przekształconych,

• wykazuje zainteresowanie skutkami antropopresji w otaczającym go krajobrazie.

Przedmiot zaliczany jest na podstawie krótkiego testu sprawdzającego wiedzę.