MHPP - Historia wychowania
Informacje ogólne
Kod przedmiotu: | 2300-MHPP-HW-W |
Kod Erasmus / ISCED: | (brak danych) / (brak danych) |
Nazwa przedmiotu: | MHPP - Historia wychowania |
Jednostka: | Wydział Pedagogiczny |
Grupy: | |
Punkty ECTS i inne: |
(brak)
|
Język prowadzenia: | polski |
Rodzaj przedmiotu: | obowiązkowe |
Założenia (opisowo): | Celem wykładów z Historii wychowania jest ukazanie studentom związków edukacji z instytucjami, strukturami społecznymi oraz przemianami w kulturze na przestrzeni wieków. Wykłady kształtują umiejętności zrozumienia uwarunkowania poszczególnych zjawisk w dziejach pedagogiki, interpretacji wydarzeń i procesów edukacyjnych z przeszłości, posługiwania się materiałami oraz opracowaniami w celu samodzielnego uzyskania obrazu badanego zagadnienia. |
Tryb prowadzenia: | w sali |
Skrócony opis: |
Wykłady zapoznają studenta z dziejami wychowania i myśli pedagogicznej od starożytności do XX wieku w ujęciu chronologicznym. Prezentują podstawowe formy i organizację wychowania na wybranych przykładach, a od wieków średnich ze szczególnym uwzględnieniem dziejów wychowania w Polsce, oraz ewolucję myśli pedagogicznej. Mają kształtować u studenta zdolność pogłębionego myślenia humanistycznego - pedagogicznego, zapoznawać z krytyką różnych typów źródeł (traktaty pedagogiczne, podręczniki szkolne, dzienniki, filmy itp.). Ponadto rozwijają umiejętności krytycznego czytania literatury przedmiotu i samodzielnego, krytycznego ustosunkowywania się do współczesnych zjawisk edukacyjnych w Polsce i w Europie. |
Pełny opis: |
1. Starożytne koncepcje wychowania i metody nauczania początkowego - na podstawie fragm. „Kształcenia mówcy” Marka Fabiusza Kwintyliana oraz "Żywotów sławnych mężów" Plutarcha - fragm. o żywocie Likurga - wychowanie spartańskie. 2. Metody nauczania i wychowania w średniowieczu: szkoły i uniwersytety; nauczanie początkowe, lektury Autorów/Autorytetów szkolnych (Schullektüre), scholastyczna metoda nauczania. 3. Blaski i cienie metod nauczania i wychowania w szkole humanistycznej (gymnasium) - poglądy Erazma z Rotterdamu, Tomasz Morusa i Jana Ludwika Vivesa na szkołę, wychowanie i nauczanie. Początki krytyki metody nauczania szkoły humanistycznej - Michel de Montaigne. 4. Dydaktyka Jana Amosa Komeńskiego (1592-1670): poglądowość polisensoryczna czynna, rola języka ojczystego i realiów, stopniowania trudności, uczenia od szczegółu do ogółu, nauczania ze zrozumieniem. 5. Nowe postulaty dotyczące nauczania Johna Locke’a i Jeana Jacquesa Rousseau: początki literatury dziecięcej, usprawnienia nauczania początkowego, rola poglądowości, eksperymentu, samodzielności, postulat wychowania negatywnego J.J. Rousseau. 6. Klasycy dydaktyki naturalistycznej: Jan Henryk Pestalozzi, Fryderyk Fröbel, Fryderyk Adolf Diesterweg - nawiązanie do J.J. Rousseau i J.A.Komeńskiego. Praktyczne wskazówki dla nauczycieli - jak nauczać? Profesjonalizacja i początki feminizacji zawodu nauczycielskiego. 7. Dydaktyka klasyczna Jana Fryderyka Herbarta - stopnie formalne, nauczanie wychowujące, rola przedmiotów humanistycznych, pojęcie cnoty, idei praktycznych; rządu nad dziećmi, nauczania i dyscypliny. 8. Początki ruchu Nowego Wychowania – odrzucenie herbartyzmu; wpływ psychologii i nauk społecznych na pedagogikę / pedologię: Wilhelm Wundt, Stanley Hall, Maria Montessori; w Polsce - Jan Władysław Dawid i środowisko Uniwersytetu Latającego. 9-12. Postulaty ruchu Nowego Wychowania (New Education) i Pedagogiki Reformy (Reformpädagogik) dotyczące nauczania - hasła „szkoły aktywnej”, „szkoły na miarę dziecka”, „szkoły pracy”, wychowującej „do życia i przez życie”; główni przedstawiciele i teoretycy: John Dewey, Eduard Claparède, Maria Montessori, Georg Kerschensteiner, Adolph Ferrière, Celestin Freinet; w Polsce: Henryk Rowid, Janusz Korczak. Postulaty dotyczące zmian w praktyce nauczania. 13. Między herbartyzmem a postulatami Nowego Wychowania - o praktyce kształcenia zawodowego nauczycieli w Polsce po 1918 roku. 14. Etos nauczyciela-wychowawcy i szkoły w II Rzeczypospolitej. Pozaszkolne formy wychowania i nauczania. Nawiązanie do postulatów ruchu Nowego Wychowania. 15. Podsumowanie. Zaliczenie. |
Literatura: |
1. Źródła do dziejów wychowania i myśli pedagogicznej, opr. S. Wołoszyn, Kielce 1995-1999, t. 1, 2, 3/1, 3/2. 2. K. Bartnicka, I. Szybiak, Zarys historii wychowania, Warszawa 2001 3. Historia wychowania, red. Ł. Kurdybacha, Warszawa 1965-1967, t. 1-2. 3. S. Litak, Historia wychowania, Kraków 2004, t. 1. 3a. J. Draus, R. Terlecki, Historia wychowania, Kraków 2005, t. 2. 5. S. Kot, Historia wychowania, Warszawa 1994, t. 1-2. 6. Szkoła polska od średniowiecza do XX wieku - między tradycją a innowacją, red. I. Szybiak, A. Fijałkowski, J. Kamińska, Warszawa 2010. 7. Handbuch der deutschen Bildungsgeschichte, wyd. Ch. Berg, t. 1-6, München 1987-2005. 8. Handbuch der deutschen Reformbewegungen: 1880-1933, wyd. D. Kerbs, J. Reulecke, Wuppertal 1998. 9. Transnationalism, geneder and the history of education, wyd. D. Raftery, M. Clarke, London-New York 2017. 10. A History of Western Education, wyd. J. Bowen, t. 1-3, London 2003. 11. Literacy and Social Development in the West: a Reader, wyd. H.J. Graff, Cambridge 1981. 12. History of Education: Major Themes, wyd. R. Lowe, t. 1-4, London 2000. |
Efekty uczenia się: |
WIEDZA - ma wiedzę na temat pedagogiki jako nauki humanistycznej i społecznej; - zna dzieje wychowania i myśli pedagogicznej; posiada wiedzę na temat pedagogiki jako nauki humanistycznej oraz jej historycznych przemian; - zna terminologię pedagogiczną i jej źródła; - zna relacje między filozofią, kulturą a edukacją w kontekście historycznym. - zna sposoby i procesy rozwoju środków komunikacji społecznej (rękopis, druk, prasa, fotografia); - zna podstawowe teorie wychowania i uczenia się i ich procesy rozwojowe. UMIEJĘTNOŚCI - potrafi wykorzystać wiedzę z zakresu historii pedagogiki w celu analizy współczesnych problemów edukacyjnych; - ma umiejętność humanistycznego, historycznego i pedagogicznego myślenia. - potrafi analizować i opisywać mechanizmy edukacyjne w odniesieniu do zmian historycznych; - potrafi krytycznie analizować przekazy źródłowe właściwe w pracy pedagoga (teoretyczne traktaty pedagogiczne, podręczniki szkolne, dzienniki, filmy); - potrafi samodzielnie rozbudowywać wiedzę wyniesioną z zajęć i twórczo inspirować innych; - potrafi wykorzystać różne techniki komunikacyjne. KOMPETENCJE SPOŁECZNE - ma świadomość odpowiedzialności za zachowanie dziedzictwa kulturowego społeczności lokalnej i globalnej; - wykazuje refleksję nad istotą przemian w edukacji na przestrzeni wieków; - potrafi uczestniczyć w dyskusji, podbudowując wypowiedź poglądami różnych autorów; - potrafi pracować w zespole, szanując zdania innych i dokonując samooceny własnych sądów i przekonań; - ma świadomość poziomu swojej wiedzy i kompetencji, rozumie konieczność ciągłego rozwoju; - ma świadomość znaczenia nauk pedagogicznych i ich zastosowania w działaniach społecznych i zawodowych; - rozumie problemy etyki zawodowej pedagoga. |
Metody i kryteria oceniania: |
Wykłady prowadzone są trybem syntetycznym (podającym) z elementami trybu analitycznego (dyskusji), z zastosowaniem metody poglądowości. Studenci otrzymują od prowadzącego wcześniej teksty źródłowe, które omawiane są podczas wykładów. Dwa razy w ciągu semestru odbywa się kolokwium sprawdzające znajomość tekstów źródłowych na podstawie identyfikacji i krótkiej analizy kilku wybranych fragmentów. Pozytywne zaliczenie obydwu kolokwiów jest warunkiem zaliczenia wykładu. Udział w wykładach, w ramach wymogów całego MHPP, jest obowiązkowy. Wykłady kończą się pisemnym zaliczeniem, które jest podstawą dopuszczenia do egzaminu modułowego (zob. opis modułu). |
Praktyki zawodowe: |
Nie są przewidziane. |
Zajęcia w cyklu "Semestr zimowy 2023/24" (zakończony)
Okres: | 2023-10-01 - 2024-01-28 |
Przejdź do planu
PN WT WYK
ŚR CZ PT |
Typ zajęć: |
Wykład, 30 godzin
|
|
Koordynatorzy: | Paulina Sosnowska | |
Prowadzący grup: | Katarzyna Buczek, Adam Fijałkowski | |
Lista studentów: | (nie masz dostępu) | |
Zaliczenie: | Zaliczenie | |
Rodzaj przedmiotu: | obowiązkowe |
|
Tryb prowadzenia: | w sali |
|
Skrócony opis: |
Wykłady zapoznają studenta z dziejami wychowania i myśli pedagogicznej od starożytności do XX wieku w ujęciu chronologicznym. Prezentują podstawowe formy i organizację wychowania na wybranych przykładach, a od wieków średnich ze szczególnym uwzględnieniem dziejów wychowania w Polsce, oraz ewolucję myśli pedagogicznej. Mają kształtować u studenta zdolność pogłębionego myślenia humanistycznego - pedagogicznego, zapoznawać z krytyką różnych typów źródeł (traktaty pedagogiczne, podręczniki szkolne, dzienniki, filmy itp.). Ponadto rozwijają umiejętności krytycznego czytania literatury przedmiotu i samodzielnego, krytycznego ustosunkowywania się do współczesnych zjawisk edukacyjnych w Polsce i w Europie. |
|
Pełny opis: |
1. Starożytne koncepcje wychowania (na podstawie „Kształcenia mówcy” Marka Fabiusza Kwintyliana). 2. Wychowanie i szkolnictwo w średniowieczu. 3. Powstanie i rozwój uniwersytetów w średniowieczu. 4. Poglądy Erazma z Rotterdamu, Tomasz Morusa i Jana Ludwika Vivesa na szkołę, wychowanie i nauczania. 5. Krytyka szkoły humanistycznej przez Michała Montaigne'a. 6. Andrzej Frycz Modrzewski i początki polskiej teorii wychowania. 7. Dydaktyka Jana Amosa Komeńskiego. 8. Racjonalizm Johna Locke’a i naturalizm Jana Jakuba Rousseau w dziejach oświaty. 9. Polskie reformy szkolne w okresie oświecenia (XVIII w.): reformy szkół jezuickich, Stanisław Konarski i szkoły pijarskie; Szkoła (Akademia) Rycerska w Warszawie; Komisja Edukacji Narodowej. 10. Polityka oświatowa państw zaborczych na ziemiach polskich w XIX w. 11. Liceum Warszawskie, Gimnazjum Krzemienieckie, Uniwersytet Wileński, Uniwersytet Warszawski. 12. Rozwój polskiej i obcej myśli pedagogicznej w XIX w. (Jan Śniadecki, Stanisław Staszic, Ewaryst Estkowski, Bronisław Trentowski, August Cieszkowski, Jan Henryk Pestalozzi, Fryderyk Adolf Diesterweg, Jan Fryderyk Herbart). 13. Działalność Rady Szkolnej Krajowej w okresie autonomii Galicji (Józef Dietl). 14. Reforma szkolna z 1862 r. (tzw. reforma Aleksandra Wielopolskiego) i jej losy. Rusyfikacja szkolnictwa w Królestwie Polskim po powstaniu styczniowym. 15. Germanizacja szkoły w zaborze pruskim w II poł. XIX w. - Kulturkampf. 16. Nurt nowego wychowania – wpływ psychologii i nauk społecznych (Wilhelm Wundt, Maria Montessori, Georg Kerschensteiner, Anton Makarenko), „Uniwersytet Latający” . 17. Rozwój myśli i praktyki pedagogicznej na przełomie XIX i XX w. (Jan Władysław Dawid, Józefa Joteyko, Aniela Szycówna, Maria Weryho-Radziwiłłowiczowa, Maria Grzegorzewska). 18. Rozwój szkoły i ruch oświatowy w II Rzeczypospolitej – tzw. Sejm Nauczycielski (1919), Ustawa Jędrzejewiczowska z 1932 r. 19. Szkoła pod okupacją niemiecką i sowiecką w czasie II wojny światowej. Tajne nauczanie. 20. Pierwsze reformy szkolne w Polsce po 1945 r. Wyżej wymienione punkty są zagadnieniami egzaminacyjnymi. |
|
Literatura: |
Literatura w wyborze: Źródła do dziejów wychowania i myśli pedagogicznej, opr. S. Wołoszyn, Kielce 1995-1999, t. 1, 2, 3/1, 3/2. K. Bartnicka, I. Szybiak, Zarys historii wychowania, Warszawa 2001 Historia wychowania, red. Ł. Kurtubacha, Warszawa 1965-1967, t. 1-2. S. Litak, Historia wychowania, Kraków 2004, t. 1. J. Draus, R. Terlecki, Historia wychowania, Kraków 2005, t. 2. S. Kot, Historia wychowania, Warszawa 1994, t. 1-2. A. Fijałkowski, Orbis pictus - Świat malowany Jana Amosa Komeńskiego, Warszawa 2008. Szkoła polska od średniowiecza do XX wieku - między tradycją a innowacją, red. I. Szybiak, A. Fijałkowski, J. Kamińska, Warszawa 2010. |
Zajęcia w cyklu "Semestr zimowy 2024/25" (zakończony)
Okres: | 2024-10-01 - 2025-01-26 |
Przejdź do planu
PN WT WYK
ŚR CZ PT |
Typ zajęć: |
Wykład, 30 godzin
|
|
Koordynatorzy: | Barbara Kwiatkowska-Tybulewicz | |
Prowadzący grup: | Katarzyna Buczek, Janina Kamińska | |
Lista studentów: | (nie masz dostępu) | |
Zaliczenie: | Zaliczenie | |
Rodzaj przedmiotu: | obowiązkowe |
|
Tryb prowadzenia: | w sali |
|
Skrócony opis: |
Wykłady zapoznają studenta z dziejami wychowania i myśli pedagogicznej od starożytności do XX wieku w ujęciu chronologicznym. Prezentują podstawowe formy i organizację wychowania na wybranych przykładach, a od wieków średnich ze szczególnym uwzględnieniem dziejów wychowania w Polsce, oraz ewolucję myśli pedagogicznej. Mają kształtować u studenta zdolność pogłębionego myślenia humanistycznego - pedagogicznego, zapoznawać z krytyką różnych typów źródeł (traktaty pedagogiczne, podręczniki szkolne, dzienniki, filmy itp.). Ponadto rozwijają umiejętności krytycznego czytania literatury przedmiotu i samodzielnego, krytycznego ustosunkowywania się do współczesnych zjawisk edukacyjnych w Polsce i w Europie. |
|
Pełny opis: |
1. Starożytne koncepcje wychowania (na podstawie „Kształcenia mówcy” Marka Fabiusza Kwintyliana). 2. Wychowanie i szkolnictwo w średniowieczu. 3. Powstanie i rozwój uniwersytetów w średniowieczu. 4. Poglądy Erazma z Rotterdamu, Tomasz Morusa i Jana Ludwika Vivesa na szkołę, wychowanie i nauczania. 5. Krytyka szkoły humanistycznej przez Michała Montaigne'a. 6. Andrzej Frycz Modrzewski i początki polskiej teorii wychowania. 7. Dydaktyka Jana Amosa Komeńskiego. 8. Racjonalizm Johna Locke’a i naturalizm Jana Jakuba Rousseau w dziejach oświaty. 9. Polskie reformy szkolne w okresie oświecenia (XVIII w.): reformy szkół jezuickich, Stanisław Konarski i szkoły pijarskie; Szkoła (Akademia) Rycerska w Warszawie; Komisja Edukacji Narodowej. 10. Polityka oświatowa państw zaborczych na ziemiach polskich w XIX w. 11. Liceum Warszawskie, Gimnazjum Krzemienieckie, Uniwersytet Wileński, Uniwersytet Warszawski. 12. Rozwój polskiej i obcej myśli pedagogicznej w XIX w. (Jan Śniadecki, Stanisław Staszic, Ewaryst Estkowski, Bronisław Trentowski, August Cieszkowski, Jan Henryk Pestalozzi, Fryderyk Adolf Diesterweg, Jan Fryderyk Herbart). 13. Działalność Rady Szkolnej Krajowej w okresie autonomii Galicji (Józef Dietl). 14. Reforma szkolna z 1862 r. (tzw. reforma Aleksandra Wielopolskiego) i jej losy. Rusyfikacja szkolnictwa w Królestwie Polskim po powstaniu styczniowym. 15. Germanizacja szkoły w zaborze pruskim w II poł. XIX w. - Kulturkampf. 16. Nurt nowego wychowania – wpływ psychologii i nauk społecznych (Wilhelm Wundt, Maria Montessori, Georg Kerschensteiner, Anton Makarenko), „Uniwersytet Latający” . 17. Rozwój myśli i praktyki pedagogicznej na przełomie XIX i XX w. (Jan Władysław Dawid, Józefa Joteyko, Aniela Szycówna, Maria Weryho-Radziwiłłowiczowa, Maria Grzegorzewska). 18. Rozwój szkoły i ruch oświatowy w II Rzeczypospolitej – tzw. Sejm Nauczycielski (1919), Ustawa Jędrzejewiczowska z 1932 r. 19. Szkoła pod okupacją niemiecką i sowiecką w czasie II wojny światowej. Tajne nauczanie. 20. Pierwsze reformy szkolne w Polsce po 1945 r. Wyżej wymienione punkty są zagadnieniami egzaminacyjnymi. |
|
Literatura: |
Literatura w wyborze: Źródła do dziejów wychowania i myśli pedagogicznej, opr. S. Wołoszyn, Kielce 1995-1999, t. 1, 2, 3/1, 3/2. K. Bartnicka, I. Szybiak, Zarys historii wychowania, Warszawa 2001 Historia wychowania, red. Ł. Kurtubacha, Warszawa 1965-1967, t. 1-2. S. Litak, Historia wychowania, Kraków 2004, t. 1. J. Draus, R. Terlecki, Historia wychowania, Kraków 2005, t. 2. S. Kot, Historia wychowania, Warszawa 1994, t. 1-2. A. Fijałkowski, Orbis pictus - Świat malowany Jana Amosa Komeńskiego, Warszawa 2008. Szkoła polska od średniowiecza do XX wieku - między tradycją a innowacją, red. I. Szybiak, A. Fijałkowski, J. Kamińska, Warszawa 2010. |
Właścicielem praw autorskich jest Uniwersytet Warszawski, Wydział Chemii.