MOBS - Antropologia kulturowa

obowiązkowe

Celem wykładu jest wprowadzenie studentów w świat podstawowych pojęć i zagadnień antropologii kulturowej. Antropologia kulturowa rozumiana będzie jako „nauka” o różnorodności zachowań ludzkich w teraźniejszości.

Celem wykładu jest wprowadzenie studentów w świat podstawowych pojęć i zagadnień antropologii kulturowej.

Podczas wykładu zostaną omówione następujące tematy:

a. Antropologia kulturowa wśród nauk społecznych

b. Trzy komponenty „perspektywy antropologicznej”: badania porównawcze, holizm, relatywizm kulturowy

c. Rozumienie kultury, wzór kulturowy

d. Czas i przestrzeń jako kategorie kulturowe

e. Źródła antropologii kulturowej: spotkanie z Innym, naukowa etnologia, antropologia współczesności, kryzys antropologii w połowie XX wieku i stan po kryzysie. Omówienie najważniejszych koncepcji kultury, szkół antropologicznych

Po analizie podstawowych pojęć i związanych z nimi problemów oraz omówieniu wybranych koncepcji kultury, skoncentrujemy się na wybranych zjawiskach kultury współczesnej takich jak:

a. globalizacja

b. konsumpcjonizm

c. kultura popularna/opór kulturowy/kultura alternatywna

d. kontrola społeczna

e. nacjonalizm/fundamentalizm

f. kreolizacja kultury

Lektury obowiązkowe:

Bauman Z., Kultura w płynnej nowoczesności, Narodowy Instytut Audiowizualny, Warszawa 2011.

Benedict R., Wzory kultury, MUZA , Warszawa 1999.

Burszta J. W., Antropologia kultury. Tematy, teorie, interpretacje, Wydawnictwo Zyski S-ka, Warszawa 1998.

Czarnowski S., Kultura, Wydawnictwo Akademickie „Żak”, Warszawa 2005.

Levi-Strauss C., Smutek tropików, Warszawa 2008.

Mencwel A. (red.), Antropologia kultury. Zagadnienia i wybór tekstów, Wyd. Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa 2005.

Nowicka E., Świat człowieka - świat kultury, PWN, Warszawa 2006.

Lektury uzupełniające:

Barber B., Dzihad kontra McŚwiat, Muza, Warszawa 2000.

Bauman Z., Globalizacja, PIW, Warszawa 2000.

Burszta J. W., Kotwice pewności. Wojny kulturowe z pop nacjonalizmem w tle, Wydawnictwo Iskry, Warszawa 2013.

Eller D. J., Antropologia kulturowa. Globalne siły, lokalne światy, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków 2012.

Fatyga. B., Dzicy z naszej ulicy. Antropologia kultury młodzieżowej, Wydawnictwo ISNS UW, Warszawa 1999.

Geertz C., Interpretacja kultur. Wybrane eseje, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków 2005.

Hannerz, U., Odkrywanie miasta. Antropologia obszarów miejskich, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków 2006.

Hannerz, U., Powiązania transnarodowe. Kultura, ludzie, miejsca, Wydawnictwa Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków 2006.

Kuligowski W., Defamiliaryzatorzy. Źródła i zróżnicowanie antropologii współczesności, Wydawnictwo Naukowe UAM, Poznań 2016.

Malinowski B., Argonauci Zachodniego Pacyfiku, Dzieła t. 3., PWN, Warszawa 1981.

Mead M., Kultura i tożsamość. Studium dystansu międzypokoleniowego, PWN, Warszawa 2000.

Pęczak, M., Subkultury w PRL. Opór, kreacja, imitacja, Narodowe Centrum Kultury, Warszawa 2013,

Rauszer M., Siła podporządkowanych, Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, Warsawa 2021.

Sulima R., Antropologia codzienności, Wydawnictwa Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków 2000.

Turner V., Proces rytualny: struktura i antystruktura, PIW, Warszawa 2010.

,

Wiedza:

student rozróżnia kierunki, szkoły i orientacje antropologiczne oraz ich przedstawicieli;

zna minimum 3 wybrane koncepcje kultury i ich autorów (włącznie z notą biograficzną);

zna podstawowe metody badań antropologicznych, ich twórców i praktyków;

zna subdyscypliny antropologii kulturowej;

definiuje zakres i treść pojęcia kultura oraz podstawowych pojęć dotyczących kultury (kategorie i typy kultur, elementy kultury, systemy kultury);

dokonuje zróżnicowania między pojęciami i potrafi je wyjaśnić: kultura-cywilizacja, społeczeństwo-społeczność, wzory-wzorce-ikony; kulturowy-kulturalny, emic-ethic,;

Umiejętności:

student potrafi przechodzić w rozmowie/dyskusji od potocznego do naukowego myślenia w obszarach związanych z kulturą;

posługuje się swobodnie aparatem pojęciowym z zakresu wiedzy o kulturze;

dostrzega zjawiska kulturowe wokół siebie i potrafi je opisać, zinterpretować i wyjaśnić uwzględniając czynniki i charakter zmiany;

stawia pytania i prowadzi dyskurs antropologiczny i kulturoznawczy;

rozumie proces globalizacji, potrafi wskazać jego konsekwencje;

opisuje i analizuje otaczającą go rzeczywistość kulturową ze świadomością relatywizmu kulturowego i różnic kulturowych

Kompetencje społeczne:

student wyraża aktywne zainteresowanie sprawami kultury zarówno w odniesieniach historycznych, jak i wobec problemów współczesności;

swoją postawą daje świadectwo tolerancji, otwartości i poszanowania odmienności w relacjach międzyludzkich;

wspiera i inicjuje działania mające na celu propagowanie postaw antykonsumpcyjnych

uczestniczy aktywnie w życiu społeczno-kulturalnym

Każdy element składowy Modułu kończy się zaliczeniem na ocenę. Jeżeli wszystkie oceny składowe są pozytywne, średnia z nich jest oceną z egzaminu modułowego. Ocena niedostateczna z elementu składowego modułu oznacza konieczność jej poprawy w sesji poprawkowej.

Formą zaliczenia wykładu jest napisanie eseju na temat uzgodniony z prowadzącym zajęcia