Podstawy dydaktyki ogólnej

Program obejmuje podstawowy zakres tematyczny zagadnień z zakresu dydaktyki będący podstawą do rozumienia roli nauczyciela we współczesnym świecie, a także umożliwiający refleksję nad formowaniem metodyki pracy nauczycielskiej poprzez poznanie uniwersalnych prawidłowości i uwarunkowań przebiegu procesu nauczania‐uczenia się.

Celem wykładu jest omówienie podstawowych zagadnień z zakresu dydaktyki: pojęcie i przedmiot dydaktyki, proces kształcenia i jego składniki, współczesne problemy i kierunki kształcenia.

Na wykładzie omówione zostaną następujące zagadnienia:

1.Podstawowe pojęcia (dydaktyka, nauczanie, uczenie się, kształcenie)

2.Nowożytne systemy kształcenia.

3.Cele kształcenia i wychowania.

4.Taksonomia i operacjonalizacja celów kształcenia.

5.Paradygmaty dydaktyczne XXI wieku.

6.Kompetencje kluczowe.

7.Zasady nauczania.

8.Kryteria doboru metod nauczania.

9.Uczeń w procesie kształcenia.

10.Nauczyciel w procesie kształcenia.

Wybrane fragmenty podręczników:

1.R.Arends, Uczymy się nauczać, WSiP, Warszawa wszystkie wydania

2.J. Calhann, Hopkins, Przykłady modeli uczenia się i nauczania,

3.WSiP,Warszawa 1999.

4.R. Gagne, L. Briggs, W. Wager, Zasady projektowania dydaktycznego,

5.WSiP, Warszawa 1992

6.K. Kruszewski (red.), Sztuka nauczania, PWN, Warszawa 2005

7.Z. Kwieciński Z., B. Śliwerski: Pedagogika t.1 i 2, PWN Warszawa 2003

8.W. Okoń, Wprowadzenie do dydaktyki ogólnej, PWN, Warszawa

9.M. Tokarz, Argumentacja, perswazja, manipulacja, Gdańsk, GWP, 2010.

Literatura uzupełniająca:

1.Ch. Day, Rozwój zawodowy nauczyciela, GWP, Gdańsk 2004.

2.D. Dziewulak: Nauczyciel akademicki – rzemieślnik czy artysta? Publikacja pokonferencyjna: „Jak uczyć skutecznie?”; Uniwersytet Warszawski 2013 r.

3.D. Dziewulak: Szkolnictwo wyższe w świetle raportów edukacyjnych, eksperckie wydawnictwo Biura Analiz Sejmowych STUDIA BAS nr 3(35)2013. http://orka.sejm.gov.pl/wydbas.nsf/0/FCAB8BF67114E4EBC1257BDC0029DCE5/%24File/Strony%20odStudia_BAS_35i-8.pdf.

4.D. Dziewulak: Jak wykształcić dobrego nauczyciela? (wywiad dla edunews.pl) http://www.edunews.pl/badania-i-debaty/wywiady/1302-tego-kandydata-przyjmiemy-tego-odprawimy-z-kwitkiem.

5.D. Dziewulak: Jak być skutecznym nauczycielem nauczycieli, Tygodnik opinii Wszystko Co Najważniejsze, Instytut Nowych Mediów, Warszawa 2016.

https://wszystkoconajwazniejsze.pl/dobromir-dziewulak-jak-byc-skutecznym-nauczycielem-nauczycieli/.

6.D. Dziewulak: Czy dydaktyka uniwersytecka zostanie wreszcie zauważona i doceniona? https://wszystkoconajwazniejsze.pl/dobromir-dziewulak-dydaktyka-uniwersytecka/.

7.G. Fenstermacher, J. Soltis, Style nauczania,WSiP, Warszawa

8.E. Goźlińska, Jak skonstruować grę dydaktyczną?, WSiP, Warszawa 2004.

9.H. Hamer, Rozwój umiejętności społecznych, VEDA, Warszawa 1999.

10.M. Kostyra, A. Rosiak, Zajęcia dydaktyczne. Jak je prowadzić?, GWP, Gdańsk

11.D. C. Phillips, J.F. Podstawy wiedzy o nauczaniu, GWP, Gdańsk 2003.

12.B. Śliwerski, Myśleć jak pedagog, GWP, Sopot 2010.

13.S. Mieszalski, Związek uczenia się z nauczaniem z perspektywy

konstruktywizmu, „Ruch Pedagogiczny” 2000 nr 3‐4.

14.R. Fisher, Uczymy jak myśleć, WSiP, Warszawa 1999.

Literatura może być aktualizowana w trakcie roku akademickiego.

Efekty kształcenia w zakresie wiedzy:

a)opisuje strukturę dydaktyki i etapy projektowania edukacyjnego.

b)przedstawia taksonomię celów kształcenia i wyjaśnia, na czym polega operacjonalizacja celów kształcenia.

c)wyjaśnia uwarunkowania przebiegu procesu kształcenia.

d)wymienia wady i zalety wybranych metod nauczania.

e)wymienia zasady efektywnej komunikacji i dostrzega związek między sprawną komunikacją a efektami kształcenia.

Efekty kształcenia w zakresie umiejętności:

a)operacjonalizuje cele kształcenia.

b)dostosowuje wybór procesu dydaktycznego do celów i treści kształcenia.

c)dokonuje wyboru metod, form i środków dydaktycznych zgodnego z celami dydaktycznymi.

Efekty kształcenia w zakresie postaw (kompetencji społecznych):

a)dokonuje krytycznej analizy przebiegu procesu kształcenia (refleksja dydaktyczna).

b)analizuje sygnały werbalne i niewerbalne przychodzących od uczniów w trakcie realizacji procesu nauczania‐uczenia się.

c)ocenia sytuacje dydaktyczne w celu doskonalenia własnego warsztatu nauczycielskiego.

Zaliczenie pisemne wykładu polega na odpowiedzi na dwa pytania. Pytanie zamknięte (sprawdzające efekty kształcenia dotyczące zakresu informacji i faktów) i pytanie otwarte (sprawdzające efekty kształcenia związane z umiejętnościami wykorzystania przyswojonej wiedzy i stopniem opanowania kompetencji społecznych).

Warunki zaliczenia:

2,0 (ndst)-odpowiedź tylko na jedno pytanie (bez względu na wynik) lub na oba pytania osiągając wynik 0%-59%.

3,0 (dost)-odpowiedź na obydwa pytania. Średnia z dwóch pytań 60%-69%

3,5 (ddb)-odpowiedź na obydwa pytania. Średnia z dwóch pytań 70%-79%

4,0 (db)-odpowiedź na obydwa pytania. Średnia z dwóch pytań 80%-89%

4,5 (pdb)-odpowiedź na obydwa pytania. Średnia z dwóch pytań 90%-95%

5,0 (bdb)-odpowiedź na obydwa pytania. Średnia z dwóch pytań 96%-100%