MD-Edukacja muzyczna

obowiązkowe

Celem zajęć jest przybliżenie studentom zagadnień związanych z szeroko pojętą kulturą muzyczną jak też ukazanie znaczenia wrażliwości muzycznej i muzykalności dla rozwoju osobowości człowieka. W toku własnych działań muzycznych: śpiewu, ruchu z muzyką, gry na instrumentach perkusyjnych, słuchania muzyki oraz tworzenia muzyki elementarnej ( wg metody Orffa) – studenci rozpoznają osobiste zasoby muzyczne oraz zdobywają wiedzę i umiejętności dotyczące podstawowych pojęć muzycznych jak również wykorzystywania aktywności muzycznych w pracy z dziećmi.

I. Muzyka a hałas. Subiektywny odbiór zjawisk akustycznych.

1. Słuch akustyczny i słuch muzyczny: specyfika, uwarunkowania, zależności, etapy i możliwości rozwoju.

2.Różnice między słyszeniem a słuchaniem i wsłuchiwaniem się w muzykę.

3. Przeżycie spontaniczne a przeżycie estetyczne muzyki. Różnice i zależności między emocjonalnym a poznawczym odbiorem muzyki.

II. Teoria i praktyka muzyczna: wiedza o dźwiękach, zapisie i odczytywaniu muzyki oraz sposobach organizacji materiału dźwiękowego – nabywanie wiedzy podczas ćwiczeń w formie 5 aktywności muzycznych( gry na instrumentach melodycznych i niemelodycznych, ćwiczeń ruchowych z muzyką, śpiewu, słuchania muzyki i tworzenia muzyki elementarnej) jak też przy pomocy twórczych sytuacji dydaktycznych, w których drogą poznania języka muzyki jest improwizacja ruchowa, improwizacja na instrumentach Orffa, improwizacja głosem w zakresie poznawanych zagadnień muzycznych.

1.Cechy różnicujące dźwięki: barwa, dynamika, czas trwania i wysokość, ich zapis: pięciolinia, klucz muzyczny, nuta jako graficzny symbol dźwięku.

2. Elementy muzyki, sposoby ich odczytywania i zapisu.

Podstawowe pojęcia muzyki tonalnej: skala, gama, tonacja, triada harmoniczna, kadencja. Dźwięki we wzajemnych relacjach czasoprzestrzennych: puls muzyczny, akcenty metryczne, interwały, melodia. Wzorce słuchowo-motoryczne w muzyce i mowie, muzyczne cechy mowy.

3. Harmonia, muzyczne znaczenie pojęcia. Przykładowe rodzaje akompaniamentów opartych na harmonice funkcyjnej.

4. Zasady konstrukcji utworów muzycznych ( sposoby organizacji materiału dźwiękowego) kontrast, tożsamość i podobieństwo. Podstawowe pojęcia dotyczące form muzycznych: motyw, fraza, zdanie, okres, temat, praca motywiczna, praca tematyczna, figuracja, polifonia, homofonia. Formy: jednoczęściowa (A), dwuczęściowa (AB), repryzowa (ABA), rondo, wariacje, forma sonatowa, kanon, fuga, concerto grosso.

III. Muzyka jako źródło przeżycia estetycznego.

1. „Drogi do muzyki”, od przeżycia spontanicznego do przeżycia estetycznego muzyki. Wielopoziomowość i wielowymiarowość oddziaływania muzyki na człowieka- równoczesność emocjonalnego odbioru muzyki z racjonalnym jej ujmowaniem jako podstawa przeżycia estetycznego muzyki.

2. „Potrójna kreacja muzyki” – w świetle literatury i doświadczeń własnych (subiektywne i obiektywne warunki sprzyjające pełnemu przeżyciu muzycznemu). Typy przeżyć muzycznych – próba określenia własnego stylu słuchania muzyki.

IV. Dziecko i muzyka. (Uwaga: ten dział w przedmiocie Edukacja muzyczna jest traktowany informacyjnie, ponieważ pełna jego treść jest przekazywana dla specjalności pedagogika przedszkolna w ramach odrębnego przedmiotu Dziecko i muzyka)

1. Rozwój zdolności muzycznych i muzykalności na poszczególnych etapach rozwoju człowieka. Okresy krytyczne nabywania poszczególnych sprawności muzycznych, zmiany ilościowe i zmiany jakościowe sprawności muzycznych w ujęciu ontogenetycznym.

2. Cele, formy, treści i metody wychowania „przez muzykę do muzyki” dzieci 2-9 letnich.

3.Rozwój myślenia i kształcenie zdolności poznawczych dziecka na materiale muzycznym, dostosowanym do potrzeb i możliwości dziecka na poszczególnych etapach rozwoju ogólnego i muzycznego.

4. Cechy odróżniające wartościowe utwory dla dzieci od kiczu muzycznego. Kryteria doboru repertuaru muzycznego i sposobów zaznajamiania z nim dzieci.

1. Ausoni A., Muzyka. Leksykon historia, sztuka, ikonografia, Warszawa 2007

2. Przychodzińska- Kaciczak M., Zrozumieć muzykę, Warszawa 1984

3. Śmiechowski B.,O muzyce najpiękniejszej ze sztuk. Historia muzyki, Warszawa 2005

4. Smoczyńska –Nachtman U., Muzyka dla dzieci. Umuzykalnienie wg metody Orffa.

5. Wesołowski F., Zasady muzyki, Warszawa 2007

6. Wierszyłowski J. Psychologia muzyki, wyd. II, rozdz. VI

Materiały nutowe opracowane przez wykładowcę pod kątem możliwości wykonawczych uczestników zajęć.

Student zna:

- swoje preferencje muzyczne i typ przeżywania muzyki

- podstawowe pojęcia i słownictwo muzyczne,

- kolejne epoki w historii muzyki

- różne rodzaje muzyki wartościowej i kryteria jej oceniania,

- wybrane przykłady utworów muzycznych z poszczególnych epok,

- zapis nutowy w stopniu pozwalającym na samodzielne odtwarzanie

prostych melodii i rytmów z nut,

- etapy rozwoju muzycznego człowieka (ogólnie) i okresy optymalne i

krytyczne dla kształcenia poszczególnych rodzajów słuchu

muzycznego dziecka (szczegółowo),

Student potrafi:

- rozpoznać swoje muzyczne zasoby osobiste, samodzielnie je

rozwijać i doskonalić,

- słuchać uważnie muzyki dostrzegając zależności między doborem

środków kompozytorskich a nastrojem, charakterem, brzmieniem i

wyrazem słuchanego utworu,

- rozpoznać formotwórcze zasady kontrastu, podobieństwa i

tożsamości w słuchanej muzyce,

- poruszać się zgodnie z pulsem muzyki w różnych tempach,

- realizować ruchem i tataizacją rytmy w różnych tempach,

- odtworzyć na dzwonkach chromatycznych z zapisu nutowego

proste melodie w kluczu wiolinowym w tonacjach do 3 znaków,

- odtwarzać na instrumentach perkusyjnych z zapisu nutowego rytmy

w dwu-, trzy- i czteromiarze,

- zrytmizować krótki, rymowany tekst i zapisać rytm nutami, wykonać

go tataizacją i ruchem,

- stworzyć prosty akompaniament melodyczny i rytmiczny do

piosenek dziecięcych (burdon, ostinato melodyczne, ostinato

rytmiczne),

- zaśpiewać wybrane piosenki z repertuaru dla dzieci,

- stworzyć krótkie opowiadanie do wybranej miniatury muzyki

klasycznej,

- odpowiednio do etapu rozwoju ogólnego i muzycznego dziecka

dobrać piosenki do uczenia i słuchania przez dzieci, zabawy ruchowe

i tańce, utwory muzyczne do słuchania i miniatury muzyczne do

dziecięcych improwizacji ruchowych.

- uchwycić zależność między ilością nakładów własnej pracy a precyzją

gry na instrumentach.