MS4-Słowo i książka w kulturze

Celem kursu jest zapoznanie studentów z interdyscyplinarną wiedzą na temat języka rozumianego jako istotne medium kultury i jego znaczenia dla komunikacji społecznej. W trakcie zajęć poruszone zostaną zagadnienia związane z przemianami słowa i jego funkcjonowaniem w kulturze: słowem mówionym i kulturą oralną, pismem i kulturą pisma (cywilizacją), pojawieniem się druku i rozpowszechnieniem się książki oraz słowem w mediach elektronicznych. Szczególne miejsce poświęcone zostanie książce – jej ewolucji, roli i znaczeniu w kulturze.

Podczas kursu przybliżony zostanie fenomen językowych zachowań człowieka oraz różnorodnych funkcji, jakie mogą one pełnić. Omówione zostaną współczesne tendencje rozwoju języka i związane z nimi przemiany kulturowe. Przedyskutowane będą m.in. następujące zagadnienia: Czym jest kod językowy – czy zwierzęta mają swoje języki? Czy istnieją odrębne style konwersacyjne kobiet i mężczyzn? Na czym polega specyfika najważniejszych mediów słowa – głosu, pisma, druku, słowa w sieci? Jak słowo funkcjonuje w kulturze multimedialnej? Jak ewoluuje książka? - Konteksty kulturowe i pedagogiczne. Jak wygląda aktywność czytelnicza współczesnej młodzieży? Jakie jest miejsce baśni w kulturze i wychowaniu? Na czym polega znaczenie kontaktów dziecka z książką? – Inicjacje literackie. Jak rozbudzać potrzeby czytelnicze dzieci?

1. Antropologia słowa. Zagadnienia i wybór tekstów, oprac. Grzegorz Godlewski, Andrzej Mencwel, Roch Sulima, red. i wstęp Grzegorz Godlewski, Warszawa 2003.

2. G. Sartori, Homo videns. Telewizja i postmyślenie, Warszawa 2007.

3. N. Postman, Technopol. Triumf techniki nad kulturą, Warszawa 2004.

4. A. Skudrzyk, Czy zmierzch kultury pisma? O synestezji i analfabetyzmie funkcjonalnym, Katowice 2005.

5. W. Burszta, Od mowy magicznej do szumów popkultury, Warszawa 2009.

6. W. Burszta, Antropologia kultury. Tematy, teorie, interpretacje, Poznań 2009.

7. U. Eco, O literaturze, Warszawa 2003.

8. B. Bieńkowska, Książka na przestrzeni dziejów, Warszawa 2005.

9. S. Siekierski, Czytania Polaków w XX wieku, Warszawa 2000.

10. B. Bokus, G.W. Shugar, Psychologia języka dziecka, Gdańsk 2007.

11. R. B. Adler, Lawrence B. Rosenfeld, Russell F. Proctor II, Relacje interpersonalne. Proces porozumiewania się, Poznań 2006.

12. Nowe media w komunikacji społecznej w XX wieku. Antologia, red Maryla Hopfinger, Warszawa 2002.

13. W. J. Ong , Oralność i piśmienność. Słowo poddane technologii, Lublin 1992.

14. D. M. Argyle, Psychologia stosunków międzyludzkich, Warszawa 1999.

15. Z. Bokszański, A. Piotrowska, Socjologia języka, Warszawa 1997.

16. I. Kurcz, Psychologia języka i komunikacji, Warszawa 2000.

17. S. Grabias, Język w zachowaniach społecznych, Lublin 2003.

18. T. Rzepa, Komunikowanie się w sytuacjach społecznych, Szczecin 2002.

19. K. Handke, Socjologia języka, Warszawa 2009.

20. M. Marcjanik, Grzeczność w komunikacji językowej, Warszawa 2013.

Student:

- posiada podstawową wiedzę dotyczącą języka rozumianego jako medium kultury,

- wskazuje różnorodne funkcje słowa w komunikacji społecznej,

- potrafi scharakteryzować tendencje rozwojowe współczesnego języka,

- wyróżnia cechy różnorodnych stylów konwersacyjnych,

- charakteryzuje poszczególne media słowa – głos, pismo, druk, słowo w sieci i omawia ich oddziaływanie na kulturę,

- wskazuje i opisuje uwarunkowania kulturowych przemian książki i czytania,

- ma świadomość kompleksowej natury języka oraz jego złożoności i historycznej zmienności,

- rozumie znaczenie języka w kulturze,

- analizuje zjawiska i praktyki językowe w kategoriach antropologicznych,

- orientuje się w aktualnej aktywności czytelniczej współczesnej młodzieży,

- docenia znaczenie kontaktów dziecka z książką,

- rozumie wartość pielęgnowania kultury słowa we współczesnej komunikacji językowej.

- ocena merytorycznej aktywności w czasie zajęć (dopuszczona jest 1 nieobecność),

- przygotowanie krótkiego wprowadzenia do dyskusji.