MBSp-Antropologia Kulturowa

obowiązkowe

Celem wykładu jest wprowadzenie studentów w świat podstawowych pojęć i zagadnień antropologii kulturowej. Antropologia kulturowa rozumiana będzie jako „nauka” o różnorodności zachowań ludzkich w teraźniejszości.

Celem wykładu jest wprowadzenie studentów w świat podstawowych pojęć i zagadnień antropologii kulturowej. Antropologia kulturowa rozumiana będzie jako „nauka” o różnorodności zachowań ludzkich w teraźniejszości.

Podczas wykładu zostaną omówione następujące tematy:

a. Antropologia kulturowa jako nauka

b. Trzy komponenty „perspektywy antropologicznej”: badania porównawcze, holizm, relatywizm kulturowy

c. Definiowanie kultury, właściwości kultury

d. Metody antropologii kulturowej: badania terenowe, obserwacja uczestnicząca, wywiad (strukturalizowany, niestrukturalizowany), „antropologia wioski”, etnografia wielostanowiskowa, etyka w badaniach terenowych

e. Źródła antropologii kulturowej: spotkanie z Innym, naukowa etnologia, nowoczesna antropologia, kryzys antropologii w połowie XX wieku i stan po kryzysie. Omówienie najważniejszych koncepcji kultury, szkół antropologicznych

Po analizie podstawowych pojęć i związanych z nimi problemów oraz omówieniu wybranych koncepcji kultury, skoncentrujemy się na wybranych zjawiskach kultury współczesnej takich jak:

a. globalizacja

b. konsumpcjonizm

c. kultura popularna/opór kulturowy/kultura alternatywna

d. kontrola społeczna

e. nacjonalizm/fundamentalizm

f. ruch feministyczny

Podczas wykładów zaplanowane są także projekcje filmów związane z omawiana problematyką. Propozycje:

- „Tuczone narzeczone”

- „Morze, księżyc, nastrój”

- „Brand New World”

- „Beats of Freedom”

Literatura obowiązkowa (należy wybrać i przeczytać w całości cztery książki: dwie z biblioteczki „A” i dwie z biblioteczki „B”)

Biblioteczka „A”

1. Benedict R., Wzory kultury, MUZA , Warszawa 1999.

2. Czarnowski S., Kultura, Wydawnictwo Akademickie „Żak”, Warszawa 2005.

3. Levi-Srauss C., Smutek tropików, Warszawa 2008.

4. Malinowski B., Argonauci zachodniego Pacyfiku, Dzieła t. 3., PWN, Warszawa 1981.

5. Mead M., Kultura i tożsamość. Studium dystansu międzypokoleniowego, PWN, Warszawa 2000.

6. Riesman. D., Samotny tłum, MUZA, Warszawa 1996.

7. Turner V., Proces rytualny: struktura i antystruktura, PIW, Warszawa 2010.

Biblioteczka „B”

8. Bauman Z., Kultura w płynnej nowoczesności, Narodowy Instytut Audiowizualny, Warszawa 2010

9. Graff A., Świat bez kobiet. Płeć w polskim życiu publicznym, Wydawnictwo W.A.B., Warszawa 2001.

10. Jawłowska A, Kultura alternatywna –przeszłość czy kontynuacje?, „Kultura Współczesna” 2004, nr 3.

11. W. Kuligowski, Defamiliaryzatorzy. Źródła i zróżnicowanie antropologii współczesności, Wydawnictwo naukowe UAM, Poznań 2017.

12. Sulima R., Antropologia codzienności, Wydawnictwa Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków 2000.

Literatura uzupełniająca:

1. Burszta J. W., Antropologia kultury. Tematy, teorie, interpretacje, Wydawnictwo Zyski S-ka, Warszawa 1998.

3. Hammersley M., Atkinson P., Metody badań terenowych, Zysk i S-ka, Poznań 2000

5. Mencwel A. (red.), Antropologia kultury. Zagadnienia i wybór tekstów, Wyd. Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa 2005.

6. Nowicka E., Świat człowieka - świat kultury, PWN, Warszawa 2006.

Wiedza:

student rozróżnia kierunki, szkoły i orientacje antropologiczne oraz ich przedstawicieli;

zna minimum 3 wybrane koncepcje kultury i ich autorów (włącznie z notą biograficzną);

zna podstawowe metody badań antropologicznych, ich twórców i praktyków;

zna subdyscypliny antropologii kulturowej;

definiuje zakres i treść pojęcia kultura oraz podstawowych pojęć dotyczących kultury (kategorie i typy kultur, elementy kultury, systemy kultury);

dokonuje zróżnicowania między pojęciami i potrafi je wyjaśnić: kultura-cywilizacja, społeczeństwo-społeczność, wzory-wzorce-ikony; kulturowy-kulturalny, emic-ethic,;

Umiejętności:

student potrafi przechodzić w rozmowie/dyskusji od potocznego do naukowego myślenia w obszarach związanych z kulturą;

posługuje się swobodnie aparatem pojęciowym z zakresu wiedzy o kulturze;

dostrzega zjawiska kulturowe wokół siebie i potrafi je opisać, zinterpretować i wyjaśnić uwzględniając czynniki i charakter zmiany;

stawia pytania i prowadzi dyskurs antropologiczny i kulturoznawczy;

rozumie proces globalizacji, potrafi wskazać jego konsekwencje;

opisuje i analizuje otaczającą go rzeczywistość kulturową ze świadomością relatywizmu kulturowego i różnic kulturowych

Postawa:

student wyraża aktywne zainteresowanie sprawami kultury zarówno w odniesieniach historycznych, jak i wobec problemów współczesności;

swoją postawą daje świadectwo tolerancji, otwartości i poszanowania odmienności w relacjach międzyludzkich;

wspiera i inicjuje działania mające na celu propagowanie postaw antykonsumpcyjnych

uczestniczy aktywnie w życiu społeczno-kulturalnym