Biblioteki - środki przekazu - użytkownicy

obowiązkowe

Przedmiot dedykowany studentom Studiów Podyplomowych Bibliotekoznawstwa. Student posiada podstawową wiedzę na temat funkcji bibliotek różnych typów. Student porozumiewa się w języku polskim w mowie i piśmie.

w sali

Socjologiczna charakterystyka zagadnień teoretycznych związanych ze współczesnym społeczeństwem oraz jego stosunkiem do książki, bibliotek oraz do mass mediów.

Celem zajęć jest zapoznanie studentów z charakterystykami współczesnego społeczeństwa oraz koncepcjami społeczeństwa masowego, informacyjnego, i sieciowego. Studenci poznają dane na temat użytkowania książki i bibliotek oraz wykorzystania technologii informacyjno-komunikacyjnych w społeczeństwie. Na tym tle rozważane są różne aspekty funkcjonowania rozmaitych typów bibliotek i świadczonych przez nie usług.

Zajęcia odbywają się z formie wykładów ilustrowanych prezentacjami multimedialnymi.

Poruszone zostaną następujące szczegółowe zagadnienia:

Część 1. Społeczeństwo masowe

- społeczeństwo masowe, kultura masowa, kultura popularna

- media masowe i komunikacja masowa

- korzystanie z mediów w Europie i w Polsce

- zróżnicowanie społeczne korzystania z mediów

- czytelnictwo

- biblioteki publiczne jako biblioteki powszechne

Część 2. Społeczeństwo informacyjne

- geneza i definicje społeczeństwa informacyjnego

- cechy i funkcje społeczeństwa informacyjnego

- podział cyfrowy, wykluczenie cyfrowe

- kompetencje informacyjne i ich poziomy

- badania społeczeństwa informacyjnego (DESI)

- biblioteki i ich funkcje w społeczeństwie informacyjnym

Część 3. Społeczeństwo sieciowe

- definicja sieci i społeczeństwa sieci

- teoria społeczeństwa sieci

- rozwój sieci internetowej w Polsce (gospodarstwa domowe, przedsiębiorstwa, szkoły)

- komputeryzacja bibliotek

- otwarty dostęp i wkład bibliotek w OA

- biblioteka jako węzeł sieci

- koncepcje biblioteki jako trzeciego miejsca, miejsca spotkań, miejsca bezpiecznego, terapeutycznego, biblioteka partycypacyjna

- kształcenie kompetencji cyfrowych w bibliotekach - przykłady zagraniczne i krajowe

1. Baranowski, M. (2012). Przyczynek do krytyki społeczeństwa sieciowego: od sieci społecznych do sieci wszystkich sieci. [W:] Baranowski, M. i in. (red.). Społeczeństwo sieciowe - między wolnością a zniewoleniem, s. 15-31. Poznań: Wydawnictwo Naukowe WSNHiD,

2. Buregwa-Czuma, S., Garwol, K. (2011). Definicje, właściwości i funkcje społeczeństwa informacyjnego. Dydaktyka informatyki, nr 6, s. 30-37.

3. Castells, M. (2013). Władza komunikacji. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.

4. Goban-Klas, T. (2011). Wartki nurt mediów: ku nowym formom społecznego życia informacji. Kraków: Universitas.

5. Goliński, M. (2011). Społeczeństwo informacyjne - geneza koncepcji i problematyka pomiaru. Warszawa, Szkoła Główna Handlowa.

6. Golka, M. (2007). Socjologia kultury. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar.

7. Grodzka, D. (2009). Społeczeństwo informacyjne – idea, programy, badania. [W:] D. Grodzka (red.), Społeczeństwo informacyjne, s. 9-37. Warszawa, Biuro Analiz Sejmowych.

8. Hvenegaard Rasmussen, C. (2016). The participatory public library: the Nordic experience. New Library World, vol. 117, iss. 9/10, pp. 546-556.

9. Jasiewicz, J. (2012). „Trzecie miejsce”. Biblioteka jako centrum życia społeczności lokalnej. [W:] J. Dzieniakowska i M. Olczak-Kardas (red.), Książka, biblioteka, informacja: między podziałami a wspólnotą, s. 713–723. Kielce: Uniwersytet Jana Kochanowskiego.

10. Kisilowska, M. (2010). Biblioteka w sieci - sieć w bibliotece: wybrane społeczne i kulturowe aspekty współczesnego bibliotekarstwa. Warszawa: Wydawnictwo SBP.

11. Luterek, M. Mierzalność społeczeństwa informacyjnego za pomocą wskaźników prostych. [W:] B. Sosińska-Kalata, M. Przastek-Samokowa (red.), Od informacji naukowej do technologii społeczeństwa informacyjnego, s. 1-12. Dostępny w: http://bbc.uw.edu.pl/Content/20/10.pdf.

12. McQuail, D. (2007). Teoria komunikowania masowego. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.

13. Michalczyk, S. (2019). Teoria komunikowania masowego: skrypt dla studentów dziennikarstwa i komunikacji społecznej. Katowice: Uniwersytet Śląski.

14. van Dijk, J. (2010). Społeczne aspekty nowych mediów. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.

WIEDZA

Posiada wiedzę ogólną w zakresie bibliologii i informatologii

Zna i rozumie podstawowe metody analizy i interpretacji różnych wytworów kultury właściwe dla wybranych tradycji, teorii lub szkół badawczych w zakresie bibliologii i informatologii oraz dyscyplin właściwych dla bibliotekoznawstwa i informacji naukowej

Zna i rozumie podstawowe pojęcia i zasady z zakresu ochrony własności przemysłowej i prawa autorskiego mające zastosowanie w działalności bibliotecznej i informacyjnej oraz w edukacji

UMIEJĘTNOŚCI

Umie samodzielnie zdobywać wiedzę i rozwijać umiejętności badawcze w zakresie bibliologii i informatologii, kierując się wskazówkami opiekuna naukowego

Posiada umiejętność przygotowania wystąpień ustnych w języku polskim i obcym dotyczących zagadnień szczegółowych bibliologii i informatologii z wykorzystaniem podstawowych ujęć teoretycznych, a także różnych źródeł

KOMPETENCJE SPOŁECZNE

Rozumie potrzebę uczenia się przez całe życie.

Potrafi współdziałać i pracować w grupie, przyjmując w niej różne role.

Potrafi odpowiednio określić priorytety służące realizacji określonego przez siebie lub innych zadania

Prawidłowo identyfikuje i rozstrzyga dylematy związane z wykonywaniem zawodu bibliotekarza i pracownika informacji

Uczestniczy w życiu kulturalnym, korzystając z różnych mediów i różnych jego form

Warunkiem zaliczenia zajęć jest uzyskanie wystarczającej liczby obecności.

brak