Użytkownicy i użytkowanie informacji

obowiązkowe

w sali

Celem zajęć jest przekazanie studentom podstawowych informacji na temat zachowań w procesach pozyskiwania i wyszukiwania informacji oraz jej użytkowania.

Wykład:

1) Zachowania informacyjne – pojęcie, charakterystyka, uwarunkowania, typologia. Szukanie, wyszukiwanie, pozyskiwanie informacji jako jedna z odmian zachowań informacyjnych.

2) Wybrane modele i koncepcje zachowań informacyjnych. Bariery informacyjne.

3) Zniekształcanie informacji, manipulowanie informacją, dezinformacja.

4) User Experience (UX) - podstawy.

Ćwiczenia:

1) Charakterystyka/próba identyfikacji użytkownika informacji w kontekście generacyjnym (zachowania informacyjne wyodrębnionych przez socjologów pokoleń, od Baby Boomers po pokolenie Alfa)

2) Użytkownik informacji w Internecie jako (nie)świadomy dostarczyciel informacji – pliki cookie i cookiless, fingerprint i user agent; podstawowe i aktualne regulacje prawne dotyczące przetwarzania danych osobowych i swobodnego przepływu informacji pozyskiwanych o użytkownikach informacji

3) Narzędzia i metody współczesnej wojny informacyjnej (na podstawie rosyjskiej dezinformacji przed inwazją na Ukrainę)

4) FOMO jako zjawisko rosnące (skala FOMO w Polsce, FOMO a przeciążenie informacją, FOMO a umiejętność korzystania z nowych mediów, i in.)

Wykład:

1) Cisek, Sabina (2009). Metodologia badań użytkowników informacji w XXI wieku w świetle anglojęzycznej literatury przedmiotu. PTINT Praktyka i Teoria Informacji Naukowej, nr 4, s. 3-11. http://www.slideshare.net/sabinacisek/metodologia-badan-uzytkownikow-inf-21-wiek (preprint)

2) Cisek, Sabina (2017). Zachowania informacyjne – wybrane aspekty. Biuletyn EBIB, nr 173. http://open.ebib.pl/ojs/index.php/ebib/article/view/536

3) Krakowska, Monika (2016). Zachowania informacyjne człowieka. W: Babik, Wiesław red. Nauka o informacji. Warszawa: Wydaw. SBP, s. 429-455.

4) Mierzecka-Szczepańska, Anna (2013). Badania zachowań informacyjnych. Warszawa: Wydaw. SBP

5) Nunnaly, B., Farkas, D. (2018). Badanie UX. Praktyczne techniki projektowania bezkonkurencyjnych produktów. Gliwice: Helion

http://bbc.uw.edu.pl/dlibra/doccontent?id=800&dirids=1

6) Pulikowski, Arkadiusz (2018). Modelowanie procesu wyszukiwania informacji naukowej: strategie i interakcje. Katowice: Wydaw. UŚ

7) Świgoń, Marzena (2016). Bariery informacyjne. W: Babik, Wiesław red. Nauka o informacji. Warszawa: Wydaw. SBP, s. 457-467.

Ćwiczenia:

Wybrane artykuły naukowe oraz raporty z badań na temat realizowanych podczas ćwiczeń tematów, np.:

1.Feliksiak, Michał (2022). Korzystanie z Internetu w Polsce w 2022. Komunikat z Badań CBOS [Online], nr 77, s. 1-17.

2. Gruchoła, Małgorzata (2016). Pokolenie Alpha - nowy wymiar tożsamości? Rozprawy Społeczne, t.10, nr 3, s. 5-13.

3. Jupowicz-Ginalska, Anna, Kisilowska-Szurmińska, Małgorzata, i in. (2022). FOMO 2022. Polacy a lęk przed odłączeniem. Raport z badań; online: https://fomo.wdib.uw.edu.pl/do-pobrania/.

4. Janusz-Lorkowska, Monika (2019). iGen jako użytkownik informacji w kontekście kategorii generacji – próba ujęcia na podstawie książki Jean M. Twenge iGen (Sopot: Wydawnictwo Smak Słowa, 2019, ss. 376). Toruńskie Studia Bibliologiczne [Online], t. 12, nr 2 (23), s. 139–158.

5. Lange, Rafał, Ładna, Agnieszka, Wrońska, Agnieszka, i in. (2021). Nastolatki 3.0. Raport z ogólnopolskiego badania uczniów. NASK – Państwowy Instytut Badawczy, online: https://www.nask.pl/pl/raporty/raporty/4295,RAPORT-Z-BADAN-NASTOLATKI-30-2021.html.

6. Miotk, Anna (2023). Popularność ChatGPT wśród polskich internautów. Raport PBI (Polskie Badania Internetu); online: https://pbi.org.pl/raporty/chatgpt-na-topie/.

7. Rosa, Grażyna (2013). Formy komunikacji Polaków na podstawie badań pokoleń Y, X i baby boomers. Problemy Zarządzania, Finansów i Marketingu, nr 29, s. 135-145.

Absolwent zna i rozumie:

- teorie, modele, metody badawcze i terminologię z zakresu bibliologii i informatologii oraz dyscyplin pokrewnych, stosowane w badaniach użytkowników informacji i procesów korzystania z informacji (K_W01, K_W02, K_W03, K_W07).

Absolwent potrafi:

- korzystać z wiedzy teoretycznej, stosować odpowiednie modele w badaniach użytkowników i procesów użytkowania informacji (K_U01),

- kategoryzować użytkowników, identyfikować ich potrzeby i zachowania informacyjne (K_U03),

- dokonywać syntez dotyczących zmian w zachowaniach użytkowników w kontekście upowszechnienia technologii cyfrowych i dostępu do informacji (K_U03),

- przygotowywać wystąpienia ustne o charakterze naukowym, dotyczące problematyki użytkowników informacji (K_U06),

- samodzielnie zdobywać wiedzę i umiejętności niezbędne w badaniu użytkowników oraz obsłudze ich potrzeb informacyjnych (K_U09).

Absolwent jest gotów do:

- oceny stanu własnej wiedzy niezbędnej do badania zachowań użytkowników informacji w różnych kontekstach (K_K01),

- przestrzegania zasad etycznych w pracy z użytkownikami informacji (K_K03).

Wiedza:

Student zna:

dorobek nauki w zakresie szeroko rozumianych zachowań informacyjnych;

zna i rozumie najważniejsze sposoby poznania i interpretacji zachowań informacyjnych użytkowników (uczestników społecznego środowiska informacyjnego); wybrane aktualne dylematy, kierunki i trendy w badaniach zachowań informacyjnych.

Umiejętności

Student:

posługuje się podstawowymi koncepcjami teoretycznymi i pojęciami funkcjonującymi w obszarze zachowań informacyjnych;

rozpoznaje różne rodzaje zachowań i potrzeb informacyjnych człowieka, potrafi je zinterpretować, stosując typowe podejścia i metody diagnostyczne.

Kompetencje społeczne

Student:

podejmuje próby rozwiązania napotykanych problemów profesjonalnych w zakresie zachowań informacyjnych, odwołując się do dorobku nauki, najlepszych praktyk profesjonalnych oraz zasad postępowania przyjętych w profesjach informacyjnych;

jest świadom konieczności permanentnego rozwijania swojej wiedzy i umiejętności w odpowiedzi na nowe osiągnięcia nauki, zmiany zachodzące w środowisku informacyjnym oraz zmiany zachowań informacyjnych człowieka.

Wykład - obecność (możliwa jedna nieusprawiedliwiona nieobecność) oraz praca pisemna oceniana jak egzamin. Warunkiem złożenia pracy jest zaliczenie ćwiczeń.

Ćwiczenia - obecność (możliwa jedna nieusprawiedliwiona nieobecność) oraz krótki, krytyczny esej na tak skonstruowany temat, by można było nawiązać do większości problemów i zagadnień poruszanych w trakcie zajęć.