Język jako narzędzie komunikacji
Informacje ogólne
Kod przedmiotu: | 2700-L-DM-D3JJNK |
Kod Erasmus / ISCED: |
15.1
|
Nazwa przedmiotu: | Język jako narzędzie komunikacji |
Jednostka: | Wydział Dziennikarstwa, Informacji i Bibliologii |
Grupy: |
DM-DZIENNE I STOPNIA 3 semestr, 2 rok (PRMM) DM-DZIENNE I STOPNIA 3 semestr, 2 rok (spec: Dziennikarska) DM-DZIENNE I STOPNIA 3 semestr, 2 rok (spec: fot, pras, rek, wyd) |
Punkty ECTS i inne: |
2.00
|
Język prowadzenia: | polski |
Rodzaj przedmiotu: | obowiązkowe |
Tryb prowadzenia: | w sali |
Skrócony opis: |
Wykład jest poświęcony wprowadzeniu studentów dziennikarstwa w podstawowe zagadnienia komunikacji językowej, językoznawstwa ogólnego i polonistycznego. Podczas zajęć ukazuje się strukturę i różne wymiary języka naturalnego (m.in. jako systemu znaków, narzędzia działania, interpretacji rzeczywistości oraz transmisji kulturowej). Na tle ogólnych właściwości języka naturalnego pokazywane są swoiste cechy typologiczne polszczyzny. |
Pełny opis: |
1. Komunikacja językowa jako typ komunikacji. Sytuacja komunikacyjna (oficjalna i nieoficjalna; mikro- i makrosytuacja w mediach). 2. Funkcje języka i wypowiedzi. 3. Pochodzenie i rozwój języka ludzkiego. Język ludzki a języki zwierząt. 4. Podsystem fonologiczny języka: specyfika brzmieniowa polszczyzna na tle innych języków. 5. Podsystem morfologiczny języka: odmiana i jej funkcje, sposoby wzbogacania słownictwa. 6. Podsystem leksykalny: podstawowe kategorie słownictwa. 7. Język jako system znaków: typy znaków, znaczenie (treść, zakres), podstawowe relacje semantyczne między znakami językowymi. 8. Język jako interpretacja rzeczywistości: językowy obraz świata, wpływ języka na myślenie i działanie, obrazowanie świata w polszczyźnie na tle innych języków. 9. Potoczność w języku i myśleniu. 10. Wewnętrzne zróżnicowanie języka. Odmiany i style: terytorialne, środowiskowe, funkcjonalne. Mówiona, pisana i zapisana odmiana języka. 11. Język we współczesnych mediach: podstawowe wartości, funkcje, typowe zabiegi i środki. 12. Geografia językowa. Przyszłość polszczyzny i innych języków. Tendencje rozwojowe polszczyzny. |
Literatura: |
Aitchison Jean, 1991, Ssak, który mówi, Warszawa, s. 38-68. Aitchison Jean, 2002, Ziarna mowy. Początki i rozwój języka, Warszawa, s. 30-41. Anusiewicz Janusz, 1992, Potoczność jako sposób doświadczania świata i jako postawa wobec świata [w:] Anusiewicz Janusz, Nieckula Franciszek (red.), 1992, Język a kultura t. V. Potoczność w języku i w kulturze, Wrocław, s. 9-20. Bartmiński Jerzy, 2001, Styl potoczny [w:] Bartmiński Jerzy (red.), 2001, Współczesny język polski, Lublin, s. 115-134. Bartmiński Jerzy, Panasiuk Jolanta, 2001, Stereotypy językowe [w:] Bartmiński Jerzy (red.), 2001, Współczesny język polski, Lublin, s. 371-395. Boroditsky Lera, 2001, Jak język kształtuje myśl [w:] „Świat Nauki” 3/2011. Bralczyk Jerzy, Wasilewski Jacek, 2012, Język w mediach. Medialność języka [w:] Bauer Zbigniew, Chudziński Edward, 2021, Dziennikarstwo i świat mediów. Nowa edycja, Kraków, s. 379-401. Derwojedowa Magdalena, Karaś Halina, Kopcińska Dorota (red.), 2005, Język polski. Kompendium, Warszawa. Diamond Jared, 1998, Trzeci szympans. Ewolucja i przyszłość zwierzęcia zwanego człowiekiem, Warszawa, s. 196-232. Dubisz Stanisław, 2001, Probabilistyka lingwistyczna, czyli o rozwoju polszczyzny w XXI wieku [w:] Krzemień-Ojak Sław, Nowowiejski Bogusław (red.), 2001, Przyszłość języka, Białystok, s. 45-63. Dunaj Bogusław, Przybylska Renata, Sikora Kazimierz, 1999, Język na co dzień [w:] Pisarek Walery (red.), 1999, Polszczyzna 2000. Orędzie o stanie języka na przełomie tysiącleci, Warszawa, s. 227-251. Gibbs W. Wayt, 2002, Na ratunek ginącym językom [w:] „Świat Nauki” 10/2002, s. 67-73. Grabias Stanisław, 2001, Środowiskowe i zawodowe odmiany języka – socjolekty [w:] Bartmiński Jerzy (red.), 2001, Współczesny język polski, Lublin, s. 235-253. Grzegorczykowa Renata, 2002, Wprowadzenie do semantyki językoznawczej, Warszawa, s. 162-169. Grzegorczykowa Renata, 2007, Wstęp do językoznawstwa, Warszawa, s. 13-21, 46-61, 72-88, 89-99, 123-132, 179-200. Kaszewski Krzysztof, 2018, Media o sobie. Językowe elementy autopromocyjne w przekazach informacyjnych prasy, radia i telewizji, Warszawa, s. 52-63 (styl medialny). Kurcz Ida, 2000, Pochodzenie języka [w:] tejże, 2000, Psychologia języka i komunikacji. Warszawa, s. 29-45. Lachur Czesław, 2004, Zarys językoznawstwa ogólnego, Opole, s. 31-43, 167-190, 263-297. Łuczyński Edward, Maćkiewicz Jolanta, 2005, Językoznawstwo ogólne. Wybrane zagadnienia, Gdańsk, s. 33-60, 77-91. Majkowska Grażyna, Satkiewicz Halina, 1999, Język w mediach [w:] Pisarek Walery (red.), 1999, Polszczyzna 2000. Orędzie o stanie języka na przełomie tysiącleci, Kraków, s. 181-196. Mikołajczuk Agnieszka, 2003, O komunikacji językowej [w:] Mikołajczuk Agnieszka, Bańkowska Edyta (red.), 2003, Praktyczna stylistyka nie tylko dla polonistów, Warszawa, s. 17-49. Ożóg Kazimierz, 2001, Ustna odmiana języka ogólnego [w:] Bartmiński Jerzy (red.), 2001, Współczesny język polski, Lublin, s. 85-98. Polański Kazimierz (red.), 2003, Encyklopedia językoznawstwa ogólnego, Wrocław. Przybylska Renata, 2003, Wstęp do nauki o języku polskim, s. 39-89, 304-306. Tokarski Ryszard, 2001, Słownictwo jako interpretacja świata [w:] Bartmiński Jerzy (red.), 2001, Współczesny język polski, Lublin, s. 343-370. Urbańczyk Stanisław (red.), 1991, Encyklopedia języka polskiego, Wrocław. Walczak Bogdan, 2008, Czy językowi polskiemu coś zagraża? [w:] Cygal-Krupa Zofia (red.), 2008, Współczesna polszczyzna. Stan, perspektywy, zagrożenia, Kraków-Tarnów, s. 15-24. Wierzbicka Anna, 1967, O języku dla wszystkich, Warszawa, s. 8-48, 56-63, 158-180. Wojciszke Bogdan, Polska kultura narzekania: pułapka negatywizmu [na:] www.youtube.com. Zgółka Tadeusz, 1992, Styl potoczny jako narzędzie myślenia potocznego [w:] Gajda Stanisław (red.), 1992, Systematyzacja pojęć w stylistyce, Opole, s. 87-94. |
Efekty uczenia się: |
Po wykładzie student: WIEDZA - zna i rozumie podstawową terminologię językoznawczą; - zna mocne i słabe strony języka jako narzędzia komunikacji; - zna podstawowe funkcje języka jako systemu oraz podstawowe funkcje wypowiedzi; - wie, jakie poziomy (podsystemy) współtworzą język, czym się one cechują i do czego służą; - wie, jak i po co powstają nowe znaki językowe; - rozumie istotę potoczności; - wie, na czym polega wewnętrzne zróżnicowanie języka, zna kryteria wyróżniania odmian i stylów. UMIEJĘTNOŚCI - rozpoznaje podstawowe funkcje wypowiedzi; - potrafi udowodnić, że język jest systemem znaków; odróżnia podstawowe relacje semantyczne między znakami językowymi, potrafi podać przykłady ich wykorzystania w komunikacji medialnej; - potrafi udowodnić, że każdy język zawiera niepowtarzalny sposób widzenia i wartościowania świata; umie wykazać na wybranych przykładach, jakie obrazowanie świata podsuwa użytkownikom polszczyzna; - odróżnia odmiany polszczyzny, rozpoznaje nacechowanie stylistyczne słownictwa; - potrafi podać przykłady zmian zachodzących w języku i wskazać ich przyczyny. INNE KOMPETENCJE: - rozumie podstawowe zależności między językiem a myśleniem i kulturą; - ma świadomość, że używany język wpływa na sposób myślenia o świecie. |
Metody i kryteria oceniania: |
Pisemny sprawdzian końcowy |
Praktyki zawodowe: |
Nie. |
Zajęcia w cyklu "Semestr zimowy 2023/24" (zakończony)
Okres: | 2023-10-01 - 2024-01-28 |
Przejdź do planu
PN WT ŚR CZ WYK
PT |
Typ zajęć: |
Wykład, 15 godzin
|
|
Koordynatorzy: | Krzysztof Kaszewski | |
Prowadzący grup: | Krzysztof Kaszewski | |
Lista studentów: | (nie masz dostępu) | |
Zaliczenie: |
Przedmiot -
Zaliczenie na ocenę
Wykład - Zaliczenie |
|
Rodzaj przedmiotu: | obowiązkowe |
|
Tryb prowadzenia: | w sali |
Zajęcia w cyklu "Semestr zimowy 2024/25" (zakończony)
Okres: | 2024-10-01 - 2025-01-26 |
Przejdź do planu
PN WT ŚR CZ WYK
PT |
Typ zajęć: |
Wykład, 30 godzin
|
|
Koordynatorzy: | Krzysztof Kaszewski | |
Prowadzący grup: | Krzysztof Kaszewski | |
Lista studentów: | (nie masz dostępu) | |
Zaliczenie: |
Przedmiot -
Zaliczenie na ocenę
Wykład - Egzamin |
|
Rodzaj przedmiotu: | obowiązkowe |
|
Tryb prowadzenia: | w sali |
Właścicielem praw autorskich jest Uniwersytet Warszawski, Wydział Chemii.