Datowania w archeologii

uzupełniające

w sali

„Ile to ma lat?”; „A skąd pani wie, że takie stare?”- to dwa

podstawowe pytania, z którymi spotyka się każdy archeolog.

Te zajęcie nie powiedzą wam „ile to ma lat”, ale

podpowiedzą, gdzie szukać odpowiedzi. Podczas zajęć

dowiedzą się Państwo, jakie istnieją dostępne metody

określania wieku tego, co znajdujemy w ziemi i w

muzealnych pudłach; na czym każda z tych metod polega, i

ile to kosztuje. I to co najważniejsze, co można przy pomocy

danej metody wydatować. Od teraz zawsze będziecie już

wiedzieć, jak odpowiedzieć na to drugie pytanie „A skąd pan

wie, że takie stare?”.

Zajęcia w formie warsztatów z elementami pracy własnej i

pracy w grupach, które mają na celu pokazanie całego

spektrum istniejących obecnie metod ustalania wieku

zabytków i ich kontekstu. Prześledzimy po kolei wszystkie

metody datowań, zasady ich działania, tak, aby słuchacze

zrozumieli zasadę ich działania i przez to łatwiej potrafili

określić, co przy użyciu danej metody może zostać

wydatowane, skąd mogą wynikać błędy. Opowiem o

sposobie pobieranie prób do każdego typu datowań, ich ilości

i wymaganiach. Dowiemy się, czy istnieją różnice w obrębie

jednej metody i na czym one polegają. Czy i jak można

zanieczyścić próbkę (i jak tego nie zrobić). W końcu powiem

o interpretacji wyników analiz; ich wiarygodności i błędzie

statystycznym. Dowiedzą się Państwo, co to są: OxCal,

krzywe kalibracyjne, i jak ich używać. Nauczą się Państwo

modelować daty bezwzględne i prezentować graficznie

uzyskane wyniki.

Scientific Dating in Archaeology, (Ed.) Seren Griffiths, 2022

(Editor), ISBN: 9781789255621, Oxbow Books

Science-Based Dating in Archaeology, M.J. Aitken, 1990,

ISBN: 9780582493094, Longman Archaeology Series

Chronometric Dating in Archaeology. R.E. Taylor, Martin J.

Aitken. 1997, ISBN: Springer Science & Business Media;

https://doi.org/10.1007/978-1-4757-9694-0

Luminescence Dating in Archaeology, Anthropology, and

Geoarchaeology; (Eds.) Ioannis Liritzis , Ashok Kumar

Singhvi , James K. Feathers , Gunther A. Wagner , Annette

Kadereit , Nikolaos Zacharias , Sheng-Hua Li, 2013,

https://doi.org/10.1007/978-3-319-00170-8

OxCal: https://c14.arch.ox.ac.uk/oxcal3/oxcal.htm

Ramsey, C.B. (1995). Radiocarbon calibration and analysis of

stratigraphy : The OxCal program. Radiocarbon, 37, 425-430.

DOI:10.1017/S0033822200030903

Bronk , Ramsey C. ( 2006 ) New approaches to constructing

age models : OxCal4, Pages News,14(3),

https://pastglobalchanges.org/sites/default/files/download/doc

s/newsletter/2006-3/science_highlights/Ramsey_2006-3(14-

15).pdf

Bayesian radiocarbon modelling for beginners; Caitlin E.

Buck & Miguel Juarez: https://arxiv.org/pdf/1704.07141.pdf

Dodatkowa literatura będzie podawana na zajęciach.

Wiedza: K_W03; K_W06; K_W07; K_W08;

- ma podstawową wiedzę w analizy i interpretacji źródeł

archeologicznych w zakresie określania ich wieku

- ma podstawową wiedzę o powiązaniach archeologii z innymi

dziedzinami oraz dyscyplinami naukowymi, z obszaru nauk

przyrodniczych i ścisłych w zakresie określania wieku zabytków i ich

kontkestu

- rozumie związek między osiągnięciami paleontologii, paleogenetyki,

geologii, fizyki, a możliwościami ich wykorzystania do datowania w

archeologii

- ma podstawową wiedzę o głównych kierunkach rozwoju i

najważniejszych nowych osiągnięciach w zakresie datowań

Umiejętności: K_U02; K_U03; K_U10; K_U14;

Student umie:

- wyszukiwać, analizować, oceniać, selekcjonować i użytkować

informacje pozyskane z różnych analiz intersdyscyplinarnych w

odniesieniu do datowania

- samodzielnie interpretować źródła archeologiczne, dobierając właściwe

metody analityczne, oraz zaprezentować uzyskane wyniki pracy

- rozpoznawać różne rodzaje wytworów kultury materialnej łącznie z

kontekstem oraz właściwie je eksplorować i przechowywać i

przeprowadzać ich krytyczną analizę i interpretację

- zastosować odpowiednie metody i techniki archeologiczne w celu

określenia wieku zabytków i ich kontekstu

Kompetencje społeczne: K_K01; K_K04; K_K05

Student jest gotów do:

- wykorzystywania posiadanej przez siebie wiedzy i umiejętności oraz jest

świadomy konieczności konfrontowania jej z opiniami ekspertów

- krytycznej oceny interpretacji źródeł archeologicznych z

wykorzystaniem wieloaspektowej interpretacji

- wykorzystania posiadanej przez siebie wiedzy na temat kompleksowej

natury kultury i potrafi analizować rozmaite kategorie źródeł dla

odtworzenia przeszłości człowieka

Kolokwium zaliczeniowe z serią zadań polegających na

doborze odpowiednich metod datowania do opisanych

przykładów (case study realnych stanowisk), wykonaniu

kalibracji dat radiowęglowych lub modelowania dat wedle

zadanych parametrów z użyciem OxCal.