Regionalność, lokalność, dziedzictwo kulturowe - teorie i praktyki

nieobowiązkowe

Zajęcia koncentrują się wokół wieloaspektowości i zróżnicowania praktyk, kryjących się pod pojęciami: regionalność, lokalność, dziedzictwo kulturowe. W rozważaniach ważne miejsce zajmuje refleksja teoretyczna nad operacjonalizacją wymienionych pojęć.

Regionalizm i lokalizm to dwie odmiany spojrzenia na terytorialność, a także dwie formy działalności i zaangażowania w kształtowanie wspólnoty i poczucia tożsamości mieszkańców danej miejscowości, okolicy. W obydwu istotną rolę odgrywa dziedzictwo kulturowe, wokół którego budowane są przeróżne strategie. Podejmowane są one przez jednostki, organizacje (stowarzyszenia, towarzystwa), mające niejednokrotnie charakter oddolny oraz przez władze samorządowe. Zajęcia koncentrują się wokół wieloaspektowości i zróżnicowania praktyk, kryjących się pod pojęciami: regionalność, lokalność, dziedzictwo kulturowe. W rozważaniach ważne miejsce zajmuje refleksja teoretyczna nad operacjonalizacją wymienionych pojęć.

Zajęcia mają formę konwersatoryjno-warsztatową z elementami wykładu. Zaplanowany jest również co najmniej jeden wyjazd w teren.

Zagadnienia:

1. Wprowadzenie: dlaczego warto przyglądać się regionalizmom, lokalności, dziedzictwu kulturowemu?

2. Wokół regionalizmu  ujęcia teoretyczne (dawne i współczesne)

3. Organizacje regionalne i ich działacze. Kim są regionaliści?

4. Przykłady działań regionalnych (zinstytucjonalizowanych) i ich odbiorcy

5. Działalność regionalna a społeczność lokalna  działania oddolne i ich odbiorcy

6. Wokół lokalności  podejście teoretyczne

7. Społeczność lokalna jako kategoria analityczna  zalety i wady

8. Społeczność lokalna w praktyce  wspólnota? formy i typy aktywności (działania), odbiorcy

9. Dziedzictwo kulturowe w teorii

10. Tworzenie i wykorzystywanie dziedzictwa kulturowego (poziom ogólnopolski i regionalny/lokalny)

11. Narodowe i lokalne dziedzictwo kulturowe w akcji  przykłady

12. Regionalność, lokalność, dziedzictwo kulturowe jako produkt turystyczny (m.in. oferta, marka; zalety i zagrożenia).

Ashworth G.J., Sfragmentaryzowane dziedzictwo: sfragmentaryzowany instrument sfragmentaryzowanej polityki [w:] Dziedzictwo kulturowe w XXI wieku. Szanse i wyzwania, red. M.A. Murzyn, J. Purchla, Kraków 2007, s.29-42.

Barańska K., Determinanty kształtowania wizerunku społeczności lokalnej, [w:] Dziedzictwo kulturowe w regionach europejskich. Odkrywanie, ochrona i (re)interpretacja, red. E. Kocój, T. Kosiek, J. Szulborska-Łukaszewicz, Kraków 2019, s. 41-61.

Etnografie instytucji dziedzictwa kulturowego, red. Ł. Gaweł, M. Kostera, Kraków 2018.

Kempny M., Tradycje lokalne jako podstawa kapitału społecznego. Co tradycja może znaczyć dla społeczności lokalnej w dobie globalizacji, [w:] Oblicza lokalności. Tradycja i współczesność, red. J.Kurczewska, Warszawa 2004, s. 148-163.

Kowalski P., O kulturze ludowej i tym co się z nią robi, [w:] Popkultura i humaniści. Daleki od kompletności remanent poglądów i mistyfikacji, Kraków 2004, s. 145-168.

Kasprzyk D., Regionalizm w Internecie (wybrane zagadnienia), [w:] Etnograficzne wędrówki w głąb sieci. Homo interreticus, red. E. Jagiełło, P. Schmidt, wyd. Portalu Wiedza i Edukacja 2010, e-book

Poniedziałek J., Przyczyny i etapy kształtowania się regionalizmu, „Studia Regionalne i Lokalne” 2018, nr 4(74), s. 48-74.

Robotycki Cz., Społeczność lokalna a współczesny regionalizm i tożsamość lokalna, „Zeszyty Etnologii Wrocławskiej” 2012/2 (17), s. 1753.

Stawarz A., O potrzebie badań nad znaczeniem regionalnych towarzystw kultury we współczesności, [w:] Na ścieżkach mazowieckiej i podlaskiej krainy. Księga poświęcona pamięci profesora Arkadiusza Kołodziejczyka, red. Tadeusz Skoczek, Warszawa 2014, s. 387-397.

Po zakończeniu zajęć student:

- ma wiedzę na temat regionalizmu, lokalności, dziedzictwa kulturowo ujmowanych teoretycznie, jako narzędzia opisu danej rzeczywistości społeczno-kulturowej;

- ma wiedzę co może kryć się pod pojęciami regionalizmu, lokalności, dziedzictwa kulturowego w praktyce;

- potrafi zanalizować działania, które są określane jako regionalizm i w których wykorzystywane są elementy dziedzictwa kulturowego;

- potrafi samodzielnie przygotować projekt działań regionalnych, w którym wyjaśnia znaczenie dziedzictwa kultury;

- rozumie rolę, jaką pełni w rzeczywistości społecznej regionalizm, lokalność i dziedzictwo kulturowe;

- jest uwrażliwiony na zagadnienia regionalizmu, lokalności i dziedzictwa kulturowego, poddaje je refleksji i krytycznej ocenie.

 obecność (dopuszczalne dwie nieusprawiedliwione nieobecności) i aktywne uczestniczenie w zajęciach konwersatoryjnych;

 uczestniczenie w co najmniej jednym wyjeździe terenowym;

 przygotowanie i przedstawienie prezentacji na temat wybranego aspektu regionalizmu lub lokalności, lub dziedzictwa kulturowego;

 zaliczeniem zajęć jest samodzielna praca pisemna na temat z zakresu regionalizmu lub lokalności, lub dziedzictwa kulturowego.