Teorie i historie architektury w Europie wczesnonowożytnej 1400-1600

nieobowiązkowe

Zajęcia będą się koncentrować na fundamentalnych

zmianach zachodzących w teorii architektury i metodach

konceptualizacji formy architektonicznej w czasach

nowożytnych (1400-1600), oraz na różnorodnych

narracjach historycznych dotyczących dziejów

architektury i budownictwa wernakularnego.

Punktem wyjścia dla wykładów będzie analiza

najistotniejszego tekstu z punktu widzenia nowożytnej

teorii i praktyki architektonicznej – antycznego

dziesięcioksięgu o architekturze Witruwiusza (Marcus

Vitruvius Pollio) napisanego koło 20 roku p.n.e. i

„odkrytego” ponownie w roku 1415, jako źródło

inspiracji dla pokoleń artystów. Przedmiotem kolejnych

zajęć będą najwcześniejsze drukowane (z czasem też

ilustrowane) wydania Witruwiusza (po łacinie i w

językach wernakularnych), a także traktaty

architektoniczne utrzymane w konwencji witruwiańskiej

(od Albertiego i Serlia po Vignolę i Palladia), oraz

pojawiające się w tym czasie publikacje prezentujące

nowatorskie podejścia do architektury, jej historii i

projektowania (od Filarete do P. de l’Orme i Villalpando).

Równie wnikliwej dyskusji zostaną poddane teksty

zawierające refleksje dotyczące architektury, ale

nienależące do kanonu „traktatów architektonicznych”,

m. in. podręczniki architektury dla rzemieślników,

wzorniki i publikacje pośrednio odnoszące się do

podstaw architektury, jak intrygująca historia o miłości

Hypnerotomachia Poliphili. Analizowane materiały

(teksty i towarzyszące im ilustracje) posłużą do ukazania

związków architektury i teorii architektonicznych ze

współczesną kulturą we wszystkich jej przejawach, z

uwzględnieniem zagadnień klasy, rasy, i płci kulturowej.

Metody prowadzenia zajęć:

wykład z prezentacją multimedialną / wykład

konwersatoryjny/ praca z tekstem /

Wybrana bibliografia

Beltramini G. et al., eds, Palladio and Northern Europe.

Books, Travellers, Architects, Milan, 1999.

Blunt, A., Philibert de l’Orme, London 1958.

Bonfini, A., La latinizzazione del trattato di architettura di

Filarete (1488-1489), Pisa 2000.

Boucher, B., Andrea Palladio: The Architect and his Time,

Abbeville Press 1998.

Campbell, J., Pietro Cataneo, Achitetto senese, Norwich

1976.

Carpo, M., Architecture in the Age of Printing: Orality,

Writing, Typography & Printed Images In the History of

Architectural Theory, Cambridge: MIT Press, 2001.

Carpo, M., “How Do You Imitate a Building That You

Have Never Seen? Printed Images, Ancient Models, and

Handmade Drawings in Renaissance Architectural

Theory”, Zeitschrift für Kunstgeschichte, 64, 2, 2001, p.

223-233.

Caye, P., Le savoir de Palladio. Architecture,

metaphysique et politique dans la Venice du

Cinquecento, Paris, 1995.

Ciapponi L., “Fra Giocondo da Verona and his edition of

Vitruvius,” Journal of the Warburg and Courtauld

Institutes, 97, 1984, p.72f.

Colombier, P. du, “Jean Goujon et le Vitruve de 1547 ',

Gazette des Beaux Arts, janvier-juin, 1931, s. 155-178.

Fara, G.M., Albrecht Dürer, teoretico dell’architettura.

Una storia italiana, Florence 1999.

Fiore, F., “The Trattati on Architecture by Francesco di

Giorgio,” in: Paper Palaces, 1997.

Fontana, V., Fra Giovanni Giocondo architetto, 1433-

c.1515, Vicenza 1988.

Forssman, E., Palladios Lehrgebäude. Studien über den

Zuisammenhang von Architektur…, Stockholm 1965.

Giordano, L., “On Filarete’s Libro Architettonico, in: Paper

Palaces, 1997.

Hart, V., Hicks, P. eds., Paper Palaces: The Rise of the

Renaissance Architectural Treatise New Haven, 1997.

Hernández, A., Grundzüge einer Ideengeschichte der

französischen Architekturtheorie von 1560-1800, Basle

1972.

I dieci libri dell’architettura di M. Vitruvio tradotti e

commentati da Daniele Barbaro, 1567. (M. Tafuri wstęp),

Milan 1987.

Koch, C., “Albrecht Dürer, Unterricht zur Befestigung, in:

Deutsche Architekturtheorie zwischen Gotik und

Renaissance, H. Günther ed., Darmstadt 1988.

Kruft, H. W., History of Architectural Theory: From

Vitruvius to the Present, Princeton, 1996.

Mussini, M, “La trattatistica di Francesco di Giorgio; un

problema critico aperto,” in: Fiore, F., & M. Tafuri eds,

Francesco di Giorgio architetto, Milan 1993, s. 359-379.

Pérouse de Montclos, J. M., Philibert de l’Orme.

Architecte du Roi, Paris 2000.

Rowland, Ingrid. “The Fra Giocondo Vitruvius at 500

(1511–2011).” Journal of the Society of Architectural

Historians 70, no. 3 (2011): 285–89. 

Rykwert, J., “Theory as Rhetoric. Leon Battista Alberti in

Theory and Practice: in Paper Palaces The Rise of the

Renaissance Architectural Treatise V. Hart & P. Hicks

red., New Haven 1998.

Schildt-Specker, B., “Hans Blum” in: Deutsche

Architekturtheorie zwischen Gotik und Renaissance, H.

Günther ed., Darmstadt 1988, s. 140-145.

Stewering, R., “Architectural Representations in the

Hypnerotomachia Poliphili (Aldus Manutius, 1499),

JSAH, 59, 2000, s. 6-26.

Tafuri, M., “Cesare Cesariano e gli studi vitruviani del

Quattrocento, in: Scritti rinascimentali di architettura, A.

Bruschi et al., red., Milan 1978, s. 387f.

Tavernor R., Palladio and Palladianism, London 1991.

Tavernor, R., On Alberti and the Art of Building, New

Haven 1998.

Thoenes, C., et al., red., Architectural Theory from the

Renaissance to the Present, Cologne 2003.

Thomson, D., Jacques et Baptiste Androuet du Cerceau.

Recherches sur l’architecture francaise 1545-1590, Paris

1982.

Tigler, P., Die Architekturtheorie des Filarete, Berlin

1963.

Vieten-Kreuels, S., “Wendel Dietterlin” in: Deutsche

Architekturtheorie zwischen Gotik und Renaissance, H.

Günther ed., Darmstadt 1988.

Westfall, C. W., Architecture, Liberty and Civic Order.

Architectural Theories from Vitruvius to Jefferson and

Beyond, London, 2015.

Wiebenson, D. et al., Architectural theory and practice

from Alberti to Ledoux, Chicago 1982.

absolwent zna i rozumie:

K2_W03 – kluczowe fakty, obiekty i zjawiska,

stanowiące pogłębioną wiedzę o wszechstronnym i

ogólnym charakterze z zakresu nauk o sztuce.

K2_W06 – zaawansowane metody analizy, interpretacji,

krytyki, wartościowania i problematyzowania różnych

wytworów kultury (zwłaszcza architektury nowożytenj),

właściwe dla wybranych tradycji, teorii i szkół

badawczych w zakresie nauk o sztuce.

absolwent potrafi:

K2_U02 – wykorzystywać wiedzę i umiejętności

badawcze, obejmujące analizę prac innych autorów,

syntezę różnych idei i poglądów, dobór metod i

konstruowanie narzędzi badawczych, opracowanie i

prezentację wyników, pozwalające na oryginalne

rozwiązywanie złożonych problemów w zakresie

dziedzin nauki i dyscyplin naukowych właściwych dla

historii sztuki.

K2_U09 – posługiwać się językiem obcym na poziomie

B2+ Europejskiego Systemu Opisu Kształcenia

Językowego oraz specjalistyczną terminologią. (w

przypadku zajęć prowadzonych w języku obcym)

absolwent jest gotów do:

K2_K01 – krytycznej oceny posiadanej wiedzy i

odbieranych treści, uznawania znaczenia wiedzy w

rozwiązywaniu problemów poznawczych i praktycznych

oraz zasięgania opinii ekspertów w przypadku trudności

z samodzielnym rozwiązywaniem problemu.

Studenci zapoznają się na zajęciach z paradygmatami

nowożytnej teorii i historii architektury, zdobywając

jednocześnie umiejętność analitycznego opisu formy

architektonicznej, oraz interpretacji dyskursu teorii

architektury, jako aspektu współczesnej kultury

europejskiej.

Forma zaliczenia:

egzamin pisemny (test) oraz udział w zajęciach