Podróże po nowożytnej Europie

nieobowiązkowe

Lektura wybranych fragmentów nowożytnych diariuszy podróży osób udających się do krajów Zachodniej Europy w celach edukacyjnych oraz pełniących funkcje dyplomatyczne (zarówno reprezentujących Rzeczpospolitą, jak też do niej przybywających) będzie miała na celu poznanie reakcji mieszkańców Rzeczypospolitej, którym przyszło zetknąć się z nieznaną wcześniej rzeczywistością, ale także umożliwić rekonstrukcję sposobu postrzegania przez cudzoziemców realiów polsko-litewskich. Formułowane przy okazji komentarze i oceny będą ważną wskazówką dla zrozumienia różnic kulturowych w obrębie Starego Kontynentu.

Oto katalog zagadnień, które – w jakiejś części – będą podejmowane:

- Motywy wyruszania w podróż i ewolucja zjawiska.

- Źródła do dziejów podróży: a) wytworzone przez peregrynantów (diariusze, korespondencja; sprawozdania dyplomatyczne, listy, instrukcje); b) wytworzone przez stronę przyjmującą (opisy ceremoniału dyplomatycznego, rachunki; nagrobki; sztambuchy).

- Ewolucja struktur dyplomatycznych.

Wybrane podróże (do ewentualnego wykorzystania):

– Berardo Bongiovanni w Wilnie, Giovanni Paolo Mucante w Warszawie;

- Początki polskiej nowożytnej dyplomacji - Erazm Ciołek, Jan Ocieski, Stanisław Reszka i „sumy neapolitańskie”.

- Stanisław Miński, Sposób odprawowanie poselstwa; (poselstwa obediencyjne, „dwór Rzymski” – trudności, ceremoniał, relacje dyplomatyczne i prywatne, ikonografia);

- Podróż królewicza Władysława Wazy przez Austrię, Niemcy, Niderlandy, Francję i Włochy, w latach 1624-1625 (przebieg wyprawy, nawiązane zagranicą kontakty oraz ceremoniał podejmowania polskich gości na dworach europejskich, łącznie z dworem papieskim).

- Uroczyste wjazdy do Rzymu Jerzego Ossolińskiego, 1633, i Mikołaja Krzysztofa Radziwiłła, 1680;

- Efekty i specyfika podróży dyplomatycznych: swojskość i cudzoziemszczyzna;

- Podróże Teodora Billewicza (1677-1678) i Jana Michała Kossowicza (1682-1688);

- Rola dyplomacji w konstruowaniu nowoczesnego systemu przekazywania informacji oraz w kreowaniu stereotypów.

Antoni Mączak, Życie codzienne w podróżach po Europie XVI-XVII wieku, Warszawa 1978; tegoż, Peregrynacje – wojaże – turystyka, Warszawa 2001; Alojzy Sajkowski, Włoskie przygody Polaków, Warszawa 1973; fragmenty wybranych diariuszy podróży (na przykład opublikowane w tomach Cudzoziemcy o Polsce, wyd. Jan Gintel, Kraków 1971), w tym - koniecznie – wybrane partie Podróży królewicza Władysława Wazy do krajów Europy Zachodniej w latach 1624-1625, opr. Adam Przyboś, Kraków 1977, a także fragmenty diariuszy Teodora Billewicza (opr. Marek Kunicki Goldfinger) i Jana Michała Kossowicza (opr. Anna Markiewicz).

Orientacja w tematyce edukacji staropolskiej oraz dziejach podróży, a także poznanie zasad funkcjonowania oraz ceremoniału obowiązującego w europejskiej dyplomacji we wczesnym okresie nowożytnym. Refleksja nad różnicami kulturowymi i mentalnościowymi pomiędzy poszczególnymi regionami Europy. Umiejętność krytycznej lektury tekstów źródłowych.

WIEDZA

K_W01: ma podstawową wiedzę o miejscu historii kultury w systemie nauk oraz o jej przedmiotowych i metodologicznych powiązaniach z innymi dyscyplinami naukowymi;

K_W02: zna podstawową terminologię używaną w humanistyce; zna jej źródła, potrafi ją zastosować;

K_W08: zna i rozumie podstawowe tendencje w rozwoju historii kultury oraz posiada orientację w literaturze przedmiotu, odnoszącej się do danego okresu;

UMIEJĘTNOŚCI

K_U01: potrafi rozpoznać różne rodzaje wytworów kultury; potrafi przeprowadzić ich krytyczną analizę oraz interpretację w celu określenia ich znaczeń, oddziaływania społecznego, a także miejsca w procesie historycznokulturowym;

K_U03: potrafi samodzielnie zdobywać wiedzę i rozwijać swoje umiejętności w zakresie humanistyki, korzystając z różnych źródeł i nowoczesnych technologii;

K_U04: potrafi w sposób precyzyjny i spójny wypowiadać się w mowie i w piśmie na tematy dotyczące wybranych zagadnień historii kultury, z wykorzystaniem różnych ujęć teoretycznych, korzystając zarówno z dorobku różnych dyscyplin humanistycznych;

KOMPETENCJE SPOŁECZNE

K_K01: ma świadomość poziomu swojej wiedzy i umiejętności, rozumie potrzebę ciągłego dokształcania się zawodowego i rozwoju osobistego, dokonuje samooceny własnych kompetencji i doskonali umiejętności, wyznacza kierunki własnego rozwoju i kształcenia;

K_K03: potrafi odpowiednio określić priorytety służące realizacji określonego przez siebie lub innych zadania;

K_K04: prawidłowo identyfikuje i rozstrzyga dylematy związane z wykonywaniem zawodu;

Frekwencja, aktywność na zajęciach, a w razie potrzeby – kolokwium zaliczeniowe.