Wojciech Gerson i kultura artystyczna Warszawy 2 poł. XIXw.

nieobowiązkowe

Przedmiotem wykładu jest działalność i dorobek

Wojciecha Gersona, malarza, pedagoga, publicysty i

społecznika, prezentowany w szerokim kontekście

przemian artystycznych, społecznych i instytucjonalnych

Warszawy drugiej połowy XIX w.

Zadaniem wykładu jest wszechstronna analiza dorobku

artystycznego oraz działalności społecznej, dydaktycznej i

publicystycznej Wojciecha Gersona (1831-1901), jednego z

najważniejszych polskich malarzy, pedagogów, krytyków

drugiej połowy XIX w. Analiza twórczych aktywności

malarza, organizatora m.in. Wystawy Krajowej Sztuk

Pięknych i Towarzystwa Zachęty Sztuk Pięknych oraz

nauczyciela tzw. Klasy Rysunkowej, pozwoli stworzyć

pogłębioną charakterystykę kultury artystycznej

Warszawy, opisać dynamikę i mechanizmy życia

wystawienniczego, alternatywne struktury szkolnictwa,

lokalne i międzynarodowe relacje artystyczne. Gerson

kształcił się w warszawskiej Szkole Sztuk Pięknych (1844-

50), Cesarskiej Akademii Sztuk Pięknych w Petersburgu

(1853-55) i w pracowni znanego francuskiego akademika

Léona Cognieta w Paryżu (1856-58). Dorobek artysty

wymaga rekonstrukcji i ujęcia z szerokiej perspektywy,

porównania z tendencjami akademizmu, realizmu i

impresjonizmu. Model kariery i twórczości Gersona

rozpatrywany w kontekście lokalnym, narodowym i

europejskim będzie podstawą do nowej oceny stolicy

Królestwa Polskiego jako ważnego ośrodka sztuki polskiej

oraz do ustalenia sieci powiązań społeczno-artystycznych

w tym środowisku.

T. Dobrowolski, Nowoczesne malarstwo polskie, t. II,

Wrocław-Kraków 1960

T. Dobrowolski, Malarstwo polskie ostatnich dwustu lat,

Wrocław-Warszawa-Kraków-Gdańsk 1976

W. Gerson, Współczesne kierunki malarstwa, Warszawa

1876

W. Gerson, Znawstwo prawdziwe i rzekome w malarstwie,

Warszawa 1895

W. Gerson, Zdobnictwo rękodzielnicze i rysunek do niego

zastosowany w zarysie, Warszawa 1896

M. Gerson-Dąbrowska, Spotkanie. W. Gerson - J.

Chełmoński, „Dziś i Jutro”, R. 3, 1927, nr 16, s. 317-320

M. Gumowski, Wystawa zbiorowa Wojciecha Gersona,

Muzeum Miejskie w Bydgoszczy 1939

T. Jabłońska, Gerson w Tatrach. 1 lipca - 3 października

2021, Muzeum Tatrzańskie im. Dra Tytusa Chałubińskiego,

Zakopane 2021

D. Konstantynów, Wystawa Krajowa Sztuk Pięknych

(1858-1860). Z historii życia artystycznego Warszawy

połowy XIX wieku, Warszawa 2012

S. Kozakiewicz, A. Ryszkiewicz, Warszawska „cyganeria”

malarska. Grupa Marcina Olszyńskiego, Wrocław 1955

M. B. Kowalczyk, Gerson. Warszawy historia zapomniana,

Warszawa 2014

M.R. Kowalczyk, Śladami Gersona. Warszawskie enklawy

kulturowe, Warszawa 2019

Kultura artystyczna Uniwersytetu Warszawskiego. Ars et

educatio, red. J. Miziołek, Warszawa 2003

E. Łepkowski, Gerson Wojciech, [w:] Polski Słownik

Biograficzny, T. VII, Kraków 1948-1958

A. Ryszkiewicz, Początki handlu obrazami w środowisku

warszawskim. Państwowy Instytut Sztuki. Studia z historii

sztuki polskiej, pod red. K. Piwockiego, t. IV, Wrocław 1953

A. Ryszkiewicz, Wojciech Gerson, [w:] Słownik artystów

polskich i obcych w Polsce działających, T. II D-G, red. J.

Maurin-Białostocka i.in., Wrocław-Warszawa-Kraków-

Gdańsk 1975, s. 309-316

Wojciech Gerson 1831-1901. Katalog wystawy

monograficznej, pod red. Janiny Zielińskiej, Muzeum

Narodowe w Warszawie, Warszawa 1978

Wojciech Gerson i jego uczniowie. Lato 1931 roku,

Towarzystwo Zachęty Sztuk Pięknych, Warszawa 1931

Wojciech Gerson - wspomnienie z wycieczki wodno-

piechotnej do Kazimierza Dolnego, oprac. W. Odorowski,

Ł. Rejowski, Muzeum Nadwiślańskie, Kazimierz Dolny

2013 

A.Vetulani, Ludowe zainteresowania Wojciecha Gersona,

„Polska Sztuka Ludowa”, t. 25, 1971, nr 1, s. 63-64

A.Vetulani, Wojciech Gerson, Warszawa 1952

K2_W02; K2_W03; K2_W04; K2_W05; K2_W06; K2_W07;

K2_U02; K2_U10; K2_K04

Pisemny egzamin – opracowanie zagadnienia na

podstawie treści wykładu.