Dwujęzyczność i wielojęzyczność

fakultatywne

mieszany: w sali i zdalnie
w sali

Studia I stopnia (licencjackie)

Kształcenie językowe na poziomie B2+

Kurs stanowi wprowadzenie do dynamicznie rozwijającej się dziedziny badań nad dwujęzycznością i wielojęzycznością. Pokazuje on te pola badawcze z czterech perspektyw: socjolingwistycznej, językoznawczej, psycholingwistycznej i edukacyjnej. W związku z tym podzielony jest na cztery części. Część 1 rozpoczyna od zdefiniowania pojęć dwujęzyczności i wielojęzyczności oraz dotyczy postaw społecznych wyrażanych wobec osób dwujęzycznych. Część 2 dotyczy przejawów użycia języka przez osoby wielojęzyczne oraz zjawiska transferu. Część 3 dotyczy aktywacji i współistnienia języków w umyśle. Część 4 przedstawia perspektywy edukacyjne, nauczanie dwu i wielojęzyczne i pojęcie kompetencji międzykulturowej.

Studia I stopnia (licencjackie)

Kształcenie językowe na poziomie B2+

Kurs dotyczy czterech perspektyw badań nad wielojęzycznością: socjolingwistycznej, językoznawczej, psycholingwistycznej and edukacyjnej. Dotyczyć będzie następujących zagadnień:

Część 1. Perspektywa socjolingwistyczna i językowa

1. Kim jest osoba dwujęzyczna? Czy uczący się języka jest dwujęzyczny? Czy ktoś kto mówi w jednym języku, a posługuje się językiem migowym jest dwujęzyczny? Jak zaawansowany musi być poziom języka drugiego, aby nazwać kogoś dwujęzycznym?

2. Wielojęzyczność i różnojęzyczność: czy znaczą to samo co dwujęzyczność? Co to znaczy, że “Dwujęzyczny to nie dwóch jednojęzycznych w jednym, ale wyjątkowa i specyficzna konfiguracja językowa” (Grosjean, 2008:14); oraz: “Wielojęzyczny to nie dwujęzyczny z dodatkowym językiem” (De Angelis & Selinker, 2001:45)

3. Przeszły i obecny stosunek do wielojęzyczności, negatywny i pozytywny stosunek do użycia języków w społeczeństwach zachodnich i w Polsce, prestiż języka, języki mniejszości, polityka językowa Unii Europejskiej.

4. Powszechność użycia angielskiego i konstelacje języków (DLC) z angielskim. Rola angielskiego jako lingua franca i konsekwencje globalnego użycia i powszechnego nauczania angielskiego.

Część 2. Perspektywa językowa

5. Językowe konsekwencje dwujęzyczności i kontaktu językowego: transfer i wpływy międzyjęzykowe (CLI). Przejawy dwu i wielojęzycznego użycia języków: zapożyczenia, mieszanie kodów, przełączanie kodów.

6. Podobieństwa i różnice między językami i ich konsekwencje dla przyswajania języków. Rola typologii języków i psychotypologii w transferze. Transfer konceptualny.

7. Podobieństwo miedzy językami w zakresie słownictwa: kognaty, internacjonalizmy i false friends. Ich wykorzystanie przy nauce języka przez osoby wielojęzyczne.

Część 3. Perspektywa psycholingwistyczna

8. Umysłowe konsekwencje dwujęzyczności: leksykon mentalny, modele wielojęzyczne. Założenia teoretyczne i rezultaty badań.

9. Poznawcze i językowe konsekwencje dwujęzyczności: wady i zalety. Funkcje wykonawcze mózgu u dwujęzycznych.

10. Dwujęzyczność dziecięca: jakie są jej konsekwencje poznawcze i językowe? Jak bada się dzieci dwujęzyczne?

Część 4. Perspektywa edukacyjna

11. Rola świadomości metajęzykowej w przyswajaniu języka przez wielojęzycznych. Czy wielojęzyczni i dwujęzyczni różnią się od jednojęzycznych w zadaniach językowych? Czym są afordancje językowe?

12. Świadomość różnojęzyczna u nauczyciela. Jak sprawić, by nauczyciele byli bardziej świadomi zalet wielojęzyczności? Jak wiedza i umiejętności pomagają rozwijać tę świadomość? Kompetencja interkulturowa. Jak czerpać z podobieństw językowych w klasie?

13. Złożoność edukacji dwu i wielojęzycznej. Rodzaje zajęć. Dlaczego edukacja dwujęzyczna działa lepiej w niektórych systemach edukacyjnych niż w innych?

W wersjach elektronicznych dostarczonych przez prowadzącego:

Aronin, L. (2018). Lecture 1. What is multilingualism? In: Singleton, D., & Aronin, L. (Eds.). Twelve Lectures on Multilingualism. Multilingual Matters.

Bialystok, E., Craik, F. I. M., Green, D. W., and Gollan, T. H. (2009) Bilingual Minds. Psychological Science in the Public Interest, 10(3), 89-129.

Cenoz, J. & Gorter, D. (2018). Lecture 4. Educational Policy and Multilingualism. In: D. Singleton and L. Aronin (eds.) Twelve Lectures on Multilingualism. Bristol: Multilingual Matters.

Cook, V. (2014) How do different languages connect in our minds? In: V. Cook, and D. Singleton (eds.). Key topics in second language acquisition. Bristol: Multilingual Matters.

Cook, V. (2016) Premises of multi-competence. In: V. Cook and L. Wei (eds.) The Cambridge Handbook of Linguistic Multi-competence. Cambridge: Cambridge University Press.

De Angelis, G, and Selinker, L. (2001). Interlanguage Transfer and Competing Linguistic Systems in the Multilingual Mind. In: Cross-linguistic influence in Third Language Acquisition: psycholinguistic perspectives, J. Cenoz., B. Hufeisen & U. Jessner (eds), Multilingual Matters.

De Angelis, G. (2007) Third or Additional Language Acquisition. Clevedon: Multilingual Matters.

De Angelis, G. (2018). Lecture 6. Cross-linguistic Influence and Multiple Language Acquisition and Use. In: D. Singleton and L. Aronin (eds.) Twelve Lectures on Multilingualism. Bristol: Multilingual Matters.

Dewaele, J-M. (2015). Bilingualism and Multilingualism. In: K. Tracy, C. Ilie and T. Sandel (eds.). The International Encyclopedia of Language and Social Interaction. John Wiley & Sons, Inc.

Festman, J. (2019). Lecture 9. The Psycholinguistics of Multilingualism. In: D. Singleton and L. Aronin (eds.) Twelve Lectures on Multilingualism. (pp. 233-269). Bristol: Multilingual Matters.

Jarvis, S., & Pavlenko, A. (2008). Crosslinguistic influence in language and cognition. Routledge.

Jessner, U. (2008) Teaching third languages: Findings, trends and challenges. Language Teaching 41: 15-56.

Komorowska, H. (2006). Intercultural competence in ELT syllabus and materials design. Scripta Neophilologica Posnaniensia, 8, 59-83.

Komorowska, H. (2014) Analyzing Linguistic Landscapes. A diachronic Study of Multilingualism in Poland. In: A. Otwinowska and G. De Angelis (eds.) Teaching and Learning in Multilingual Contexts: Sociolinguistic and Educational Perspectives. (pp.19-31) Bristol: Multilingual Matters.

Otwinowska, A. (2015). Cognate vocabulary in Language Acquisition and Use. Attitudes, Awareness, Activation. Bristol: Multilingual Matters.

Otwinowska, A. (2017). English teachers’ language awareness: away with the monolingual bias?, Language Awareness, 26(4), 304-324

Pavlenko, A. (2003a). "I never knew I was a bilingual": reimagining teacher identities in TESOL. Journal of Language, Identity, and Education, 2, 4, 251-268.

Pearson, Z. B. (2009). Children with two languages In: E. L. Bavin (ed.) The Cambridge Handbook of Child Language. Cambridge: CUP. pp. 379-398.

Ringbom, H. (2007). Cross-linguistic Similarity in Foreign Language Learning. Clevedon: Multilingual Matters.

Traxler, M. J. (2011) Introduction to psycholinguistics: Understanding language science. John Wiley and Sons.

Podczas dyskusji na zajęciach studenci nabywają umiejętności wyrażania myśli jasno, spójnie, logicznie i precyzyjnie, językiem poprawnym gramatycznie, fonetycznie i pod względem słownictwa.

Po zakończeniu kursu student zdobędzie następujące wiadomości, umiejętności i kompetencje społeczne

Wiedza

Studenci znają i rozumieją:

- (K_W02) w zaawansowanym stopniu kluczową terminologię związaną z dwujęzycznością wielojęzycznością, w tym pojęcia jedno, dwu- i wielojęzyczności, kompetencji różnojęzycznej i różno-kulturowości, transferu językowego, poznawczych i językowych skutków dwujęzyczności, pojęcia kompetencji międzykulturowej, świadomości językowej i świadomości różnojęzycznej nauczyciela języków obcych;

- (K_W02) w zaawansowanym stopniu główne metody i teorie badań nad wielojęzycznością, w tym najważniejsze podejścia krytyczne dotyczące zjawisk dwu- i wielojęzyczności u w ujęciu socjolingwistycznych, językoznawczym, psycholingwistycznym i edukacyjnym;

- (K_W04) w zaawansowanym stopniu powiązania języka z procesami historyczno-kulturowymi, w tym zjawisko powszechnego użycia języka angielskiego jako Lingua Franca i języka międzynarodowego oraz podejścia do dwu- i wielojęzyczności w kontekście polskim i europejskim;

- (K_W03) metodologię i tendencje rozwoju badań językoznawczych, psycholingwistycznych i edukacyjnych nad wielojęzycznością.

Umiejętności

Studenci potrafią:

- (K_U01) posługiwać się terminologią i aparatem pojęciowym z zakresu językoznawstwa, w tym zdefiniować dwu- i wielojęzyczność z różnych perspektyw, przytoczyć najważniejsze badania i teorie dotyczące wpływów międzyjęzykowych (zjawiska transferu), dwujęzycznego leksykonu mentalnego, poznawczych i językowych skutków wielojęzyczności;

- (K_U03) analizować i syntetyzować treści dotyczące zjawisk dwu- i wielojęzyczności w kontekście społecznym, historycznym i gospodarczym,;

- (K_U05) wyszukiwać informacje w różnych źródłach, poddać krytycznej ocenie źródło, ocenić przydatność informacji i dokonać analizy i syntezy informacji, w tym rozróżnić między prawdziwymi i fałszywymi poglądami dotyczącymi dwu- i wielojęzyczności;

- (K_U08) planować i organizować pracę indywidualną i w zespole by skutecznie realizować wyznaczone cele;

- (K_U09) przedstawić zdobytą wiedzę i komunikować się w sposób spójny, precyzyjny i poprawny językowo, posługując się językiem angielskim na poziomie minimum C1 według Europejskiego Systemu Opisu Kształcenia Językowego'

Kompetencje społeczne

Studenci są gotowi do:

- (K_K01) wypełniania zobowiązań społecznych i podejmowania działań na rzecz otoczenia społecznego wynikających z wiedzy i umiejętności o uczniach wielojęzycznych zdobytych w toku kształcenia;

- (K_K03) wzięcia odpowiedzialności za pracę własną w trakcje kursu i poszanowania pracy innych, dbając o przestrzeganie zasad i norm etycznych w działaniach projektowych i innych aktywnościach podejmowanych w ramach pracy zawodowej, wolontariatu itp.;

- (K_K04) podjęcia inicjatywy indywidualnej i samodzielności w kwestiach społecznych dzięki umiejętności krytycznej oceny treści różnych przekazów.

Kształcenie językowe na poziomie B2+

Możliwe są nie więcej niż dwie nieobecności na semestr.

Ocena końcowa zależy od czynników związanych z wiedzą i językiem studenta:

1. Aktywne uczestnictwo w zajęciach: 30%

- Wiedza: jakość komentarzy po przeczytaniu zadanej literatury, uczestnictwo w dyskusji.

- Język: płynność i poprawność wypowiedzi, w tym użycie słownictwa danego dla dziedziny.

- Czytanie wybranych tekstów jest obowiązkowe dla uczestnictwa w zajęciach.

2. Test w połowie semestru: 30%

- Wiedza: pytania otwarte i zamknięte (Prawda/Fałsz; wielokrotnego wyboru, uzupełnianie luk). Test bazuje na tekstach do czytania i dyskusji w klasie.

- Wiedza: płynność i poprawność wypowiedzi pisemnej, w tym użycie słownictwa danego dla dziedziny.

Oceny z testu

5 - 93-100%

4+ - 85-92%

4 - 77-84%

3+ - 69-76%

3 - 60-68%

2 - mniej niż 60%

3. Egzamin ustny: 40%

- Wiedza: jakość refleksji na temat tekstów, logika wypowiedzi, wykazanie zrozumienia dla problemów omawianych na zajęciach.

- Język: płynność i poprawność wypowiedzi, w tym użycie słownictwa danego dla dziedziny.

Zaliczenie poprawkowe polega na dodatkowym egzaminie ustnym.