Antyczna (o)kultura. Antropologia i recepcja magii starożytnej

ogólnouniwersyteckie

Bierna znajomość języka angielskiego na poziomie minimum B1 (niezbędna do lektury obowiązkowych tekstów)

Bierna znajomość języka angielskiego na poziomie minimum B1 (niezbędna do lektury obowiązkowych tekstów)

Skrócony opis przedmiotu Konwersatorium poświęcone jest antycznym praktykom rytualnym jako czynnikom kulturotwórczym kształtującym literaturę, widowisko, wzorce zachowań społecznych oraz – współcześnie – film i różne formy sztuki i rozrywki cyfrowej. Studenci będą zapoznawać się z zagadnieniami związanymi z głównym tematem zajęć na podstawie tekstów źródłowych (w przekładach na język polski lub ewentualnie angielski) oraz opracowań naukowych, oraz będą badać współczesną (XX i XXI w.) kulturę popularną pod kątem obecności motywów zaczerpniętych z antycznej tradycji religijnej i ezoterycznej.

Studenci zapoznają się z praktykami i wierzeniami z pogranicza religii, magii, medycyny i filozofii na podstawie opracowań naukowych oraz tekstów źródłowych.

W szczególności:

– poznają ogólne tło społeczne i kulturowe wybranych wierzeń i praktyk – zdobywają podstawową wiedzę o metodach leczenia chorób ciała i duszy, wierzeniach związanych ze śmiercią i narodzinami oraz zjawiskami i procesami zachodzącymi w świecie przyrody

– zapoznają się z obyczajami i „zabobonami”, które stały się często wykorzystywanym motywem literackim oraz przetrwały w niezmienionej formie do czasów współczesnych;

– nabywają ogólną wiedzę o literaturze wykorzystującej wątki związane z praktykami magicznymi;

– zapoznają się z dorobkiem literackim wielu twórców literatury greckiej i rzymskiej (w przekładzie – znajomość greki i łaciny nie jest wymogiem sine qua non) oraz poznają jej wpływ na współczesną literaturę i film

- badają teksty kultury z XX i XXI wieku pod kątem obecności różnych wariantów recepcji antycznej tradycji ezoterycznej.

Bohak, G. Ancient Jewish Magic

Brier, B. Ancient Egyptian magic

Burkert, W. Stwarzanie świętości

Burkert, W. Starożytne kulty misteryjne

Burkert, W. Homo necans

Collins, D. Magic in the ancient Greek world

Czerwiński, M., Magia, mit i fikcja

Davies, O. Grimoires. A History of magic books

Hart, G. The Routledge Dictionary of Egyptian Gods and Goddesses

Faraone, Ch. A. Ancient Greek Love Magic

Frazer, J. Złota gałąź

Gilhus, I. Animals, Gods and Humans

Girard, R. Kozioł ofiarny

Girard, R. Sacrum i przemoc

Johnston, S. I. Ancient religions

King, L. W. Babylonian Magic and Sorcery being the Prayers of the Lifting of the Hand

Luck, G. Arcana Mundi: Magic and the occult In the Greek and Roman Worlds

Meyer, M., Marecki, P. Magic and ritual In the ancien world

Ogden, D. Magic, Witchcraft and Ghosts nn the Greek and Roman Worlds

Stefański, L. E., Komar, M. Od magii do psychotroniki

Tuwim, J., Czary i czarty polskie

West, M. Wschodnie oblicze Helikonu

Wypustek, A. Magia antyczna

Zalewski, L. Herbs In Magic and Alchemy

Teksty źródłowe:

Apulejusz z Madaury – Metamorfozy albo Złoty Osioł

Apulejusz z Madaury – Apologia

Horacy - Gawędy

Owidiusz – Metamorfozy, Fasti

Petroniusz – Satyricon

Pliniusz Starszy – Historia Naturalna

Teokryt – Sielanki

Po zakończeniu zajęć student/studentka

w zakresie WIEDZY:

– ma ogólną wiedzę o tle historycznym ważnym dla omawianych zagadnień z dziedziny religii, filozofii i kultury (K_W03);

– poznaje fenomen symbiozy elementów religii, ezoteryki i nauki w obrębie praktyk kultowych (K_W05);

– ma świadomość wpływu starożytnych wierzeń i praktyk na współczesne religie, teksty kultury i zwyczaje znane z życia codziennego (K_W07);

– posiada podstawowe wiadomości o początkach kształtowania się literatury naukowej grecko-rzymskiej oraz analizuje mechanizmy praktyk rytualnych i ich wpływ na współczesną kulturę (K_W09)

– identyfikuje motywy które wywarły (i wywierają nadal) wpływ na późniejszych twórców tekstów kultury wykorzystujących jako motyw przewodni praktyki kultowe i ezoteryczne (K_W09)

W zakresie UMIEJĘTNOŚCI student/studentka

– potrafi wydobyć z tekstu oryginalnego potrzebne informacje (K_U02);

- potrafi analizować dzieła sztuk wizualnych, multimedialnych, performatywnych (K_U03);

– rozpoznaje najważniejsze gatunki literackie, w których pojawiają się wątki zainspirowane zjawiskami związanymi z kultami i wierzeniami grecko-rzymskimi (K_U02)

W zakresie KOMPETENCJI SPOŁECZNYCH student/studentka

– rozumie potrzebę ustawicznego dokształcania się a także nabywa umiejętności właściwej selekcji powszechnie dostępnych źródeł cyfrowych (K_K01),

– pracuje w grupie oraz przedstawia wyniki tej pracy (prezentacja ustna) (K_U08), (K_U13), (K_K04)

– pracuje indywidualnie (przygotowanie krótkiej wypowiedzi), samodzielnie wyszukując, selekcjonując i oceniając materiał (K_W07);

- rozumie oraz w dyskusji podczas zajęć stosuje zasady tolerancji i poszanowania wszelkich różnic kulturowych i światopoglądowych (K_K07);

- rozumie znaczenie bogactwa i dziedzictwa kulturowego zarówno Europy, jak i innych, nawet najodleglejszych regionów (K_K08)

Na bieżąco sprawdzana jest znajomość wymaganych zagadnień (podawanych z minimum 7-14 dniowym wyprzedzeniem), stopień zrozumienia fragmentów tekstu. Brana jest pod uwagę aktywność (przygotowanie indywidualne) na zajęciach.

Zaliczenie ustne na ocenę (prezentacja lub referat dotyczący ustalonego wcześniej tematu)