Chrześcijaństwo wobec problematyki czasu (od starożytności do czasów nowożytnych)

ogólnouniwersyteckie

Umiejętność czytania tekstów w języku angielskim, mile widziana znajomość innych języków, w tym języków starożytnych

Podstawowa wiedza z zakresu historii powszechnej i historii kultury

Celem przedmiotu jest monograficzne ujęcie historycznych zagadnień dotykających związków między chrześcijaństwem a szeroko rozumianą chronologią. Kurs, mający formę hybrydową i łączący wykład monograficzny z konwersatorium, ma na celu zmapowanie kluczowych momentów w dziejach chrześcijaństwa, w których dochodziło do istotnych sporów dotyczących różnie pojmowanego czasu oraz wskazanie tego, w jaki sposób kontrowersje te przekładały się na poczucie tożsamości poszczególnych wspólnot chrześcijańskich i relacje pomiędzy nimi.

Celem przedmiotu jest monograficzne ujęcie historycznych zagadnień dotykających związków między chrześcijaństwem a szeroko rozumianą chronologią. Kurs, formę hybrydową i łączący wykład monograficzny z konwersatorium, ma na celu zmapowanie kluczowych momentów w dziejach chrześcijaństwa, w których dochodziło do istotnych sporów dotyczących różnie pojmowanego czasu oraz wskazanie tego, w jaki sposób kontrowersje te przekładały się na poczucie tożsamości poszczególnych wspólnot chrześcijańskich i relacje pomiędzy nimi.

W ramach kursu poruszone zostaną problemy związane z kształtowaniem się sposobu funkcjonowania Kościoła w starożytności i kontrowersji związanych z rytmem świąt począwszy od soboru nicejskiego w roku 325, poprzez zagadnienia związane ze średniowieczną komputystyką i podejmowanymi w okresie średniowiecza próbami reformy kalendarza, wprowadzenie kalendarza gregoriańskiego i wynikające z tego faktu napięcia pomiędzy katolikami, protestantami i wyznawcami prawosławia, aż po podejmowane współcześnie próby załagodzenia różnic i ujednolicenia rachuby czasu. Tematyka chronologiczna zostanie przedstawiona w kontekście historii nauki, historii politycznej i społecznej oraz dziejów piśmiennictwa.

Kolejne spotkania będą składać się z prezentacji wprowadzających i nakreślających szerszy kontekst, po których będzie następować dyskusja wokół zadanych uprzednio krótkich fragmentów tekstów źródłowych.

Podstawowe opracowania (w całości lub we wskazanych fragmentach)

B. Blackburn, L. Holford-Strevens, The Oxford Companion to the Year: An Exploration of calendar customs and time-reckoning, Oxford: Oxford University Press, 1999

A. Borst, The Ordering of Time: From the Ancient Computus to the Modern Computer, London: Polity Press, 1993

P. Burke, Reflections on the Cultural History of Time, “Viator” 35 (2004), s. 1–10.

E. Carlebach, Palaces of Time: Jewish Calendar and Culture in Early Modern Europe, Cambridge, MA–London: The Belknap Press of Harvard University Press, 2011

Kalendarze, red. E. Gigilewicz, Lublin: TN KUL, 2003

J. Naumowicz, Geneza chrześcijańskiej rachuby lat. Historyczno-teologiczne podstawy systemu Dionizego Mniejszego, Kraków–Tyniec: Wydawnictwo Benedyktynów, 2000

J. Naumowicz, Prawdziwe początki Bożego Narodzenia, Warszawa: Wydawnictwo UKSW 2014

C.P.E. Nothaft, Dating the Passion: The Life of Jesus and the Emergence of Scientific Chronology (200–1600), Leiden–Boston: Brill, 2012

C.P.E. Nothaft, Medieval Latin Christian Texts on the Jewish Calendar, Leiden–Boston: Brill, 2014

H. Wąsowicz, Chronologia średniowieczna, Lublin: Wydawnictwo KUL, 2013.

UWAGA: Lista tekstów źródłowych analizowanych w trakcie zajęć zostanie podana uczestnikom kursu w trakcie pierwszych zajęć

K_W01 Uczestnik kursu ma poszerzoną i pogłębioną wiedzę o miejscu i roli nauk humanistycznych, społecznych, ścisłych i przyrodniczych w związku z ujmowaniem czasu w kulturze, w tym w jego aspekcie religijnym

K_W06 Uczestnik kursu zna, rozumie i umie stosować metody badawcze nauk humanistycznych, społecznych i przyrodniczych w zakresie wiedzy na temat roli różnych sposobów ujmowania czasu w ramach chrześcijaństwa i innych religii

K_W10 Uczestnik zna, rozumie i umie stosować metody badawcze w zakresie wiedzy o roli chrześcijaństwa w kulturze

K_U01 Uczestnik kursu potrafi w szerokim zakresie selekcjonować oraz interpretować informacje pochodzące z różnych źródeł tekstowych, ikonograficznych, elektronicznych, a związanych z kulturowym wymiarem kategorii czasu jako istotnego elementu tradycji chrześcijaństwa i innych religii

K_U03 Uczestnik potrafi przeprowadzić krytyczną analizę i interpretację różnych rodzajów tekstów, obrazów i zjawisk społecznych związanych z rozwojem chrześcijaństwa, stosując oryginalne podejście, oparte o najnowsze osiągnięcia nauk humanistycznych i społecznych

K_U11 Uczestnik potrafi samodzielnie, w sposób twórczy i pogłębiony zanalizować tekst pisemny i ustny o charakterze naukowym w języku polskim oraz w jednym z języków kongresowych na temat związany ze specjalnością

K_K03 Uczestnik rozumie dynamikę rozwoju naukowego, kulturowego i społecznego oraz śledzi nowe metody i paradygmaty badawcze

K_K07 Rozumie zasady tolerancji i różnic kulturowych w odniesieniu do różnych religii

Składowe oceny:

(a) aktywność na zajęciach (wypowiedzi indywidualne, praca w grupach) (40%)

(b) prezentacja wylosowanego zagadnienia w trakcie egzaminu (60%)

Maksymalna ilość nieusprawiedliwionych nieobecności – 2.