Chrześcijaństwo kręgu śródziemnomorskiego a islam i judaizm

ogólnouniwersyteckie

Potrzebna jest ogólna wiedza humanistyczna, podstawowe wiadomości dotyczące Kościoła prawosławnego i katolickiego. Niezbędna jest podstawowa znajomość na temat judaizmu i islamu

Na zajęciach w zarysie będzie omówiona historia chrześcijaństwa w krajach basenu Morza Śródziemnego, a także historia judaizmu i islamu na tych terenach. Zaprezentowane zostaną też w zarysie relacje i wzajemna koegzystencja wyznawców tych trzech wielkich religii monoteistycznych. Jednym z ważniejszych tematów będą chrześcijańskie ośrodki religijne znajdujące się m.in. w Konstantynopolu, Rzymie, Aleksandrii, Antiochii. Priorytetowo zostanie również przedstawiona Jerozolima jako święte miasto chrześcijaństwa, judaizmu oraz islamu. Podczas zajęć studenci poznają także historię relacji chrześcijan Wschodu i Zachodu z wyznawcami islamu. Omówione będą wybrane teksty liturgiczne powstałe w interesującym nas obszarze geograficznym. Studenci zapoznają się także z podstawowymi cechami sztuki tworzonej na tym obszarze na przestrzeni wieków przez chrześcijaństwo, judaizm i islam.

Zajęcia mają na celu wyposażenie studentów w wiedzę na temat rozwoju chrześcijaństwa w obszarze Morza Śródziemnego, jego relacji z judaizmem oraz islamem. Studenci zapoznają się z elementami tradycji i obrzędowości Kościoła wschodniego oraz zachodniego w kontekście związków z judaizmem. Wspomniane będą także tradycje obrzędowe islamu. Te trzy religie monoteistyczne zaprezentowane będą także w kontekście sztuki oraz literatury. Zostaną również najważniejsze wydarzenia historyczne oraz podstawy teologiczne, które doprowadziły do uformowania judaizmu, chrześcijaństwa oraz islamu. Studenci zapoznają się z różnicami między tradycją wschodnią (bizantyńską) oraz zachodnią (łacińską ).

Zajęcia mają charakter konwersatorium. Każdy z uczestników zobowiązany jest przygotować się do zajęć następnych. Formą przygotowania jest zapoznanie się z literaturą przedmiotu. Przy zaliczeniu zajęć będą brane pod uwagę następujące elementy: odpowiedź ustna na ocenę, dotycząca omawianych podczas zajęć zagadnień, obecność (możliwe 2 nieobecności w ciągu semestru) i aktywne uczestnictwo w zajęciach. Dla chętnych będzie możliwość przygotowania i wygłoszenia referatu na wybrany przez siebie temat, po wcześniejszym uzgodnieniu tematyki z wykładowcą. Referat będzie brany pod uwagę przy ocenie na koniec semestru.

-Salomon N., Judaizm, tłum. J. Mytkowska, Warszawa 1997

-Dalven, Rae, The Jews of Ioannina, Cadmus Press, 1989

-Kameraz-Kos N., Święta i obyczaje żydowskie, Warszawa 1997

-Battenberg F., Żydzi w Europie: proces rozwoju mniejszości żydowskiej w nieżydowskim środowisku Europy. Wrocław 2008

-Gkoumas, P. Bibliography on the Romaniote, 2016

-Kallistos Ware, Kościół prawosławny, tłum. W. Misijuk, Białystok 2002

-Bendza M., Szymaniuk A., Starożytne patriarchaty prawosławne, Białystok 2005

-O'Shea S., Morze wiary: islam i chrześcijaństwo w świecie śródziemnomorskim doby średniowiecza, tłum. R. Kot, Poznań 2009

-Koran, tłum. J. Bielawski, Warszawa 1989

Efekty uczenia się osiągnięte po ukończeniu przedmiotu

W zakresie wiedzy zna i rozumie:

(K_W01) ma pogłębioną wiedzę na temat obecności kultury grecko-rzymskiej w rozwoju judaizmu, chrześcijaństwa oraz islamu, także jej obecności w czasach współczesnych. Zna zasady wiary chrześcijańskiej, judaizmu oraz islamu.

(K_W04) ma uporządkowaną i pogłębioną wiedzę z zakresu kultury Kościoła (prawosławnego oraz łacińskiego) w regionie Śródziemnomorza, dostrzega historyczne i współczesne związki oraz interakcje w obrębie wyznań chrześcijańskich w tym regionie.

(K_W06) zna główne trendy rozwojowe i powiązania w zakresie teologii, historii oraz obrzędowości. Zna wybraną współczesną terminologię w języku polskim wywodzącą się z języka greckiego i łacińskiego

(K_W07) zna powiązania między religiami monoteistycznymi, nabył podstawy podejścia interdyscyplinarnego w studiach religioznawczych i międzycywilizacyjnych

W zakresie umiejętności:

(K_U02) potrafi przeprowadzić krytyczną analizę i interpretację wybranych tekstów o tematyce religijnej i zjawisk kultury oraz ich ocenę, uwzględniając ich znaczenie a także oddziaływanie w procesie historyczno-kulturowym.

(K_U03) potrafi przekazać uzyskane wyniki w postaci wypowiedzi ustrukturyzowanej i

uargumentowanej, zarówno w formie pisemnego opracowania jak i ustnego wystąpienia.

Wykorzystuje przy tym znajomość terminologii przedmiotowych zagadnień. Potrafi zweryfikować swoje poglądy poprzez udział w dyskusji lub debacie w języku polskim.

W zakresie kompetencji społecznych:

(K_K01) rozumie wagę krytycznej oceny poznawanych treści i uznaje znaczenie wiedzy oraz rozumie potrzebę wykorzystywania jej w rozwiązywaniu problemów praktycznych i teoretycznych.

(K_K02) ma poczucie odpowiedzialności za zachowanie i rozwijanie kultury, inicjuje działania uwzględniające potrzeby środowiska społecznego w sposób kreatywny.

(K_K05) uczestnicząc w dyskusji jest otwarty na dialog międzywyznaniowy i międzyreligijny. Wykazuje postawę otwartą na różnorodną kulturę poszczególnych narodów i grup etnicznych, rozumiejąc w kontekście historycznym formowanie się relacji międzyreligijnych. Rozumie zasady tolerancji i różnic kulturowych.

Odniesienia do kierunkowych efektów uczenia się programu

K_W01 w pogłębionym stopniu tematy obecnosci kultury grecko-rzymskiej w kulturach późniejszych epok i współczesności

K_W04 temat kultury i języka wybranego regionu Śródziemnomorza, prowadzącą do specjalizacji, dostrzega historyczne i współczesne związki oraz interakcje w obrębie kultur Śródziemnomorza.

K_W06 powiązania między dyscyplinami humanistycznymi oraz specyficzne zależności między poszczególnymi dyscyplinami, które dotyczą studiów nad kulturą; nabył podstawy podejścia interdyscyplinarnego w studiach kulturoznawczych i międzycywilizacyjnych.

K_W07 zależności między poszczególnymi dyscyplinami, które dotyczą studiów nad kulturą oraz innymi dyscyplinami z zakresu humanistyki i wybranych nauk społecznych.

K_U02 przeprowadzić krytyczną analizę i interpretację wybranych wytworów i zjawisk kultury oraz ich ocenę, uwzględniając ich znaczenie a także oddziaływanie w procesie historyczno- kulturowym.

K_U03 przekazać uzyskane wyniki w postaci wypowiedzi ustrukturyzowanej i uargumentowanej, zarówno w formie pisemnego opracowania jak i ustnego wystąpienia (referatu konferencyjnego lub głosu w dyskusji). Potrafi zweryfikować swoje poglądy poprzez udział w dyskusji lub debacie. Wypowiedź formułuje w języku polskim lub obcym na poziomie B2+ (uwzględniając specjalistyczną terminologię) wobec różnych kręgów odbiorców.

K_K02 zrozumienia odpowiedzialności za zachowanie i rozwijanie kultury, inicjuje działania uwzględniające potrzeby środowiska społecznego w sposób kreatywny.

K_K05 uczestniczenia w dyskusji: szanuje poglądy partnerów i używa argumentów merytorycznych; rozumie zasady tolerancji i różnic kulturowych. Potrafi podejmować wiodącą rolę w zespole.

- ocena jednego referatu przygotowanego i wygłoszonego przez studenta

- aktywne uczestnictwo w zajęciach

- odpowiedź ustna dotycząca tematyki zajęć

Liczba dopuszczalnych nieobecności: 2

5 lub więcej nieobecności skutkuje niezaliczeniem przedmiotu