Chrześcijaństwo kręgu śródziemnomorskiego a islam i judaizm

ogólnouniwersyteckie

Potrzebna jest ogólna wiedza humanistyczna, podstawowe wiadomości dotyczące Kościoła prawosławnego i katolickiego. Niezbędna jest podstawowa znajomość na temat judaizmu i islamu

Na zajęciach w zarysie będzie omówiona historia chrześcijaństwa w krajach basenu Morza Śródziemnego, a także historia judaizmu i islamu na tych terenach. Zaprezentowane zostaną też w zarysie relacje i wzajemna koegzystencja wyznawców tych trzech wielkich religii monoteistycznych. Jednym z ważniejszych tematów będą chrześcijańskie ośrodki religijne znajdujące się m.in. w Konstantynopolu, Rzymie, Aleksandrii, Antiochii. Priorytetowo zostanie również przedstawiona Jerozolima jako święte miasto chrześcijaństwa, judaizmu oraz islamu. Podczas zajęć studenci poznają także historię relacji chrześcijan Wschodu i Zachodu z wyznawcami islamu. Omówione będą wybrane teksty liturgiczne powstałe w interesującym nas obszarze geograficznym. Studenci zapoznają się także z podstawowymi cechami sztuki tworzonej na tym obszarze na przestrzeni wieków przez chrześcijaństwo, judaizm i islam.

Zajęcia mają na celu wyposażenie studentów w wiedzę na temat rozwoju chrześcijaństwa w obszarze Morza Śródziemnego, jego relacji z judaizmem oraz islamem. Studenci zapoznają się z elementami tradycji i obrzędowości Kościoła wschodniego oraz zachodniego w kontekście związków z judaizmem. Wspomniane będą także tradycje obrzędowe islamu. Te trzy religie monoteistyczne zaprezentowane będą także w kontekście sztuki oraz literatury. Zostaną również najważniejsze wydarzenia historyczne oraz podstawy teologiczne, które doprowadziły do uformowania judaizmu, chrześcijaństwa oraz islamu. Studenci zapoznają się z różnicami między tradycją wschodnią (bizantyńską) oraz zachodnią (łacińską ).

Zajęcia mają charakter konwersatorium. Każdy z uczestników zobowiązany jest przygotować się do zajęć następnych. Formą przygotowania jest zapoznanie się z literaturą przedmiotu. Przy zaliczeniu zajęć będą brane pod uwagę następujące elementy: odpowiedź ustna na ocenę, dotycząca omawianych podczas zajęć zagadnień, obecność (możliwe 2 nieobecności w ciągu semestru) i aktywne uczestnictwo w zajęciach. Dla chętnych będzie możliwość przygotowania i wygłoszenia referatu na wybrany przez siebie temat, po wcześniejszym uzgodnieniu tematyki z wykładowcą. Referat będzie brany pod uwagę przy ocenie na koniec semestru.

-Salomon N., Judaizm, tłum. J. Mytkowska, Warszawa 1997

-Dalven, Rae, The Jews of Ioannina, Cadmus Press, 1989

-Kameraz-Kos N., Święta i obyczaje żydowskie, Warszawa 1997

-Battenberg F., Żydzi w Europie: proces rozwoju mniejszości żydowskiej w nieżydowskim środowisku Europy. Wrocław 2008

-Gkoumas, P. Bibliography on the Romaniote, 2016

-Kallistos Ware, Kościół prawosławny, tłum. W. Misijuk, Białystok 2002

-Bendza M., Szymaniuk A., Starożytne patriarchaty prawosławne, Białystok 2005

-O'Shea S., Morze wiary: islam i chrześcijaństwo w świecie śródziemnomorskim doby średniowiecza, tłum. R. Kot, Poznań 2009

-Koran, tłum. J. Bielawski, Warszawa 1989

W zakresie wiedzy:

- wykazuje się podstawową wiedzą z zakresu historii Kościoła (prawosławnego oraz łacińskiego)

- zna podstawowe zasady wiary chrześcijańskiej, judaizmu oraz islamu

- zna wybraną terminologią w języku polskim

- posiada podstawową wiedzę z zakresu obrzędowości chrześcijańskiej, judaistycznej oraz islamskiej

- posiada podstawową wiedzę teologiczną trzech religii monoteistycznych

- zna przyczyny powstania tych religii

- posiada podstawową wiedzę na temat sztuki i dzieł liturgicznych oraz teologicznych chrześcijaństwa oraz islamu

- rozróżnia terminy: religia, wyznanie, obrządek, obrzęd, świątynia, synagoga

W zakresie umiejętności:

- potrafi przygotować referat na wskazany przez prowadzącego temat

- bierze udział w dyskusji na wybrane tematy dotyczące analizowanych zagadnień

- wykorzystuje znajomość terminologii przedmiotowych zagadnień

w wypowiedziach:

- korzysta z wybranych tekstów kultury dla uzasadnienia własnego stanowiska na określony temat

- w wypowiedziach posługuje się określoną w przedmiocie terminologią

W zakresie kompetencji społecznych:

- jest otwarty na dialog międzywyznaniowy i międzyreligijny.

- wykazuje postawę otwartą na różnorodną kulturę poszczególnych narodów i grup etnicznych, rozumiejąc w kontekście historycznym formowanie się relacji chrześcijaństwa z judaizmem oraz islamem

-rozumie zasady tolerancji

-ocena jednego referatu przygotowanego i wygłoszonego przez studenta

-aktywne uczestnictwo w zajęciach

-odpowiedź ustna dotycząca tematyki zajęć