Wstęp do bioetyki

ogólnouniwersyteckie

Celem przedmiotu jest zapoznanie studentów z historią, naturą i specyfiką bioetyki jako interdyscyplinarnej dziedziny wiedzy naukowej i praktyki społecznej.

Przedmiot ma charakter propedeutyczny. Jego celem jest zapoznanie studentów i studentek z historią i genezą bioetyki, dostarczenie wiedzy na temat interdyscyplinarnej natury bioetyki, jej miejsca w systemie nauk oraz jej specyfiki przedmiotowej i metodologicznej. W czasie zajęć omówione zostaną m.in. następujące zagadnienia: natura bioetyki, etyki lekarska a bioetyka na tle historii medycyny zachodniej, powstanie bioetyki w XX w., kodyfikacja etyki lekarskiej, obszary bioetyki i jej zasięg problemowy, rola praw człowieka w bioetyce, metody i interdyscyplinarność bioetyki.

- Różyńska, J. i Łuków, P., ”Narodziny i natura bioetyki.” w: Bioetyka, red.: Joanna Różyńska i Weronika Chańska,. Warszawa: Wolters Kluwer Polska, 2013, str. 15-31.

- D. Callahan, Bioethics as a Discipline, The Hastings Center Studies, Vol. 1, No. 1 (1973), str. 66-73.

- Brzeziński, T., Rozdział I w: „Historia medycyny”. IV wyd.: Wydawnictwo Lekarskie PZWL, 2014, str. 25-65.

- Edelstein, L., “The hippocratic oath, text, translation and interpretation.” w: Ancient medicine; selected papers of Ludwig Edelstein, red.: OwseiTemkini Clarice Lilian Temkin. Baltimore,: The Johns Hopkins Press, 1967, str. 40-48, 55-63.

- Potter, V R., "Bioethics, the science of survival." Perspectives in Biology and Medicine 14 (1970), str. 127-138

- Jahr, F., "Bio-ethics”, w: Essays in bioethics and ethics 1927 - 1947, red.: H.M. Sass 2011, str. 2 – 4.

- R. Sandler, Environmental Ethics, Oxford University Press, 2018, str. 90 - 98, 148 – 153.

- M.A. Warren, „Status moralny. Obowiązki wobec osób i innych istot żywych”, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego 2019, str. 26 - 37; 55 - 74.

- Z. Szawarski, „Początki i rozwój etyki badań naukowych w biomedycynie”, [w:] J. Różyńska, M. Waligóra, „Badania naukowe z udziałem ludzi w biomedycynie”, Wolters Kluwer Polska, 2012

- Beecher, H. K., "Ethics and clinical research." New England Journal of Medicine 274, no. 24 (Jun 16 1966), str. 1354-60; wraz z komentarzem: J. Harkness, S. E. Lederer, D. Wikler, Laying ethical foundations for clinical research, Bulletin of the World Health Organization, 2001, 79 (4).

- Kodeks etyki lekarskiej: Tekst jednolity z dnia 2 stycznia 2004 r., zawierający zmiany uchwalone w dniu 20 września 2003 r. Przez nadzwyczajny VII Krajowy Zjazd Lekarzy (biuletyn NRL 2004, nr 1, poz. 84). Warszawa: Naczelna Izba Lekarska,, 2004, str. 1 – 32.

- Łuków, P., „Etyka lekarska a bioetyka” oraz „Bioetyka – natura i problematyka” w: System Prawa Medycznego. Tom I. Pojęcie, źródła i zakres prawa medycznego, Wolters Kluwer Polska, Warszawa 2018, str. 46-61.

- Łuków, P., Medycyna bez kodeksu w: „Moralność medycyny. O sztuce dobrego życia i o sztuce leczenia”, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe „Semper”, 2012, str. 18-38

- Różyńska J., „Bioetyka a prawo medyczne” oraz „Charakter norm zawartych w kodeksach etyki zawodów medycznych” w: System Prawa Medycznego. Tom I. Pojęcie, źródła i zakres prawa medycznego, Wolters Kluwer Polska, Warszawa 2018.

- Van Der Burg W., Law and Bioethics, in: Kuhse H., Singer P. (eds.), A Companion to Bioethics, Blackwell Publishing 2001: 49-57.

- Gbadegesin S., Bioethics and Cultural Diversity, in: Kuhse H., Singer P. (eds.), A Companion to Bioethics, Blackwell Publishing 2001, str. 24-31.

- Brody B., Religion and Bioethics, in: Kuhse H., Singer P. (eds.), A Companion to Bioethics, Blackwell Publishing 2001, str. 41-48.

- W. Osiatyński, „Prawa człowieka i ich granice”, Znak 2011, rozdział pt. „Czy można odbudować ponadkulturowy konsensus w kwestii praw człowieka?”

- Andorno R., Human Dignity and Human Rights as a Common Ground for a Global Bioethics, „Journal of Medicine and Philosophy” 2009 (34), str. 223-40.

- Chyrowicz, B., „Metody bioetyki”, w: Bioetyka, red. J. Różyńska, W. Chańska, Wolters Kluwer, Warszawa 2013, s. 32–46.

- James F. Childress, Chapter 1. Methods in Bioethics, [in:] Oxford Handbook of Bioethics, ed. Steinbock, pp. 15 – 42.

- Rothman, D.J., Strangers at the bedside: A history of how law and bioethics transformed medical decision making. New York: Aldine de Gruyter, 2003, rozdz. 7.The Doctor as Stranger, str. 127 – 147.

- Illich, I., The killing of pain [in:] Medical Nemesis. The Expropriation of Health, Toronto [etc.] : Bantam Books, 1977, ss. 133-154.

- Marcin Moskalewicz, Medykalizacja: patogeneza i objawy, „Czas kultury” 6/2012, str. 25 – 35.

- Parens E., On good and bad forms of medicalization, Bioethics 27: 1 (2011), str. 1 – 8.

Nabyta wiedza:

Student/ka zna i dogłębnie rozumie:

- historię, genezę i naturę bioetyki, jej specyfikę przedmiotową i metodologiczną oraz powiązania z różnymi dyscyplinami i subdyscyplinami nauki oraz praktyki społecznej (K_W01)

- rolę bioetyki w praktyce i rozwoju nauk biomedycznych i innych bionauk (K_W02)

- terminologię bioetyczną w języku polskim oraz w języku angielskim (K_W03)

Nabyte umiejętności:

Student/ka potrafi:

- rozpoznawać problemy i konflikty etyczne występujące w praktyce i rozwoju bionauk oraz w praktyce życia codziennego i społecznego (K_U01)

- krytycznie analizować wypowiedzi ustne i pisemne innych autorów z zakresu etyki i bioetyki – rekonstruować tezy, identyfikować założenia faktyczne oraz normatywne, krytycznie oceniać poprawność i siłę argumentacji (K_U02)

- przygotować i wygłosić wystąpienie ustne (prezentację, referat) z zakresu bioetyki (K_U14)

Nabyte kompetencje społeczne:

Student/ka jest gotów/a do:

- uznawania znaczenia wiedzy z zakresu etyki i bioetyki oraz edukacji bioetycznej w rozwiązywaniu problemów, jakie rodzi praktyka i rozwój nauki (K_K02)

- rzetelnego i odpowiedzialnego rozwijania dorobku bioetyki jako dziedziny teoretycznej i praktyki społecznej (K_K06)

Zajęcia kończą się pisemnych kolokwium składającym się z pytań otwartych i zamkniętych (test). W czasie semestru każdy student/studentka przygotowuje jeden referat z lektury dodatkowej. Ocena końcowa jest średnią ważoną z oceny za aktywność, referat oraz z kolokwium. Nie można zaliczyć zajęć bez zaliczenia kolokwium.

Komponenty oceny:

(1) przygotowanie i aktywność na zajęciach [40%]

(2) kolokwium [40%]

(3) referat [20%]

Oceny z kolokwium są wystawiane według następującej skali:

100-90% - ocena 5,0

89-85% - ocena 4,5

84-75% - ocena 4,0

74-70% - ocena 3,5

69-60% - ocena 3,0

59-0% - ocena 2

Dopuszczalna liczba nieobecności podlegających usprawiedliwieniu: dwie w semestrze