Filozofia języka

monograficzne
ogólnouniwersyteckie

Najważniejsze zagadnienia składni (zasada kompozycjonalności, gramatyka kategorialna (Husserl, Frege, Geach, Montague), semantyki (m.in. znaczenie a odniesienie, nazwy i deskrypcje, klasyczne koncepcje znaczenia zdań, internalizm a eksternalizm, wyrażenia okazjonalne) i pragmatyki (czynności mowy, implikatury, presupozycje, minimalizm semantyczny a kontekstualizm).

Celem wykładu jest krytyczna analiza głównych zagadnień analitycznej filozofii języka. Kurs rozpoczyna się od rozważenia zależności między odniesieniem przedmiotowym a znaczeniem wyrażeń (nazwy własne, deskrypcje określone i nieokreślone, terminy naturalnorodzajowe, wyrażenia okazjonalne). Później koncentruje się na wkładzie znaczeniowym, jaki wyrażenia proste wnoszą do wyrażeń złożonych. Przedstawione zostaną podstawy gramatyk kategorialnych. Następnie omawiane będą podstawowe teorie sądów, semantyka Kaplana. Przedstawione zostaną podstawowe zagadnienia pragmatyczne (pragmatyka Stalnakera, teoria aktów mowy, implikatury) oraz debata między minimalizmem semantycznym a kontekstualizmem, dotycząca wpływu kontekstu na znaczenie.

Podręczniki

Przewodnik po filozofii języka. Red. J. Odrowąż-Sypniewska WAM 2016.

10 wykładów z filozofii języka. B. Stanosz. Biblioteka Myśli Semiotycznej.

Pragmatyka. S. C. Levinson. PWN.

Philosophy of Language. A Contemporary Introduction. W. Lycan. Routledge.

The Blackwell Guide to the Philosophy of Language. Red. M. Devitt i Richard Hanley. Blackwell.

Oxford Companion to the Philosophy of Language. Red. E. Lepore i B. Smith

Routledge Companion to the Philosophy of Language. Red. G. Russell i D. Fara.

Zbiory artykułów

Fragmenty filozofii analitycznej. Filozofia języka. Red. B. Stanosz. PWN.

Logika i język. Red. J. Pelc. PWN.

Philosophy of language. Red. A.P. Martinich. OUP.

Readings in the Philosophy of Language. Red. P. Ludlow. MIT Press.

Nabyta wiedza:

Student zna klasyczne teorie znaczenia i odniesienia przedmiotowego

Student zna główne gramatyki kategorialne

Student wie, co to są czynności mowy, implikatury i presupozycje

Student wie na czym polega różnica między internalizmem i eksternalizmem semantycznym i potrafi wskazać konsekwencje, jakie wynikają z przyjęcia tych stanowisk

Student wie o co chodzi w sporze między minimalizmem semantycznym a kontekstualizmem.

Nabyte umiejętności:

Student potrafi przeprowadzić analizę semantyczno-kategorialną zdań języka naturalnego

Student potrafi przedstawić główne argumenty na rzecz tezy, że różnica między deskrypcjami referencyjnymi i atrybucyjnymi jest różnicą semantyczną

Student potrafi podać argumenty za jednorodną analizą deskrypcji określonych i nieokreślonych

Student potrafi odróżnić znaczenie semantyczne od znaczenia nadawcy

Student potrafi wyjaśnić, na czym polega intencjonalność

Student potrafi zidentyfikować presupozycje i implikatury konwersacyjne danej wypowiedzi

Nabyte kompetencje społeczne:

Umiejętność słuchania ze zrozumieniem

umiejętność funkcjonowania w sytuacji ekspozycji społecznej (przy zadawaniu pytań prowadzącemu)

Wykład zakończy się sprawdzianem pisemnym sprawdzającym nabytą wiedzę. Sprawdzian będzie miał formę testową i będzie składał się z pytań dotyczących wszystkich poruszanych tematów.

Dopuszczalna liczba nieobecności podlegających usprawiedliwieniu: 2 w semestrze