Hydrobiologia

obowiązkowe

Ekologia terenowa M 1400-114EKOT-M

Podstawy wiedzy na temat zależności pomiędzy organizmami a środowiskiem. Podstawy wiedzy na temat metod ochrony przyrody i środowiska. Podstawowa wiedza na temat biologii i ekologii wodnych zwierząt i roślin Polski oraz podstawowe umiejętności dotyczące ich rozpoznawania.

1. Student potrafi wymienić i rozróżnić podstawowe kategorie troficzne organizmów wodnych.

2. Student zna najważniejsze formy ochrony przyrody w Polsce i najważniejsze akty prawne dotyczące tego tematu.

3. Student potrafi wymienić najważniejszych przedstawicieli słodkowodnych organizmów Polski i opisać różnice pomiędzy nimi.

w sali

Przedstawienie podstaw hydrobiologii ze szczególnym uwzględnieniem jej praktycznych zastosowań. Wyjaśnienie zależności pomiędzy organizmami wodnymi i abiotycznymi elementami różnych typów środowisk. Opis założeń i podstawowych metod ochrony różnorodności biologicznej środowisk słodkowodnych.

W trakcie wykładów poruszone zostaną zagadnienia, zaprezentowane poniżej w formie bloków:

1. Przedmiot hydrobiologii i praktyczne zastosowania hydrobiologii. Klasyfikacja morfometryczna wód słodkich i podstawowe definicje. Jakość wody a jakość środowiska, czynniki degradujące. Rodzaje zanieczyszczeń i sposoby ich oddziaływania na środowiska wodne. Żyzność w systemach wodnych i lądowych. Sprzeczne interesy gospodarki wodnej, gospodarki rybackiej i ochrony przyrody.

2. Organizmy słodkowodne - klasyfikacja taksonomiczna i funkcjonalna, sieci troficzne i grupy funkcjonalne. Interakcje między organizmami wodnymi. Krążenie materii i energii. Rola mikroorganizmów. Rola strukturalna i funkcjonalna roślin. Roślinożerność, glonożerność, drapieżnictwo w środowiskach słodkowodnych. Rola ryb w ekosystemach wodnych. Ekologia behawioralna wodnych zwierząt.

3. Ramowa Dyrektywa Wodna Unii Europejskiej. Ocena i ochrona różnorodności biologicznej. Czynniki wpływające na różnorodność biologiczną środowisk słodkowodnych. Ochrona gatunkowa.

4. Procesy ekologiczne w jeziorach i drobnych zbiornikach, torfowiskach i mokradłach (wetlands). Różnice pomiędzy funkcjonowaniem pelagialu i litoralu. Ochrona przed eutrofizacją i rekultywacja. Oddziaływania od podstawy i od szczytu piramidy troficznej. Efekty kaskadowe, podstawowe założenia i skuteczność metod biomanipulacji. Wody płynące - klasyfikacja, specyfika, sieci troficzne, zagrożenia. Model kontinuum rzecznego. Skutki przyrodnicze eksploatacji i degradacji cieków oraz zabudowy hydrotechnicznej.

5. Przybrzeżna strefa Bałtyku i jej zagrożenia.

6. Przedmiot ochrony przyrody na lądzie i w wodzie. Ekotoksykologia i ksenobiotyki w środowisku wodnym. Hydrobiologia a ekologia krajobrazu, środowiska miejskie i rolnicze. Ocena naturalności i jakości środowisk słodkowodnych, rekultywacja i rewitalizacja środowisk wodnych. Monitoring biologiczny wód słodkich.

Allan J. D. 1998. Ekologia wód płynących. PWN, Warszawa.

Kajak Z. 1998. Hydrobiologia-Limnologia. PWN, Warszawa.

Lampert W. i Sommer U. 2001. Ekologia wód śródlądowych. PWN, Warszawa.

Po zaliczeniu zajęć student:

1. Rozpoznaje najważniejsze kategorie systematyczne, funkcjonalne i troficzne słodkowodnych organizmów.

2. Potrafi zaklasyfikować środowiska słodkowodne do różnych typów morfometrycznych, hydrochemicznych i ekologicznych.

3. Potrafi zanalizować rolę ekologiczną najważniejszych grup organizmów słodkowodnych

4. Potrafi zanalizować i opisać najważniejsze modele dotyczące przepływu i krążenia energii i materii w środowiskach słodkowodnych.

5. Potrafi opisać wybrane typy relacji troficznych i konkurencyjnych pomiędzy słodkowodnymi organizmami z punktu widzenia ekologii ewolucyjnej.

6. Umie zidentyfikować i opisać najważniejsze typy antropogenicznych oddziaływań na środowiska słodkowodne w Polsce.

7. Zna i potrafi opisać kryteria zastosowania najważniejszych metod ochrony i rekultywacji środowisk słodkowodnych.

8. Umie zaprezentować najważniejsze akty prawne dotyczące ochrony środowisk słodkowodnych i zamieszkujących je organizmów.

Test składający się z kilkunastu pytań jednokrotnego wyboru (prawda/fałsz) oraz kilku pytań otwartych. Na końcową ocenę składają się pytania z testu oraz ze sprawdzianów pisemnych podczas wykładów (20% punktów z całości).

Nie ma.