Ochrona wód podziemnych

obowiązkowe

Student powinien posiadać podstawową wiedzę związaną z:

• oceną genezy wód podziemnych,

• wodami w strefie aeracji i saturacji oraz systematyką hydrogeologiczną, ośrodkiem i przestrzenią hydrogeologiczną (porowy, szczelinowy i krasowy),

• właściwościami hydrogeologicznymi skał i metodyką ich wyznaczania,

• charakterystyką warstw wodonośnych i występowaniem wód podziemnych w różnych strukturach i środowiskach geologicznych,

• właściwościami fizycznymi, organoleptycznymi i chemizmem wód podziemnych.

w sali

Systemowe i prawne podstawy ochrony zasobów wód podziemnych. Hydrogeologiczne podstawy ochrony jakości i ilości wód podziemnych. Ogniska zanieczyszczeń. Procesy i warunki kształtujące przebieg migracji zanieczyszczeń i ich parametry obliczeniowe. Projektowanie stref ochronnych ujęć i zbiorników wód podziemnych. Hydrodynamiczne, hydrochemiczne i geodynamiczne zjawiska, towarzyszące intensywnemu poborowi i drenażowi wód podziemnych oraz ich oddziaływanie na otoczenie przyrodnicze i gospodarcze. Strategia ochrony ilości i jakości zasobów wód podziemnych poprzez optymalizację systemu wodnogospodarczego i jego powiązań z otoczeniem przyrodniczym.

Wykład obejmuje zagadnienia z:

Hydrogeologiczne podstawy ochrony wód podziemnych

• zanieczyszczenia antropogeniczne i geogeniczne

• stopień potencjalnego zagrożenia użytkowej warstwy wodonośnej

• hydrogeologiczne warunki migracji zanieczyszczeń

• określenie czasu migracji zanieczyszczeń w strefie aeracji i w strefie pełnego nasycenia (przenoszenie adwekcyjne, przenoszenie dyfuzyjne)

• oddziaływanie ośrodka skalnego na przepływ zanieczyszczeń w warstwie wodonośnej (określenie średniej rzeczywistej prędkości ruchu wody w warstwie wodonośnej, parametrów dyspersji, parametrów przepływu dyfuzyjnego, parametrów sorpcji oraz rozpadu lub biodegradacji substancji migrującej)

Ochrona wód podziemnych

• systemy krążenia wód podziemnych

• zmiany systemu hydrogeologicznego w wyniku intensywnego poboru wód

• bilans wodnogospodarczy dorzecza w zakresie wód podziemnych i powierzchniowych

• rezerwy i deficyty zasobów dyspozycyjnych wód podziemnych

• optymalizacja systemu wodnogospodarczego

• projektowanie stref ochronnych źródeł i ujęć wód podziemnych

• metody opracowania warstw informacyjnych Mapy Hydrogeologicznej Polski 1:50000 „Wrażliwość na zanieczyszczenia i jakość wód pierwszego poziomu wodonośnego”

• Jednolite Części Wód Podziemnych oraz ocena tendencji ich zmian stanu chemicznego

Przykłady zagrożeń wód podziemnych - metody przeciwdziałania

• rozchodzenie się zanieczyszczeń ropopochodnych w środowisku gruntowo-wodnym oraz przegląd metod oczyszczania gruntów i wód podziemnych z zanieczyszczeń substancjami ropopochodnymi

• zanieczyszczenia wód podziemnych pestycydami oraz metody przeciwdziałania skażeniom

Przepisy prawne w zakresie gospodarowania zasobami wód podziemnych

• prawo wodne

• prawo geologiczne i górnicze w zakresie zasobów wód podziemnych

• prawo wspólnotowe dotyczące ochrony wód i jego transpozycja do prawa polskiego.

Chełmicki W. 1999 Degradacja i ochrona wód Uniwersytet Jagielloński

Domenico P.A., Schwartz F.W., 1990 - Physical and chemical hydrogeology. John Wiley & Sons USA

Fetter C.W., 1994 - Applied hydrogeology. Prentice Hall. Inc. A Simon & Schuster Company Englewood Cliffs, New Jersey USA.

Dowgiałło J., Kleczkowski A. S., Macioszczyk T., Różkowski A. (red.), 2002. Słownik hydrogeologiczny. Państwowy Instytut Geologiczny. Warszawa

Kleczkowski A. S. 1984 Ochrona wód podziemnych (red). Wydawnictwa Geologiczne Warszawa

Macioszczyk A. (red.), 2006. Podstawy hydrogeologii stosowanej. PWN. Warszawa

Macioszczyk T. 1999 Czas przesączania pionowego wody jako wskaźnik stopnia ekranowania warstw wodonośnych. Przegląd geologiczny [47]: 731-736

Macioszczyk T., Rodzoch A., Frączek E. 1997 Projektowanie stref ochronnych źródeł i ujęć wód podziemnych. Poradnik metodyczny. MOŚZNiL Warszawa

Małecki J. J., Nawalany M., Witczak S., Gruszczyński T., 2006 Wyznaczanie parametrów migracji zanieczyszczeń w ośrodku porowatym dla potrzeb badań hydrogeologicznych i ochrony środowiska. Uniwersytet Warszawski Wydział Geologii

Akty prawne związane z tematyką przedmiotu

Po ukończeniu przedmiotu wykładu student:

• określa stopień potencjalnego zagrożenia użytkowej warstwy wodonośnej,

• rozpoznaje zanieczyszczenia antropogeniczne i geogeniczne wód podziemnych,

• oblicza parametry migracji zanieczyszczeń oraz projektuje strefy ochronne ujęć i zbiorników wód podziemnych,

• zna i umie zastosować przepisy prawne w zakresie gospodarowania zasobami wód podziemnych,

• rozpoznaje etapy stanowienia prawa wspólnotowego dotyczącego ochrony wód przeznaczonych do celów pitnych.

Ocena końcowa przedmiotu na podstawie wyników egzaminu pisemnego (zakres zagadnień z wykładu).

-