Antropologia kultury Ameryk

obowiązkowe

w sali

Zajęcia służą:

1. pogłębieniu wiedzy dotyczącej antropologii kulturowej (omawiane tematy, to m.in.: teorie antropologiczne, metody, język a kultura, struktury i obrzędy, pokrewieństwo, zmiana kulturowa) oraz

2. poznaniu problemów i zjawisk analizowanych przez antropologię kulturową w Ameryce Łacińskiej (m.in.: odmienności kulturowe, etniczne, religijne, relacje władzy, struktury prawne, akulturacja, asymilacja, zagłada kulturowa, konflikty kulturowe i społeczne).

Celem zajęć „Antropologia kultury Ameryk” jest:

1. Przypomnienie i rozszerzenie wiedzy studentów z zakresu podstaw

antropologii kultury, która pozwoli im orientować się w:

a) najważniejszych teoriach badawczych, ze szczególnym

uwzględnieniem koncepcji stosowanych przez badaczy w

Ameryce Łacińskiej,

b) metodach badań,

c) kategoriach stosowanych w teorii i praktyce badawczej (obrzęd

przejścia, struktura pokrewieństwa, grupa etniczna, naród i in.);

2. Zapoznanie się ze zróżnicowaniem kulturowym i etnicznym

Ameryki Łacińskiej oraz badaniami prowadzonymi przez

antropologów w różnych regionach kontynentu i dotyczącymi

odmiennych tematów, m.in.:

a) relacji pomiędzy kulturami prekolumbijskimi i współczesnymi,

b) kontaktu kulturowego w Amazonii,

c) religii i kosmowizji tubylczych (szamanizm, perspektywizm,

synkretyzm), roli Kościoła katolickiego, misji protestanckich,

teologii wyzwolenia,

d) praw do ziemi i konfliktów o ziemię,

e) prawa tradycyjnego,

f) przypadków etnobójstwa i ludobójstwa.

Omówione zostaną zagadnienia, którymi w Ameryce Łacińskiej zajmują się: antropologia rozwoju, antropologia polityczna oraz antropologia prawna. Omawiana problematyka będzie ilustrowana fragmentami filmów dokumentalnych.

Literatura podstawowa:

1. Elżbieta Jodłowska, Mirosław Mąka, Pishtaco, Nomos, 2016.

2. Aleksandra Wierucka, Huaorani zachodniego skrawka: kultura,

tradycje, współczesność, Wydawnictwo Uniwersytetu

Gdańskiego, Gdańsk 2013.

3. Magdalena Krysińska-Kałużna, Yamashta, czyli Ten Który

Prawie Umarł. proces kontaktu a przetrwanie kultur indiańskich

w Amazonii, Oficyna Naukowa, Warszawa, 2012 (fragmenty).

4. Alcida R. Ramos, Rozmyślając o Yanomami, w: M. Buchowski

(red.), Amerykańska antropologia postmodernistyczna, Instytut

Kultury, Warszawa, 1999;

5. Tarzycjusz Buliński, Mariusz Kairski [wybór i opracowanie], Sny,

trofea, geny, zmarli. „Wojna” w społecznościach

przedpaństwowych na przykładzie Amazonii – przegląd

koncepcji antropologicznych, Poznań: Wydawnictwo Naukowe

UAM, 2006 (fragmenty).

7. Charles C. Mann, 1491, Ameryka przed Kolumbem, Rebis, 2012

(fragment).

8. Wojciech Burszta, Antropologia kultury, Zysk i s-ka, Poznań,

1998 (rozdziały: "Obrzędy i symbole", "Rodzina i pokrewieństwo").

Literatura uzupełniająca:

9. Fernando Benitez, Indianie z Meksyku, PIW, 1972 (fragmenty).

10. Claude Levi-Strauss, Smutek tropików, PIW, 1964 (fragmenty).

11. Aleksander Posern-Zieliński, Między indianizmem a

indygenizmem, UAM, Poznań, 2005.

12. Alan Barnard. Antropologia. Zarys teorii i historii, PIW,

Warszawa, 2008.

13. Ted C. Lewellem, Antropologia polityczna, Wydawnicwo

Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków, b.d.w.

14. Andrade Luis, Ameryka Łacińska. Religia bez odkupienia, Książka i

Prasa, Warszawa, 2012.

15. Marcin F. Gawrycki (red.), Dzieje kultury latynoamerykańskiej,

Wydawnictwo naukowe PWN, Warszawa, 2009.

16. Karol Derwich, Marta Kania (red), Ruchy społeczne i etniczne w

Ameryce Łacińskiej, Wydawnictwo Uniwersytetu

Jagiellońskiego, Kraków, 2010.

17. Śniadecka-Kotarska, Magdalena, Być kobietą w Ekwadorze

(fragmenty).

18. Fredrik Barth et. al., Antropologia. Jedna dyscyplina cztery

tradycje: brytyjska, niemiecka, francuska i amerykańska, Kraków,

2007 (fragmenty).

19. Aleksander Posern-Zieliński, Etniczność. Kategorie. Procesy

etniczne, PTPN, Poznań, 2005.

Wybrane artykuły z pism: Estudios Latinoamericanos, Ameryka Łacińska, Lud, Etnografia Polska, Ethnologia Polona, teksty ogólnodostępne w internecie oraz dostarczane przez wykładowcę.

Po zakończeniu przedmiotu i potwierdzeniu osiągnięcia efektów kształcenia, student:

1. zna podstawowy aparat pojęciowy stosowany w antropologii kulturowej, najważniejsze teorie, koncepcje i metody badawcze. Zna różnorodność etniczną i kulturową Ameryki Łacińskiej. Zna najważniejsze problemy badawcze dotyczące obszaru Ameryki Łacińskiej.

2. potrafi analizować teksty antropologiczne, formułować własne opinie oraz syntetyzować wiedzę dobierając krytycznie dane i metody analiz, dostrzegając związki między zjawiskami. Potrafi zgłębiać zagadnienia szczegółowe i przygotować pisemne opracowanie dotyczące wybranych zagadnień z zakresu antropologii Ameryki Łacińskiej;

3. ma następujące kompetencje społeczne: umiejętność określania priorytetów służącą do przygotowania się do egzaminu.

egzamin pisemny (100%), obecność obowiązkowa na wybranych wykładach