The US Economy (Gospodarka USA)

obowiązkowe

Kurs nie ma formalnych wymagań wstępnych, tj. uprzednia znajomość ekonomii czy matematyki wyższej nie jest niezbędna. Wymagana jest robocza znajomość angielskiego, jako że nauczanie i literatura są w całości w tym języku.

Celem kursu jest zaznajomienie uczestników z aktualnym stanem i niektórymi faktami z przeszłości gospodarki amerykańskiej. Zamiarem jest przeanalizowanie zachodzących procesów wraz z ich wynikami, jak i instytucjonalnych/strukturalnych cech gospodarki USA. Aby to osiągnąć, kurs rozpocznie się od wyjaśnienia szeregu podstawowych pojęć ekonomicznych. W następnej kolejności przeanalizujemy szereg instytucji, zwracając uwagę na zmiany, jakie w nich historycznie zachodziły. Gospodarka USA zostanie pokazana na (porównawczym) tle międzynarodowym. Wskażemy dostępne źródła statystycznych danych gospodarczych oraz zanalizujemy sposoby w jakie są one zbierane i publikowane w USA. Położymy nacisk na wyszukiwanie oraz pobieranie informacji i danych z ogólnodostępnych pierwotnych źródeł internetowych.

Kurs składa się z ośmiu modułów (bloków tematycznych) wymienionych poniżej:

BLOK 1: omówienie organizacji kursu i wymagań egzaminacyjnych. Zagadnienia wstępne: przedmiot i metody ekonomii. Przegląd gospodarki USA: dziś i sto lat temu.

BLOK 2: jak działa gospodarka. Podstawowe pojęcia (makro)ekonomii: podmioty gospodarcze; sektory gospodarki, ich funkcje i powiązania między nimi (okrężny ruch produktów i usług); rodzaje przedsiębiorstw; gospodarcze funkcje państwa.

BLOK 3: podstawowa charakterystyka liczbowa sektora amerykańskich firm, gospodarstw domowych (i szerzej; ludności USA); instytucji finansowych oraz rządu federalnego (i jego budżetu). Źródła danych statystycznych dla wyżej wymienionych elementów gospodarki USA.

BLOK 4: System Rachunkowości Społecznej [SNA] (podstawowe pojęcia, historia, działalność Narodowego Biura Badań Gospodarczych [the NBER] - Wesley Mitchell i Simon Kuznets, rozwój systemu SNA i jego amerykańskiej wersji [NIPA] – podstawowe dziś używane kategorie; diagram ruchu okrężnego dla gospodarki USA. Wielkości nominalne i realne. PKB per capita jako miara dobrobytu – faktyczne statystyki Banku Światowego: USA na tle świata. Wzrost i falowanie PKB/DNB – długofalowy wzrost a cykl gospodarczy. Wielki Kryzys 1929-1933.

BLOK 5: Państwo i jego funkcje gospodarcze. Budżet: centralny, stanowy i lokalny. Opodatkowanie. Regulacja i deregulacja działalności gospodarczej. Ustawy antymonopolowe. Ubóstwo.

BLOK 6: Przedsiębiorstwa (w tym giełdy papierów wartościowych) ich różne formy organizacyjno-prawne występujące w USA: indywidualna działalność gospodarcza osób fizycznych, spółki i korporacje [w tym tzw. korporacja typu sub-S] – ich cechy i liczebność. Listy największych amerykańskich (publicznych i prywatnych) firm wg The Fortune i The Forbes. Giełdy papierów wartościowych i giełdy towarowe.

BLOK 7: Siła robocza, zatrudnienie, bezrobocie, związki zawodowe. Rynek pracy. Podaż i popyt na siłę roboczą. Stopa zatrudnienia, bezrobocia i aktywności zawodowej – definicje i faktyczne wielkości dla gospodarki USA (obecnie i historycznie). Amerykański ruch związkowy – historia i dzisiejsze znaczenie. Zmieniający się historycznie stosunek władz amerykańskich do związków zawodowych (w tym działania władzy legislacyjnej, sądowniczej i wykonawczej).

BLOK 8: Pieniądz i bankowość. Pochodzenie pieniądza i jego podstawowe funkcje. Ewolucja form pieniądza. Historia amerykańskiego pieniądza i bankowości. Bankowość centralna w USA. System Rezerwy Federalnej (The Fed) dzisiaj. Banki komercyjne. Inne instytucje finansowe i ich rola w kryzysie finansowym 2007-2009. Miary (podaży) pieniądza. Recesja gospodarcza a polityka Fed.

Outline of the U.S. Economy, USDS, Bureau of International Information Programs, 2012 edition.

Proszę samemu wygooglować powyższą pozycję w internecie lub ściągnąć ją z: http://photos.state.gov/libraries/amgov/30145/publications-english/120321_Outline_US_Economy_2012_CX2.pdf

Alternatywna, nieco zmieniona wersja jest dostępna na portalu about.com (ma ona szereg linków prowadzących do dalszych materiałów): http://economics.about.com/od/freeeconomicstextbooks/a/us_economy.htm

Od czasu do czasu będziemy także odwoływać się do fragmentów podręcznika (dostępnego w Czytelni OSA UW – najnowsze 15-te wydanie z 2014r.):

J. Gwartney, R. Stroup, R. Sobel, D. Macpherson, Economics. Private and Public Choice, Thompson / South Western, dowolne wydanie z XXI wieku (konkretne fragmenty zostaną podane podczas kursu)

Lektury dodatkowe: proszę regularnie sprawdzać zawartość e-learningu/Moodle’a dla naszego kursu zamieszczonego na http://kampus.come.uw.edu.pl .

Dodatkowo, studenci powinni wyszukać i nieco poprzeglądać następujące witryny internetowe zawierające mnóstwo informacji na przerabiane przez nas tematy. Podajemy kilka najważniejszych:

- 1. US Bureau of Economic Analysis (of the US Department of Commerce)

- 2. US Bureau of Labor Statistics (of the US Department of Labor)

- 3. US Census Bureau

- 4. GPO Gate [General Publications Office - USA]

- 5. FRED [Federal Reserve Bank Economic Database]

- 6. The Forbes [a magazine]

- 7. The Fortune [a magazine]

- 8. The Wall Street Journal [an economic daily]

- 9. NYSE [the New York Stock Exchange - Euronext]

- 10. http://www.usgovernmentspending.com/ [good source of data and graphs on US gov’t]

1. WIEDZA

Po ukończeniu tego kursu student powinien:

* Znać podstawowy żargon ekonomii, by móc właściwie opisywać fakty i procesy gospodarcze zachodzące w gospodarce amerykańskiej.

* Rozumieć różnice między mechanizmami wyboru prywatnego i publicznego – jako dwoma podstawowymi mechanizmami alokacji zasobów – oraz umieć zastosować ją do analizy gospodarki USA.

* Znać podstawowe cechy charakterystyczne i problem następujących sektorów i rynków gospodarki USA: rządu centralnego i jego budżetu, producentów prywatnych (firm), rynku pracy, instytucji i przedsiębiorstw finansowych. Obecnie i w przeszłości.

* Znać szereg najważniejszych instytucji gospodarczych amerykańskiego świata finansów i bankowości – wliczając w to czołowe giełdy papierów wartościowych i giełdy towarowe (Nowy Jork i Chicago)

* Potrafić wymienić szereg ważnych współczesnych oraz historycznych postaci amerykańskiej gospodarki i ekonomii oraz znać i rozumieć wagę ich osiągnięć.

2. UMIEJETNOŚCI

Po ukończeniu tego kursu student powinien:

* Umieć zidentyfikować podstawowe sektory współczesnej gospodarki USA i scharakteryzować je liczbowo.

* Umieć zmierzyć przepływy między tymi sektorami , tj. zastosować podstawowe miary amerykańskiej wersji Systemu Rachunkowości Społecznej (systemu NIPA)

* Móc łatwo znaleźć źródła dobrej jakości danych statystycznych opisujących gospodarkę USA i jej części, pobrać dane, obrobić je, zrozumieć i użyć w praktyce.

3. KOMPETENCJE SPOŁECZNE

Po ukończeniu tego kursu student powinien:

* Być świadomy istnienia poważnych różnic między ekonomistami, jeśli chodzi o ich opinie na temat ważnych problemów gospodarki USA – teraz i w przeszłości, a w szczególności jeśli chodzi o rolę państwa i rynku w jej funkcjonowaniu i rozwoju.

* Być świadomy kosztów wprowadzania konkretnych rozwiązań instytucjonalnych i posunięć polityki gospodarczej przez władze centralne (federalne) USA – oraz tego, jak rozkładają się one na poszczególnych uczestników gry ekonomicznej.

* Być otwarty na różne poglądy i opinie, jakie nasi dyskutanci mogą wyrażać na ten konkretnych problemów gospodarki amerykańskiej.

* Zaakceptować prawdę, że ekonomiści jedynie proponują pewne rozwiązania, a wdrażają je lub nie politycy .

* Potrafić zastosować zdobytą wiedzę na temat gospodarki USA w prowadzonych dyskusjach oraz potencjalnie do rozwiązywania problemów, z jakimi spotka się podczas studiowania innych aspektów społeczeństwa amerykańskiego, a także w przyszłej pracy zawodowej.

Końcowa ocean będzie wynikiem dwóch testów pisemnych/egzaminów: połówkowego (waga 30%) i końcowego (waga 70%). Test końcowy obejmuje cały materiał. Oba testy mogą zawierać pytania do wyboru, typu prawda-fałsz, graficzne i otwarte. Do zaliczenia potrzeba 50% punktów. Poprawka będzie miała taki sam format. Uczciwość akademicka będzie w pełni wymagana i bezwzględnie egzekwowana podczas testów.

Test połówkowy (pisemny) – wymagana wiedza z wykładów i wskazanej w sylabusie literatury, w tym rozsądnej znajomości podstawowych danych statystycznych podawanych na zajęciach i w literaturze (oczywiście bez wielkiej precyzji). Zostanie przeprowadzony mniej więcej w połowie semestru – dokładna data zostanie uzgodniona ze studentami i podana z wyprzedzeniem.

Test końcowy – wymagana wiedza jak w przypadku testu połówkowego, jednak w odniesieniu do całego materiału.

N.A.